Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 49, 6 December 1879 — NA KANAWAI O KE OLA KINO. [ARTICLE]

NA KANAWAI O KE OLA KINO.

Hygoia—Ua lioomanao ka poe lielone o Uii wa kuhiko i na akua he nui wale, na akua kano a nie na akua wahino ; a o kekahi o na nkua wahine, o Hygeia ka inoa, nana i malama i ke ola o kanaka, wahi aia poe kahiko. He mauao muikni ko ja akua, mo ka hanohano hoi, oiaio, o ka nui o ko lakou mau akua, ua oleloia lie poe kolohe a hana ino i kanaka. Peln no na akua o Hawaii nei, "e laa me Pule, he oi aku ka huhu, he ahi wela oia, a ua lealea i ka pepehi i kanaka ke ole lakou e hoohaahaa a e haawi i ka mohai iaia.

Aohe akua lokomaikai iwaeaa o na akua o Hawaii nei, pela no me na lahai pegftna eae a pau, koe wale no kela lahui naauao a hanohano* hoi, oia ka lahui Helene. Aole nae lakou i waiho aku i ke akua lokomaikai ena ke kulana mua, aia malaila o lupetero, Nep*et«na a me Mara, oia na akua o ka hekili, ka makani ino, a o ka pepehi kanaka paha, aka, i keia wu, aia o Hygeia ma ke kulana mua i ka niunao o ka poe niaikai a me ka noonoo, a pau. 0 Mara ame Maloka, o Pele a me na akua kane, a me na akua wahine nana ko kolohe a me ka hana ino, ua pau ka hoomanao ia lakou, a o Hygeia nae, ua oi aku ka mahaloia, a o na niea aloha kanaka a pau, ke hooikaika noi lakou e kukulu i mau heiau a me na kia hoOmanao e hoohanohano ai

ia Hygeia. 0 keia hnke, oia ke kia hoomanao makamua i kukuluia ma Hawaii ina ka inoa o Hygeia, ke akua wahine o k« ola kino. Mamua, ua hoomanao oukou e ua kanaka Hrwaii i ke akua wahine o Pele, al nei paha kekahi poe iaia, oiai o kona mau ano wale no, he hoeha ahe pepehi ia oukou. Ano, e hilinai pukou ia Hygeia, ke akua wahine nana e haawi ia oukou i ke ola kino a |tne ka oluolu o ka noho ana, a me ka mahuahua oko oukou l<shui. Aole i niakemake e m6hai. Mai ohi ika ohelo paha i naaah,u makamae'a. waiwai e ae paha, i mea e hoolei iloko o ka luahi, eia wale no, e hoolohe i na oleloao alaila, e ola ana ke kino.

Ke kahea nei ka leo o Hygeia me ka papau o ka manao a aie ke aloha nui, mawaena o keia Pueaina, e i mai ana, E •Da Hawaii, e malama i ko oukōu ola kiuo, E pakiko a e noonoo pono i ka oukou ,oea ai, mea inu a me na mea aaha, E malama i ke ano o ko, oukou noho ana, e hoomanao, e mikisUa- i ka hana, E malama man i n«- keiki, e hanai me He oloha, E hooko pololei i na kanawal o ke ola kina

No ka hooinaemae mawaho o ka hale. He mea hoihoi ole paha ke ooonoo o ke ano o hoopnopono ai i ka lepo i hemo mai mailoko ae o ke kino o ke kanaka, aka, he ano uui ia inea e.pili anai na mea īīo ke ola kiūo, a pela no i manao ai o Mose, ka inea i hoonaauaoia e ke Akua.e haua i m'au kanawai no ka Iseraela, uia kona mau mea no ko lakou ola kino.

Ma ka mokuna 23 o Kanawailua, aia malaila keia nuui knnawai i kauia ai.

" A e hookaawale oe i kau wahi nou inawaho o kahi hoomoaūa, i hela aku inalailu. 'A i wahi oo nau kekahi mea kaua, a. i kou hoouiuha ana mawaho, e kohi iho oe mo ia, a'e huli hou no e kanu oe i ka mea e puka aku ana mailoko aku ou."

He rula ano nui keia, e mau ai ka hoouiaemae a me ke ola kino o ua kanaka eono haneri tausani. i lia aina mehana o Kauaaou. Ina aole ī nmlaniaia ka uiea hoomaemae e like me ;a ma kahi i hookaokoa e ka lehulehu kane, wahine a me ke keilei, alaiia, aōle liuliu, e lilo an/i ia wahi he pilau ino aole hoi e hi-ki ke hooinania ka noho jx> no ana a m'e ka maluhia. Ua ike pine pine ia ma na kaua o keia wa,"tia lukaia na koa i hoakoukoa uiu kahi hookahi mamuli o na tuai, no ole x ka rula e. likē me ia i haiiaOae la. Me he mea la, o ka hoomoaua aua i na koa he lehiiiehu, maemae ole, i ooho iloko o ka pilau ino, a i uiake i na mai i oi aku i iiii make mā ka lima o na enemi, me be mea la, ua kunia maluna o lakou ka hoo- | pai a. Mōse i olelo ai i kana ao i ha | lseuela penei, " Nolailii, i maeiHae kou I wahi o hoomoana ai, e ike mai auaaei ia ' (o lehovu) i ki mon iho ilol»u ou, ' a liuli l'iw ia [)>ai ou ūku ia!" (Aole % pau.)