Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 52, 27 December 1879 — Untitled [ARTICLE]

I KEIA Ponkolu iie, Pekemnbn 31, e hiki aku ai na nmlmhiki o ke ola ana o ko kukou Moiwuhine i ktj Kaiiaha Kumamalima, no ku mea, ma ku la 31 o Deken)aba, o ka 1534, i lianan ai oin.. 1 keia wa, ke ola nei oia rtie ka niaikai a me ka oluolu. Ano, ke kalokalo ae nei makou i ko na lani, e hooloihiia kona mau la, i; halawai pinepine mai oia rae koua mau la hauau. Me KEia helu o ko kakou nei pepa, e puni ai k& elua o na nmkahiki o kona kaapuni ana maloko o ko kakou nei mau kaiaulu. Ua kukulnia keia pepa e ke kanaka Hawaii, a ua kokua nui ia koua laweia a me ka heluheluia ana e kona lahui. He hana nui kuia, luhi a me ka aikena, aia wale no me ka hoomanawanui e pono ai. Ua kamaaina iuaknu me keia mau hauwiua i ua maloihi a makou i laweiawe ai i keia oihana. Mai ka hoomakaia ana mai o keia uupepa e liele akii imua o kona lahui, ua paiia oia mni ka 2,500 kopt? i kona helu rnua, a ua pii mui i keia makahiki a hiki i ka 3,700 kope, a heaha la auanei ka heluna i keia makahiki* ae. Ma ko makou maa, ua hiki ia makou ke hoike hookamani oJe aku muia o ko akua, o ka pepa hookahi keia o ka nui o ka lawe.ia ana maloko nei o ka aina. JTo keia panui iunikai ma ka aoao mai o ka lehulehu, ke mahalo a lie lioomaikai aku nei makou i ka poe i -kokua uui ma ka hooluulaha auu akii ia.ia T k& lioukaa auu nie ka pololei i kona ola, i na luna lawu pepa, i ka poe i hoouua nui aiai i na

oielo hoolaha, na iuuiikuu, nn rm;.lc a uu; ka jioe luiku iiuuiao a koomm mi'a hou nmi, no ka nien, o likou io no na kukua iknika no keia ]iopa. t ka nmknhiki mua, ua liookaa pololei kti ha]muui o ka poo lawe. a i ki'ia ,inaknhiki, ua nui kn hoi>K>l»>iahili n koluho maoli o UeUahi poo. No lakou ku makou o kai)lto nl?u nei, t> hookaa ]iololei nnii lakou me ka huokaulua ole, a })'t>la 'iuanei kakon e noho makaniaha loihi ai. Ko nonoi aku nei niakou i ka poe a nai: i kokua uiai ia uiakou i ka hoolaulaha ana i keia pepa, o lioomau ike ltokna ana ia makou i keia makahiki ae. Mainua ae o ka pnka ana mai o kn hehi uina o ka pepa o ka makahiki 18S0, a mahopo hoi o ku puka niia aku 0 keiii heln, o lioea tnai ni ka niaknhiki lu>u, nokūla, uno ua Wawiia niai ka nianawa niaikiii e Ilape.Nuia nku ai ia oukou a pau. Ua i.ohk mai miikou ine ka īuinamina mii, ua waiho nku nei o Keo Kaulu» (Jost'ph O OiirttT E?(| ), i Uona kuhum Muiama Bu!«? Ht*l« o ko Aupuni, «e koiuo aku ana oia ma kekahi hana enu inii ka hoomaka ana t> ka makahiki hun. 1 ka malama o Mei o ka niukahiki 1874, oiai o Hīs Ex. P Nahaolelim e «oho Kuhina \\ aiwai ana, a ua uiake aku hoi k,v M»lama Buke Helu niua o ke aupuui, ua kenakenaiii o Keo Kaaka e na makaniiika he lehulelui e noi aku i ua kuluna nei, oiai e waiho hakaliaka ana. A o inakou pouoi no, ka niea nana i lawe ka piilapala noi a me kekahi ruau pala[>ala e ae i kakauia ena inoa he lehuluhu o na haole kalepu o IlonoltiT.ii nei, e hoikeike aku ana i ke Kuhiua Waiwui no ko Keo Kaaka ktt]iono ma ia wahi. He malaina huka helu akamai o Keo Ka aka, a o kana hana pookela paha ia. He mea oiaio, i kuna kointi nua aku i ke Keeim Waiwai, e waiho leai umko ana ka waihoua dila, aka maiuuli o konu haua })ololei iue ke kuli paa, ke wailio aku nei oia ika waihona waiwui me ka ]iuipui. I koia au, ua mahalo nuiia l;e Aupuui no ke kuonoono. A ke waiho aku uei o Keo Kaaka i keia oiiuwia me ka uialialo puniia e koua mau hoakanakn a pau. A eia me makou na mauao lana no kona holomuu, ke kotno aku oia ma kekahi oilmaa e ae i kein mua aku.