Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 3, 17 January 1880 — Ka Lei a ke Aloha ua hala. [ARTICLE]

Ka Lei a ke Aloha ua hala.

E K.O Hawa.ii Pae Aina ; Alohn oe .*— K oluolu oo e pahola aku ika moolelo a me ke kanikau_£Lka mea i make, maloko o kekahi o kou mau koiamu, a na kou Luna Hoopuka hoi ia e puneo koke aku i ike mai ai kona mau kini e noho mai la * ka mokupuni o Kama. Ma ka auina la I'oalima, Dek 19, l\ora 3:37 minnte, ua kii ia mai lao David Kaili opio, ka niakou keiki i aloha nuiia, e iia elele a ka make, a hookaawaleia aku la ma kela aoao o ka muliwai eieele, a ua haalele iho mahope nei he mau niama, kona kaikuahine a me kona makuakane, e paiauina aku ina keia aoao o ka luakupapan. Ua hanauia ō David Kaili opio ma Pa> liuli i Uluiialakua, Maui, ma ka la 25 o Dek. 1872, horo 3:30 minnte a m., na Mr, D Lomio a me Mrs. Mai-y K Lomio, a ma. Jce i ka manawa i hai la nialuua, a o kn huina o na la o kona ola ana a make aku la, 6 inakahiki, 11 malama, 24 la. Ika la 1 o lan. 1873, ua lilo uwi ia'u a me leo'u mau kaikuahine ka malam», ma ke ano o kona makuakane, oia no ko'u kaikaina tna ke kino. I kona wa iinna ke alo, ma Wailuku, Maui, ka aina noua ke pa«iwai i lao, a ī ulii ia hoi e ka Malu Hekuawa, ko niakeu wahi i noho ai mamna, me ua lei uei ake aloha he keiki, a hiki i ka piliaana iaia o na makahiki 2, 1 mala. ma me na la 7. I ka ia 2 o lulai, 1875, haalele akn la i ka Mahi Hekuawa o Wailuku no Honolulu nei, mamuii o ka loaa ana o ka na. ■waiiwāli i kona makuakane, a ua loaa he oluolu a he palekana i ka aīna inalihini, a pela i hoehihi ai i keia aina a kulaīwi i ke one o Kakuihewa. Ma ka malaiua o laiuiarro keia ruakabiki no, ua komo oia i ke kula olelo olelo Beritania o Kehehuna, a iaia e hele ana i ke kula, aole i loaa iaia Jie holomua ,raa na hua- niua oka oleio haole. oiai, o na hapaha kula ana i hele aialiiki waleikona haalele ana mai ia uiakou kona mau makua, aole no i holopouo kekahi oia uiau hapaha, no ka mea, e hooipo mau ana no ka nawaliwaii i kona kino. A ina ka la hope o Nov. i hala iho oei, ua loaa oia i ka mai ikaika,ka niai hoi i kapaia he "Lyphoi'i fever," a ua bo--10 ke akamai o Kauka F L Micer e hoopakele mai i ke ola o ke keiki, malalo o kona ike'a akamai lapaau, aole nae i loaa mai he oluolu a he manaolana, m« ka hoopau ia la hoi o ka uauu mokutnokua.hua i kona mau ma;tua, a bala wale aku la. Ua maheleia no hoi na la o koua ola ana, i ka oluolu a,iuc ka eliaehn, a pela i hoomanao ai kona makuakane i ka oleio a loba 14:1 —5, "0 ke kanakai hanauia o ka wahine, he hapa kona niau la, a ua pihai ka popilikia; No ka niea, ua helu ia" kona mau la. A i» oe no, ka huina o kona mau malama. Ua hoonoho oe i kona inau moku.ua, i h'lki ole ai ia ke a'e aku. A ao ka nui o ka ehaeha o ka naau » aie'ka mokuuiokuahua ike aloha oke keiisi, oiai, e nohoalii mau ana ka waimaka ī ka lihiiihi, e huna iho atia aole e nalo, uo ka mea, ua piliia me ke keiki na wahi i hele īa, ka uluwehi o Ulupalakua ke., kaha welawehi o Keaiia, ke kula pa.' noa o Kauiaomao, fea Malu Hekuawa, ke kai hqnē o Kahului, ka ihu o Moi moku a Kilauea Hou, na ale o Pailolo, ke kai o Kuiwi,,ka ehukai o Mimala, kn lai 6 Kou, ka pohai a na kanaka i ke taoua, ka huikaa a na kaa i ka uwapo, ka hoio ana a na mokuahi, ka makani kuehu lepo, ka t>a me ka la, ke anu me ke koekoe, nolai- ]& ; ua hoomanao makou a haku i kanikau "uena. He kanikan aloha Kaili -Kuu keiki hoi e—a. [luku ,Ituß keiki mai ka malu hekuawa o WaiOia aina kuahi lua a ko aloha i noho ai Ke noho n«i a\\ na« kekuko me k'a lia u oe Kuo keiki i ka hale malu lau inia Aloha ia hale a kakoei i aoho a i I piliia ai uie ou hauau niua

Kuu keiki i ka wai nuau o llaliiau Ifi. av\ ao ana i ko waiii e loaa ai Kuu keiki mai ka piha kan'nka o Peepee E pee wale no ke alolia aole aalo XJa hnina mai la e. ka waimaka jfe haluku nel la pulu elo au Pulu elo i ko aloka e noho nei Noho an mo ka u mo ka miuaminaia oe 0 oe ka ka ke anu e liea nei E i miki nna i ipo oe naua Kuu keiki i ke kai o Kahului [hele ia Mai ka makani kuehu lepo oia kaha ke Kuu keiki mai na.hono a I'iilaiii Mai ka nuikani pa kolonaho he Maaa B ho'a mai ana i k» lau o ka ulu Uluku loko o'u maknliihia i ko alolia Auwo kuu keiki hoi e— a. Kuu keiki mai iia ale hanti]iauupa o Pailolo Mai ka lae hone i ke kai o Kalaau Aloha ia kai a kakou i alo ai 1 alo ia ai ka uu uie ka makaui 0 ke<jiiu hoi me ke koekoe Pupuu a mehana i ko alolia Kuu keiki i ke ehukai o Mamala [ha Ke maluiua nei uo au i ka ukana ako aloKuu keiki i ka ua kukalnhalo o Honoluiu Ko loku mai la iluna o ka laau [tn, Hoolaau mai ana ko aloha ia'u mo ho ipo Me he ipo 'la ika poli o Iliiaku [naonel U ke aka o ko kino wailun ka'u e lioomaE iialialia mau nei i ka po nie ke ao Kuu keiki mai ka i-a leo nui o Ulakoheo Mai ka piha kanaka oia makeke ke heleia Hele uku nei oe i ke ala hoi oio inai 1 ke alanui lioi a ke alohi. ole Kuu keikii ka huikau o Ainahou E ako aku aua o ka'ike i ua inea hon Kuu lioa auau kai o Kuloloia Oia kai uehe olelo jnaii i ke kakahiaka K uianaQ_flna i hoa o Kuialauahi Lauahi loko o'u ohi liapuku i ko aloha I ke aiolia i ka lei o makou Auwe kuu keiki hoi e—a. Mbs- Saiuii H Kealouapauole. He kanikau aloha no David Kaili Knu keikLhoi e—a. _ ... ... Kuu keiki inai ka uka anu o Ulupalakua Mai kanahele laau loloa o Puuokaeo Aloha ia nahele a kaua i helo ai E hoolohe ai i ke kaui a ke kahuli liuli ruai kaua ua ami au Ani; maeole i ko aloha Kun keiki mai ka ua naulu i ko kula Ke lialii mai la i ke piii I ka pili no kaua a heie oe Hele i ke ala polikua a Kane Me iie kane 'la na'u ke aloha o kuu keiki Ka hui maeele i kuu manawa Kuu keiki i ka ohu paa niai iuka Ke kahiko mai ia iluna o Pmimahoe Kipu iho la i ke eho o ke kupukupu Kupu mai ka manao ua nahele oioko Hahele i ke aloha o ke keiki I He keiki he luhi no makon Kuu keiki i ka la welawela o Maui 1 olu kaua i ka īnakani he Papa | E papa ae ana i ke aloha e noho malie 0 ka pipii no ia alianini ana Hanini ka puolo waiinakaa ke aloha Anwe kuu keiki hoi e —a. Ktiu keiki i ke one o Kakuihewa Oia one malihini a kakoa i noho ai I 1 noho hooinanawanui ia e kakou ka la pololi Hoomaona aku I ka wni o ke fci Kuu keiki mai ka ai haihai lima Oia ai namu hoi a ka haole I lianaia e kakou nie ka hoomanawanui | O ka la ko luua o kakon ko lalo 0 ka ua iho hoi me ka makani Pukukui i ke anu o ka hooilo Kuu keiki tnai ka piba kanaka o ka Ema Kuea E walea ana i ke kaūi a ka o)ie , 1 ka hone niai i ke auo ahialii Kuu keiki i ka na lanipolna Elua oiua me Hiilei ika uka E Wiilea ana i ke kui ohelo papa Kuu keiki i ka maka o ka opua Meheopuahiki ahualn'lako aloha ke hiki raai A liiki mai no ko aloha e uwe no au no me kuu hnnau niuli E u pei i ke nluha o ke keiki 0 ke ki'iki hiapo a ke aloha 1 ke aloha. i k» lei o rn»kou Auwe kuu keiki hoi e—a. Mns Mary U Luīaloha. He kanikau aloha no D,ivid Kaili Kuu keiki hoi e—a. Kuu keiki niai ka malu lialo o Kaakopua Oia hale a ke aloha hiwahiwa i noho tn I i'ononoho ai kakou ine o'u hauau mua Mo o'u kuikuaana leo Ole mai Ile mea nui ia laua :ia pokii A me oe hoi me ke keiki Kun keiki mai ka wai haaheo mai i ka pi Oia wai kihene olelo i ke kuluaumoe Moe au a huli ae ma aole oe llopu hewa i 'kaia he alamihi Milii iho nei au ua hala oe Kua lei mae ole a he keiki Kun keiki i ka home a ke aloha Oia home mehameha kauaka ole Lloolaukanaka ia oe e ke keiki Aobe keiki he hoa pupuu no ke nnu Kuu keiki īnaL ka po loloa o ka hooilo ke moe ia lie ole ia ioa i ko a\oha 0 ke aloha ia e luniele nei E kueo nei i ke ala ine ka waimaka 0 knu koolua no ia o ke aloha 0 ke nloha i ka les o makon Aiiwe kim keiki hoi o— a . Kun keiki i ke kau o ka'pilikia 1 uliai a holoia o kaua ka imi ana o lee ola - Moku ka piko la kaawale oe

Kaawii'.e i ka nmlama o Eiliimma liuu kokoolua o ka aina malihini I lienii ina li ( 4lo a lee aloha Kua keiki i lea ua popokapa o N"uuanu Popo ma Ve kua a hii ma ke alo Hii i ka ukana luuluu o ko aloha 0 kuji aloha pau ole i na makahiHi "elua KuU keiki mai ka uluwehiwehi o Waolani Oia nahelo a Hiku i noho ai Ua lunai wale i ka wai 0110 a ka tnanu Manumanu loko o'u walnwahuiia i ke alolia Kuu keiki o ka po kehaa anu Anuanu kuu poli aole oa Hapapa hawa i ka ii be uu U wale aua au o ke aloha 0 ke aloha pan 010 o ktm keiki Knn kpiki i ka ua malannlaua E hoonnna wale no i ko nloha aolo e pan Me ha knikoo 'la ia e haki nei 1 ke aloha i ka !ei o mnkou Auwe kuu keiki hai e —a. D K K.mlīahi. Kankopua, Honohilu, ūek. 33, 1870. '