Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 13, 27 March 1880 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU.

KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI!

MOKUNA VII. UELU 59. MOLE— apopo e nolio loa ai kela a tue keia ohana i ko lakou mau hiile iho, a hiki wale i ka pau aua a ani ae ka hora weliweli, a ua papa loa ia hoi kekahi malihioi aole e komo iloko o ke kulanakauhale mai kakahiaka a ahiahi, aka, e Sir Naita, he mea 'pono paha ia oe ke hoi e aku e hiamoe a hooluolu ia 09 iho, i ae ai k«i maluhi a tne ka mauha o kou luno i keia hele ana mai No keia mau olelo oluol» lna*le a kanmaina, ua ae aku la kamahele, a iaia hoi i ku ae ai ua nonoi aku la ia i ka oluolu o ka .haku lialn e ae niai oia elm-

ule pu iho no ua poo o kana mau ilio ma kahi e waiho ai o kona poo. Aole no hoi wahi.mea a hoopupu aku o ka mea hale he olu wule no, oiai paha, ua paulehia loa kona manao mahalo i lea Naita opio kanaka maikai a me ka oluoln, a me he mea la no hoi, ua leoho kona nanu e loaa īnai ana iaia he pomaikai launa ole mahopa aku mai na lima inai o ka Naita ana e hoike aku nei i ka oluolu a me ka lpkom'iikai hiki i kona hotne ke pahola aku. I nei wft hoi ku raai la ka lede a kai aku la ia Kokekila a hahai aku la no hoi na ilio mahope o ,ko lakou kahu. Hele aku la lnkou nei a hiki ma kekahi rumi, j wehe aku la lea lede i ka ipuka kuhikuhi mai la ia i ko ia nei keena e moe ai ia po, a pane mai la hoi, Nn ke Akua e hoomaikai mai i kou hiamoe ana i keia po, e Sir Naita. Komo aku la keia )loko o ke keena i haawi ia mai iaia, a nana ae la ia ma o a maanei, a na uiaikai na mea a pau i hoomakaukau ia. Hauie iho la hoi ia noho iho ]a maluna o kokahi nolio laau n\ii, kahea aku la i kana mau ilio e neenee mai a kokoke mai iaia, laia e noho ana ua lilo loa kona noonoo ana no na olelo a kona haku hale i hahai mai ai jaia i ka minute mainua iho, a ua liio hoi ia i puolo no, na huaolelo pohihihi e hiki ole ai i kona noonoo ke mawehe ne. Ku ae la ia iluua \vehe ae la i kona aahu kaua, waiho aku la i kana koi a kau ae !a hoi i kana pahi me kona mau ili ka'apu m_a kekt.hi kui, a hoomaka ae ]a ip. e anoanai i kona mau maka a kuakuai ae la hoi kona mau lima, liqli ae la a nana aku la ma ka puka oiai no ia e wuiho hamaina mai ana, ia wa ike aku la ia i ka maalo ana ae o kekahi aka ki-nO'-kanaka ma ka puka aniani e pili ana me ka puka komo. Ia wa ku ino as la ia a lalau aku la i kana pahi, a»me la mea hele aku la ia a ku iho la ma ka puka. Ilalonku la kona mau maka ma o a maanei, aole nae he ike aku i ke kino o ka mea ana i ike ae ai e maalo ae ana, He oiaio nae-; ika.iho la oia, aia kona nnm" mu ke kihi hikimi o ku hak\a e

j pili koko nku ana i kekalii mala pua uuku. No kona ike oto i k& inea ana i manao loa ai ho kanaka, hoi boa aku la ia a noho hou iho )a maluna o ka noho. laia e nolio ana haule iho ana he kuaua. koikoi a pa ikaika hou niai la ka makawi puhihio ikaika ae la ka nmkani mawaena o ua ululaau e kuku mai aua mawaho, a tnej ho mea la he īnau tausani leo deragona kana e lohe ana ia manawa a hoomanao ae la ia i kela la ana i hakaka ai me Tugarina ke kupua, ko keiki a ke Deragona. Aka } iaia e hoohaliu ana i kona maa hoonianao' ana i na mea i hala hope, a i ke kuaua no hoi e haule ana, ia wa oia i lohe aku ai i kekahi kikeke ikaika ma Ua puka aniani, a i kona nana ana aku ifee aku la oia he kanaka, aka mauao iho la nae ia ua ike hewa paha kona mau niakn, nolaila, anaanai hou ae la kona mau lima n nana hou aku ]a aka, aia no ua helehelena la ana i ike mua ai ke nana pono umi la iaia nei, a ke peahi rnai la e hele aku. la wa ku ae la oia iluna, paa pono iho la i ke kuau o kana pahi a hele aku la a wehe ae lai ka puka me ka i. ai:aukau i na wa a pau c pole noaa ibo a haawi aku hoi i kn oi o kana pahi ina paha he enemi ko ka po. Aka, nia kahi o kona mau manao he euemi ko ka po 3 aia hoi ua ike aku ia a lohe hoi ma ka leo he hoaloha ka, kamahele o ka po ua lani polua ana e hoopunana nei ma ka hale hanai holoholona. No ka mea, eia kana leo i lohe alui ai a pae nanahe mai la, E ke koa opio, e loaa aaa anei i kou puuwai waipahe ka makona e hoohaliu loa mai i ka hapauea kahiko nei e kuowa hele aku a make mai i V a pololi aka ua mea oka hui ake anu—e Sir Naita Rokekila, mai poina oe ia'u, aole au he enemi aka, 0 ke kilo Baauka Selima no au, o ke ana pahaohao o ka Maima Agadana. I ko Eokekila lohe ana i keia, kahea . aku la oia, E ka makua, e hele mai a mai ka linia o kau keiki, he oiaio nae, e ka makua, he mau malihini auwana no kaua a i eiua, aka, owau ka haku o ko'u keena nei, nolaila, mai. Ia wa paa aku la o Hokekila i ua kilo hapauea la a huki mai la me ke akahai Kaukoo pu aku la lioi laua a komo ana iloko o ke keena, a hoonoho ihu la o Bokekila i ka makaula Selima maluna o kekahi noho, Wehe ae la ua elemakule la i kona kapa huluhulu a hemo, a kaulai ae la tna kahi kupono, a -aia hoi kona inau kahiko ano.e a Rokekild i ike ai ma ka lua o na powa e paa mai ana no maluna ona. Ha nana aku la hoi oia iualuna o ua lulo la me na maka kahaha. Aia hoi iiookamailio e niai la ua Selima la, a oia no hoi ka mua i wahi e mai 1 ko laua noho mumule ana, E kc koa, aole paha oe i lohe i ka nuhou. Hoole aku la o Hokekila, Aole. Ae, wahi a Sehma, Ua mare mai nei o llikaele 'me ka lede Violania, ke kaikamahine a Hnd>ila Sekobelefa. 0, c hoomaikai iaha lani! He mare hanohano lua ole ia '. pela i hooho ae ai ke koa. Ae, (U' niiiro laua—a he hana naanao lua 010 hoi ia a ke kiaaina, Hudala i hana ai. A no'u iho, ua hauoli loa au i ko'u ike ana ua ulupa ia na heiau eleele o kela lahui omo, koko nui wale, a ke lilo nei i lahui opio nialalo o ka lahui makua, aka, nou nae e ke koa ka oi pookela, o ko'u mahalo, wahi hou a Selima. • E ka iyakuu, ua ike no pe, aole na ko'u makankau kanaka i i ka mea i ko ia mai ai kou naau e mahalo ia'u, aka, na luna mai no ia, a lue he mea la, he mea paahana wale no au e hooko ana i kona makemake, i kamailio aku ai o mo ka olu waipahe. 'Pela no paha e ke koa, aka, he mea | makehewa paha na kokua mailuna mai ina e hoohaim k e ka holoni» a me ka hawawr. He oiaio oke fcaleua ka luna ilumai iho iloko ou, e. ke koa, a o kai? apana hāna ka hoomahuahua aku i ua talenala, i panai aku ai o S,elitna. Mino aka niai la hoi ko Eokekila mau papalina, no keia pane naauao a_ke kilo. (Aoīe i -pau.) A hiki i ka la 26 o Feberuari i hala akn nei, o ko kumnkuoi o ke kope o Kona ma k*a miikeke o Kanahikiko. he 10 keuela o ka paoua,