Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 17, 24 April 1880 — HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE MASEPA! Ka mea i hiki i ka Pahu Hopu o ke Kalaunu o ke Aupuni Liona! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE MASEPA! Ka mea i hiki i ka Pahu Hopu o ke Kalaunu o ke Aupuni Liona!

A kau i Kilolmna, i Kaupaku o Hanalei [Unuhiia o Mo»o Mnnu noka Iliwahiwa a ka Lahui.l maiiele y. llelu 49. [I tm makamaka hookaau o ka moolelo o ke Koa Opiopio Mnaepa,—aloha oukou. No na analiulu lehulehu i kaa hope aku nei 3 ua nalohia ia ike ia ana o kona niau helehelena ma na kolamu eeliia oka kakou hiwahiwa. Nolaila, eia oia ke hoea aku nei iluna o ke kahua kakele me na hiona nohea kulipolipo o ke kanaka wiwo ole, ma kona ala e hiki aku i Pelekane, īne ka hookoia ana o ka anoi a kona puuwai, a kau iluna i ka pela nolu o Hulei i ka Noho Kalaunu o ke Aupuni Liona. Mosjb Manu.] KA pau ana o na olelo a ke koa o 5L ke Kea, ua kti ae la ua Moi Robati nei iluna me na hiona ano kaumaha e hoike mai ana ua haule kona inoaJ!ioi, a me kona mana nui inalalo o ia pulima a me ka maka o ka pahi a ke koa opio a me kona mau koaPelekane. I ua Moi Kobati nei e ku ana imfif?o ke anaina nui, ua hoopuka ae ]a ia i keia mau olelo, E ka lahui o Sekotia, eia au ke ku aku nei iniua o-oukou me ka lioike oiaio e kanalua ole ai ka manao ke puana ae o kuu haule pio ana i ke koa o Pelekane, oia ka haule like ana o ke Aupuni a me ka lahui holookoa o Sekotia nei, a ke hai aku nei au ia oukou, aole au i ike i ka mua a me ka hope e hanaia mai ai maluna o kakou, a ina hoi e hookau ia iho ana maluna o'u ka haawina hope loa a ke koa o Pelekane, alaila ua loun i ko kakou aioa makua a me ka lahui keia huaolelo ke pane ae, ua ola o Sekotia ma ka inoa, a o kona kuleana mana ikaika nae a pau, \ta nalo pu aku la ia me kona nian hoomanao ana ae, ao ko kakou hopena ia. Aloha oukou. Maliope iho o keia huaolelo a ka Moi Bobati, ua kulou like mai la na'lii, na Poo Aupnni a me kalahui o Sekotia me ka pulima hope loa, a me ka puuwai haeha no ka walohia; a he mau hora ka luana ana ma ia la a hiki i ka wa i hookuu ia ai na niea a pau. 0 keia iho la na olelo a ka Moi Robati a nab aku la oia maloko o ka rumi o ka pa kaua o Ekin-'hon), a ma keia wahi o ka kakou moolelo e ike ai oe e ka mea holuhelu, ua pau na luhi, na'poino me na popilikia he nui, a me ka luu ana o ka maka o ka pahikaua iloko o ke kio wai koko o ka umauma o-ka poe Sekotia a ke koa opio Ma§epa o Pelukane a me he oiea la, ua hiki no i ka nai aupuni kaulana.ko hoomaemae me na kalai loea maiau ana i ke aupuui me ka lahui Sekotiu, me na hoo[ionopono aupuni nna, malalo o kana alakai ana ia lahui ka maluhia. Ma keia wahi o ko kakou leaao e hoomaka ai kakou e ike ai i ka hoi ana o ke koa opio Mnsepa i kona u.ina niakuahine ms na puuli koa a me lie kaikamahine alii Madame Rose, me ka makana a, ua Masepa,nei i olelo ai, aia a lilo pio mai ka Moi Robati ma ka poho o kona inau lima, a o kona ola kana e molīa ae ai imua o ka 3foi Wiliama, a oia ka huaolelo hope loa a ka iuea nona keia moolelo, e liko uiu uu uiea i lioikeia nni ]ia.helu inua.

I kekahi la, ua kuka ao la ia me ko koa o l?e IW, a mo kona mau hope no ka hooponopono ana i kc anpuni a me ka uoho ana o ka lahui o Sekotia, a ho nmn la ka noonoo ana no ia mea, a ma ia hope mai, ua hoopuka ia ka olelo kuahaua ma i o a o ka aina, a ua mahalo ia na olelo a pan a ke koa opio e ka poe Sekotia, a ua apo lokahi ia mai la keia man olelo nie ka maluhia, a hoonoho iho la ia i kekahi o kona lutanela maloko oka pa kaua o Edinel)oro a nie ke aupuni a me kekahi o na mahele koa Pelekane, a holo pono keia mea, ua haiolelo ae la ua koa opio nei iinna o ka lahai Sekotia me keia mau olelo malalo iho: E lea lahui Sekotia, i keia la, ke ku mai nei imua o ko kakou nanaina na hiou a lanakila o ko makou aoao, na Pelekane, a ke hoike mai nei ka mea oiaio, oia hoi keia, aia mo ka malu o ka poho 0 ko makou mau lima, ba Moi Rotati, a ke kau kilakila nei ,-eo makou hae me he lupe la e lele ana i ka iewa me ka haalipo launa ole, ano ia mea, e hoopau i ko oukou mau manao kue hou mai ia makou ma keia mua aku, e haawi i ko onkou mau puuwai iluna, a nana e hookau mai i ka nunu o ka uhane maluna o.oukou me ka maluhia a e lilo auanei kakou i hookahi lahui malalo o ka inoa 0 ka Moi Wiliama o ke Aupuni o Pel*s- - ina pela, aole e ike liou ia na koa Pelekane nmluna nei o Sekotia, a ine aole e hooko pono ia ana keia mea, alaila, e popoi hou na liona maluna o oukou a hiki ika neoneo loa ana. A pan ka ke koa opio haiolelo ana, ua hookuu malie aku la oia i na huaolelo i koe, ma ka puln ana i ka makua lani. E ka mea heluhelu, e nana ae i ka hoi ana o ka liona o Pelekane i ke one oiwi. 1 kekahi la, ika liora 7o k* kakahiaka, ua hai ia aku la lohe ina koa Pelekane e hoomakaukau ia manawa no ka hoi ana aku i ka aina aloha, kahi a na ohana o kela a me keia e kali mai la me ka manaolana no ka hauoli no ka lanakila i loaa i ke koa Opio ame kona mau koa, nolaiia, holo like ae la na manao a pau me ka liuliu ana no ka hoi ana ina home, inahope iho o ka manawa, oiai ka Moi Robati e ike powehiwehi ana kona mau noonoo kanaka no na mea e hookau ia iho ana maluna ona, aole uo paha i loaa iaia he anela tna ke kahoaka o ka hihio me Niolopua i ka aina uhaue, nana e hoike ke kau mai la na minute o ka manawa nana e hookaawale ae i koaa mau kapuai mai ke nuponi ae o- iSekotia, ame he mea la paha, o na paia pna kekahi o kona pa liaua e kulou pu mai ana m'e ia ia wa, aka, o ke kulana nae o ua pa kaua la oEdineboro a me kona ke nana ae ma o a maanei a puni ka pa kaua he oia mau no ia. Aka, o na wahi a pau o ka aina o feekotia ke nana ae, aia nae ke kn mai la me kona helehelena 1 hoohaahaa loa ia, me kona kalaunu malalo o ke koa opio, a oia ka haule pu ana o na mea a pau. A no keia manawa, ua hele aku la ke koa o ke kea a hai aku la i ka Moi Robati: Ma ke kauoha ake koa opio Masepa ia'u i keia manawa, e hai aku ia oe e ke alii, i keia hora e ku mai oe a haalele aku 1 ka rumi oloko o keia pakaua, a e hoomanao oe, o oe pu kekahi e lawe ia ana i. Pelekane inuia o ko makou Hoi Wiliama, e like me ka makem'ake o ko makou Alihikaua nui, nolaila, ua makaukau na mea a pau nou i keia wa. I ka lohe pono aDa oke alii i keia mau olelo, ua eu koke mai la oia me na manao me he mea hakoko ana iloko o kona puuwai, a me Jie omaka wai hou la e lele mai aua ma ke kuemaka o ka pali, kona mau kulu waimaka, a oia ka mea nama i hoike mai i ko ka Moi Etobati mau manao aloha j kona aina makuahine, ka mea ana i noonoo iii no kekahi niau nmkaliiki 'loihi,. aole e lilo ana ma ka niana o na maiuu o ka liona opio o Enelani, aia nae, ke puana ia mai la nae'e keia nian huaolelo o ka Buke !Nui: Ua haule o Ba"bulona ! TJa haule o Babulona !! Aole i pau.