Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 8, 21 February 1880 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU.

KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI!

MOKUNA VI. HELU 50. " E honalin aku iola, 11»ko okc koloka o kfl pomaikai, I Jam tna kona a-i, 1 Lei Alirmfl konn poo— 0 ka mea paulole 1 ko Akua. n " Ma koln ana weliweii, 1 nnlokn ni nn knbnal;a Wfl| KupUelplklo nl na ao opua, lloike nnn poluo, Poha na 010 pilie knnlkau. Ua paino—ua auhee—ua make." IKO IiOKEKILA. heluhelu ana i na olelo a pau o ka palapala alii ua hai mai la oia ia mau mea a pau imua ona powa. Ua hoolohe pono loa aku la ua mau kaeaea la o na kuahiwi me na ruanao i pono ia me na haawina o ka hiaalaai a me l;a hauoli, a iaia i hiki mai ai i na huaolelo e hauoli ai ka manaolana o ta mea hewa, oia hoi ka olelo kuahaua a ke Alii ka Moi Valadimira. Eke koa, e kala r aku ia lakou. Ia wa i kupinai wawalo ae ai ka lewa a na paia mauna i ua leo huro olioll lua ole o na powa, me na huaolelo hoolanilani i kuluma mau imua o ke alo o na alii, E ola ka Moi Valadimira o Rusia iife Akua! A e mau kon noho alii maluna o ka maluhia a me ka pono.

I keia wa i kauoha koke aku ai ka Aljhik<i,ua Uokekila Hineelii', e kai aku na mea a pau a hiki ika hale kakela o na alii powa, a malaila hoi e Jkukakuka ia ai na mea a pan e pi)i ana i ke kaikahi mawaena o ka lahui makua a me ka lahni panai hem malalo ona kanawai kaua.

Mamna ae hoi o ke kainoe ana aku o na mea a pau no ka hale kakela, ua kainailio hou raai la o liokekila a o kona manao hope loa no hoi ia, E ka Mnkua ka haku kahiko hoi o naNaita o Pitesia a me na lioa Naita hanohano o'u a pau. Ua hauoli loa au i ko'u ike ana ua loaa ka oluolu ia e ko kakou Makua Moi, ke kuahnua ana nmi e kala ia aku ka poe no lakou ke knleana e kala ia. Ua hauoli pu hoi au i ka hoopokoleia atni mai o ka'u mau hana maanei, oiai o ka'u misioūa aole no ouei, aka, no kahi mamao. Hookahi nae mea nui a ko'u puuwai i ehaeha ai, oia hoi- ko'u haalele ana iho ia oukou, a me ko'u ike ole hoi i na hopena o keia la ehaeha—keia la weliweli. Aka, eia mo onkou ka Makua Kiaaina o Pitesia, he kanaka makaukau ma ka oihana kalaiama a heloea kalai aupuni hilinai ia, nolaila, hopohopo a oiliili ko'u manao o kapae a« ana kana mau hooponupono ana mai ke alanui pololei mai o ka oiaio a me ka pon'o, i alakai ia malalookana man hookele aupuni.no na makahiki loihi. Nolaila, ke nonoi aku nei au ia oukou a }iau ehookuu mai oukou ia'u me ka manao oluolu, a i ko: oukou hiki a'na hoi ma kahi o ka oukou haua, e pono 110 oukou e noouoo mo ke aliahele—huli ae )a ka Naita a kamailio aku la ia 11 udala ke Kiaaina—he mea ku i.ka pono nou, ke noouoo me ke akahele a pupuahulu ole no na mea e pono ai keia launa. aupuni ana, a me he mea la o ka hololea wale uo o keia inau hooponopono anji, aia wale lio mp kou noii pono aua ma na uiea e hiki pono ai, me kou hoao ole e hana i kau wahi mea e hoau ia ai ka pu'lupulu o ka-inaina iloko o ka umauma o l;a lahui Hoii, e loaa mai ai nie ka lahui-makua malalo o ka Moi ke Alii Vaiadimira—ha\vaiia\viin;l aku

j lti iioi o Kokekila ma ka pepeiao o ko | Kiaaina, a penei na olelo ana i haiia aku j ni—manao au e hoolilo oe ia Mikaelo i Kuw.ina, a o kuu ledo kaikaniahine'Violania kana wahine naa ka hipua hemolele o ka inateremonio, a lana kna manao pela e hui ia ai keia lahui auwana me ko kaua lahui makua, a hooi loa ia hoi ka hanohano o kau mau mamo ma keia hope aku, Manao no hoi au, he opio o Mikaele i knpono ke a8 ia o kou ilihia e lilo i leeiki nau malalo o na kanawai hoao paa o Rusia nei, aka, na kou noonoo kanaka makua no ia e hooponopono—huli hou ae la o Hokekila a hai hou aku U imua o ka lehulehu,— Ano, e haalele iho ,ii au ia oukon, me ka lana oka manao, e hui ana no kakou iloko o ka maluhia, a nolaila, e aloha auanei oukou a hui hou kakou—E ka makna, ke halawai aku oe me kua 2ede, e haawi aku oe i kuu aloha iaia, me ka lana o kuu manao aole oia e hai wahahee maiana.ke hoolaa āku oe ia Mikaele i kokoolua nona ma ka herita o ka materemonio hemolele. Na ke Akua e malama maalahi mai ia kakou a Nana 110 o hoohui hou ia kakou ma keia ao paha ma kela ao paha. Huli ae la ua ahikanana la a liolo akti la iloko o na pinai leo huro elima, oiai kona mau hoahele ilio e kalamoe ae ana ma kona aoao. Aole i liuliu kapoo aku la oia iloko o ke ala lua e kamoe kikee ]a a puka aku iwaho, a o ka hora 3 ia o ka auina la, no ka mea, e ouialu mai la ke aka o na pali, a ia nei i hoomanao ae ai ka mea kakau i na pali hauliuli o Koolau, ame ka puana kaulana o ia man pali, Ua ahiahi kakou ke malu nei na pali. Maanei e hookuu e aku ai i ke koa, ka Naita Hinedu e hele ana, a e hookaulua iki iho hoi kakou a hiki i ka hoea ana aku a na mea a pau i ka hale kakela, a ike kakou i kekahi mau hiona kupono ke hoike ia aku e ko oukou mea kakau. A malie ae la na paiakuli huro, ua pololei aku la na mea a pau no ka hale kakela, I keia wa i kani ae ai na mea kani a na koa Pitesia—welo ae la na bana hooluu like ole—wawalo pu ae la hoi he mau leo himeni olioli. I Ua hiki ana aku o ka huakai i ka hale kakola, ua eleu mai k ka- Ilamuku opio, oia hoi o Sir Mikaele, a pahola mai la i na hookipa ana aku i ke Kiaaina Hudala, na Nuita Sewatoreda, Orenia a me kekahi mau "hoa ūaita hanohano e ae he nui. Ua hooluana ia aku la lakou mamnli o ka Mikaele alakai, maloko o kekahi keena nui, a na eheu o ke anoano e paho!a ana, oiai, aia ma na paia o ua keena la e kakau iuai aua nja aahu kaua kila he nui—na nuhau ihe maka wini hoi e momae mai ana a he mau hatieri —na makakila he mau heluna nui—a pela pu me na koi kaua he uui. Aia hoi ma na wahi he nni o o» keena la, ua ike ia aku ]a na olinolino hulali o ke gula ame ka momi, na kii pohaku atama he nui o na naikao keau kahiko, e kuku mai ana ma ka paia a puni—o ka 'nalii hoi o kahi he veleveta panio nani loa, maluoa ae hoi o qa poo 0 na Naita e kaiewa iho ana na kuuwelu si!ika lole nanahe i hana mikihilinaia e na lcd« o P Q resia'a me Damaseko. I ke anaina e nonoho ana a e lualai ana me lea olnolu, na ku mai Ia ka Uamnku Mikaele, a ninau mai Ia ina paha he mea ku i ka oluolu ia e ke Alii Hudala a uie kooa mau ■ukalL ke i kekahi mau muki o na hauo waina o na Mauna Ela. Ua ae la hoi ka poe no lakou ka oluoli'. i noi ia. Ia wa i hele aku ai ua opio la, a Mau aku la i ke"kahi pu gula e kau ana ma ka paia, a hookani ae la oia i ekolu tna« onou kani pohapoha ana, aia hoi oili mai ana he eha mau kaikamahine opiopio, iio lakou )j,oi na hiohiōna i aahu 5a e ka ui nohea, ka haaw'ina hoi ia tna ka eoao palupalu, naua e umii welenia mai 1 ka puuwai opio o ke keonimana. Kauoha aku la o Mikaele ia lakou, ( lawo mai lakou i na hano ol k'elakela, m'mea waina nani hoi a iui 'lii i inaa ai i L?a inu ana 1 ko lakou mnu oolopn waiua. (Aote ijmu)