Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 2, 10 January 1880 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE! KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O NA ULULAAU! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE!

KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O NA ULULAAU!

MOKUNA I.—HELU 1. KONA HANAU A_NA MB KONA MAD LA OHO. Ob mokupuni o Kosika, me kona mau oawa naele a nie na niauna ' awauwaa, e oili ae «na maiwaeua ao o ke Kuiwaonahonua, he hookahi jwba hanori mile ko kaawala mai aa kapakai niai o Pamni. He mokuaina oia no Italia i ka wa nianma, a he Itulia hoi ka 01010 luhui, ke auo o na hana a me ka noho ana. I ka niakahiki 1767, ua komo raai la ntv pualikaua Furuni, a mahope o na hooili kana hahana ana, na haawī pio akn 1h na kupa o ka aiua i ka roea oi o ka ikaika, a ua huohui ia aku la o Kosika me kft emepire o na, Bobona, oin hoi na Farani. Ma ka manawa o keia lele kauaia ana mai, e noho ana kekahi loio opio, kekahi o na keiki pipa o Italia, maluna oia mokupuni, nona ka inoa o Kale Bonepate, nona hoi na helehelena kuoo a wiwo ole, me na oiwi o ke kanaka ui, ka kiekie o ka naauao, a me na ouli manao o ka hanohano a me ke kaulana. Aka, o ka nani a me ka waiwai i hoonuanua ia ai ua hale hanohano la, ua nalo aku ia me ia mau hiona. ! ' A he mamo oia na kekahi ohana i hiki ke hookolo.ia ma ke lammoo pololei hope lilo loa o ka o ana malamalauia o na Au Pōuliuli, ua loaa iaia na ulia po-, maikai wale o l<a nianawa, me ke kuokoa ae nialalo o kona uaauao ponoi iho. Ua mare oia ia Letitia Raniolini. kekahi o na kama opio ui a naauao o Kosika O ua keilii he umikumamakolu i hanau ia mai na laua, he ewalu wale no i o)a. Ma ke ano he loio naauao a akamai, ua hiki loa iaia ke hoolawa pono i na iioi a me na mea e oluolu ai ke kino o kona oliana nui. Ma ke kaulana o kona hanauia ana, ua loaa iaia he kulana kiekie mawaeua o na launa'maikai ana me na mea a pau, a me ka naauaoo kona noonoo, ka hnonmn ma kn hana me ka manaopaa, ua loaa iaia he mana ikaika a rae ka waipahe maluna o kela a tne keia. E noho ana keia ohana ma kekahi hale pohaku nani tnaikai ma Ajacio, ke I kulanakauhale nui o ka mokuiiuni. Ua hauoli pu hoi lakou ma ka loaa ana o kekahi apan» aina e pili kolie ana i ke j kapakahakai, he mau mile paha ke kaawale mai ko lakon hale noho aku, kahi hoi a na keiki e hoohala ai i ua hora lo- 1 loa welawela o ke kau. I ka wa a na Farani i komo kaua aku ai ia Kosika, tia mare iho ka opio Kale Bonepate-no kekahi mau makahiki mamua iho, ua haalele iho la oia i kana oihana maluhia o ke Kanawai. a kaei ae la i kana pahikaua, a hui pu aku la me kona mau hoakanaka o kā, pupuu hookahi, malalo o ka hae o Kenela Peoli, no ke kue ana akn i ka poe Farani pakaha waK Hookahi keiki a Letitia kana wahine, o losepa e noho ana me ia ia wa, Me kona nmnaolana no ka hanau hou ana aku i ka lua o kana keiki, oiai ke kaua ktiloko e hooneoneo ana i ua wahi inokupuni uuku uei, a oiai'o Peoli me kona wahi puali uuku rne na wahi kauna koa aloha aina oiaio, e auhee mau ana i kela a me keia inanawa imua o ko lakou inau enemi ma na kuahiwi o ka aina. Ua hahai pu aku la o Letitia i na pomaikai a me na haulehia anao kana kane iloko o keia wa kupilikii maluna o ka lio. Ma ka mana a me ka ikaika o ka nmka o ka pahikaua, ua lilo ae la o Koāika i mokuaina no Farani, a o

na ltalm, na kupa hoi o fca aioa, ua lilo Inkon i mati inakaainana kūo mau i ka nohoalii o Botx>na. Ma ka la 15 o Augnte, 1769, iloko o Vo Lc,titia wa o hapai ana, na nolio ae la oia ma kona hale ma Ajacio i puuhonna nona, Ma ke kakahiaka oua la nei, ua lielo aku oia i !m pule, aka, i ka wa e pule ana, ua loohia ia iho la oia i na ehaelm o ka nahunahu keiki, ua haalele koko iho )a oia i ke anaina pule, a hoi aku la no kona home, a waiho aku la luaiuna o kekahi koki i uhiia me kekahi apana moena kahiko, mal«na hoi olaila i ulana maiau ia ai a rae na pukaua o Ihada, ua hanau aku la oia i ka lua o kana keiki o Napoliona Bonepate, ka mea nona keia moolelo. Ina paha i ike mua ka ui opio Napoliona i ka malamalama no na malama eluauiamua aku, he oiaio, e lilo no ia i Italia ma ka hanau an'a, a aole hoi he keiki Farani, oiai, he ewalu wale no pule ke kaawale mai ka la i hoohui ia ai ka aina o Kosika, nmlalo o ka hae o Farani, a i kona la i lianau mai ai. He mau ihakahiki lehvilehu mEihope mai o ka hanauia ana o Napolior,a, ua waiho aku la kona makuakane i ka moe a Niolopua no r\a kau a Uau, Ua mea hoi nona ka naanao i kni aku ke kaulana a puni ke ao. Ua olelo ii ua mahalo aku oia i ka naauao o kana keiki, a iloko hoi o na poluluhi ohewahewa o ka mai e ukali ana i koua wa e make ana, e kahea ana ia ia Fapoliona e kokua aku iaia. 0 Madame Bonepate hoi, iua keia hooneleia ana ona i kona lima akau, ua waiho ia iho ia i ke ao he wahine kanemake me ewalu keiki, loaepa, Napoliona, Lueiena, Lui, lerome, Eliza, Paaline ame Oaīolaina. Ua houukuia mai kana ioaa, aka, ma ka noon.oo o kona poo wahine, ua kau aku k. i ke anā kanlike o kaoa kane, oiai, ke aoa kaumaha aloha kaue e hoopioo ana i kona noonoo kanaka. Ua apono aku kana keiki i ke kiekie o kona kulana, a pelu hoohaahaa iho la ia lakou iho malalo o kona mana, me ka pane leo ole. No Napoliona hoi, ua ike mau aku oia i kona makuahine me ke alohn a me ka haahaa malalo o kona mana. Ua olelo piuepine ae ia, ua aie nui ka ohana inia, ( no kana ao akahele ana ia lakou, e hoomakaukau ana hoi ia lakou no ke kulana hanohano a lakou e noho aku ai. N"a keia mau mea i kalelo paa iho-i kona noonoo, uolaila, ua lohe pinepine ia ofa e oleio ana, i( 0 ko'u manao, oke alakai o loaa ai ka noho ana maikai a inoino paha o ke keiki, aia wale no ia maluna | o kona niakuahine." 0 kekahi hana mna ana i ka wa i 10-1 aa ai iaia ka hanohano, o ka hoopuni ana i kona makuahine me na ono a pau | oka nmnawa e loaa ana, a me ka waiwai i hiki iaia ke hoolako aku. Ai ko na wa hoi i liooliloia ae ai i Makua no ke Aupuni o Favani, na kukulu koke ae la oia i mau halekula no ka hoonaauao ana ina kaikamahi'ne opio, me ka olelo ae, "Aohe mea nui e ae a,Farani e ake ai, o ka hoonui a hoouiahnahuaanaaku i na hnnauna o na maknahine inaikai." 0 Madame Bonepate hoi, mahope iho 0 ka make ana o kana kane, ua hoonee hou aka oia ma kekahi liale kuaaina. 0 ke ala hoi e hiki aku ai ilaila, ua hoopuni ia e na lau o na kumulaau loloa e kapio ana i ko lakou mau lala, lt ma na aoao hoi, ua ioonaniia me na wehi o na | ano pua a pau oke kuahiwi. Aia mamua iho o ka hale he wahi oneanea i ; ulu ia eka manienie, a malaila hoi i; ai na keiki i na bora ō k^'la, 1 me Ua upu ole no na poino kiekie e kali! mai la no lakou, oiai lakou iloko o na j lenlea oka wa kamalii, Ua alualu ina j pulelehua, ua paani hoi iloko o na kio- i wai me na wawae kamaa .ole, a holo j iealea aku hoi ma ke kua o ka lakoa ilio i 1 aloha nui ia, me ka hauoli a rne ka j mauao ole ae e eha ana ko lakou mau papa'lina malaīo o-na kaumaha o ke Ka- | iaunu. He kupaianaha na iana aka j Mea Mana Loa, oiai, ma ka aina o Ko sika, malalo o na aouli kalae o ka -malie o ke Kaiwaenahonua, e malama a e kalai ona ina olwi kilakila o kekahi Napoliona, malalo o na la wela o ka poai welii, a malalo hoi o na malu laau 'niu a me na ktirou alani .ona inokupnni Inidie Komohana, e hoomaleaukau ana i kekahi mea, a e leuni paa ana hoi i ke alaha-iloko o ke kamalei puuwaj waipaho loanpiuo. Aole i paiu