Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 18, 1 May 1880 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII OTTO! KA NAITA OPIO O GEREMANIA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII OTTO!

KA NAITA OPIO O GEREMANIA.

MOKUNA IX. Helu 15. KEIA mim 01010 a Tohal(lo, ua Xll'' nmo ae ]a ko Olto inania, a lioi } hon mai la kona manao maikai. Nonoi aku la hoi ia Tolmldo, e kalaia mai oia no kona kamailio paukiki loa ana a kupono ole hoi. Ia wa hoi, hele aku la lakon a pau ma kekahi ī'imii okoa, kahi i lioomakaukau ia ai kokahi papaaina hanohano, mo he papaaiua la na na 'lii koikoi o ka aina. iMoani mai la hoi ke ala o na mea ai, linlali ulanla mai la lea waina iloko o na oniole, pa-pa mai la hoi na hiona hauoli o kela a me keia moa e noho aua ma ka papaaina, eia nae, aole hiki ia oe ke hoauhee aku i kela mau lalani mele i inaiua loa ai. Aole nae o Otto i walii lihi ukinki ilei no kona kauiaaina, nana i liookipa, a me ka poe ana i poloai aku ai, i nei wa; aka, o ka inea wale no e uluku ana iloko ona, oia hoi kona hookipa hanohano ia ana iloko o nei hale, a lohe hoi i ka hopunaolelo E haawi hoi i gula no ke koko, a hoomanao ae la ia 110 ke koko o Hiredigena von Likeneraida ana i hookahe niai ai mai kona poo mai me kana pahi. Oiai, ke anaina e nuu ana i na kohi kelekele a ka puukolu, ua lolie aku la o Otto i kekahi mea e pili ana i ke dala, ka waiwai, ka aina, a me ke, gula—ka pulea lioi a ine ke poho. Eia uae, ua ano hooinainaiao Tobaldo no keia mau ano kamailio, a hoao ae la ia e kapae i ke au o na kamailio ana, no ka mea e pili ana i ke kaua hemolele a ke alii Ilikeke, ka ' niea i kapaia ka Moi Punwāi Liona o ke knkulu komuhana. Iloko o keia mau kainailio ana, ua ano upeupehu ualioa ae la na aa-koko o ko Otto mau lima uie he mea la ua pii ae la ka waiua e hoonioni.i ka holo ana o kona koko. Ala liou mai la kona mau noomanao ana no Hiredig;ena, a me he mea la, ua lolie pouo aku la :'a iaia e pane mai ana, maiioko mai o kona palulu maka kila, Aole anei oe i eli mai i lua waina ulaula, iloko o ka palapu manaonao au i haawi niai ai ma kuu poo ? lanei anei oe i nianno ai i moe no'u o moe iho ai a make ?

Ano liiki ole, iho la ia Otto ke ike i ka hanoli o na miuute e houhāla ia nei, oiai, ua ano kupouli inoino mai la kona manao. Nolaila, ku ae la ia iluna a aouoi aku la ia Tobaldo, e hookuu mai oia iaia e hele a hiamoe aku ma ia po iloko o kekahi liale hotele, a o ke kumu hoi o keia hoaumoe ana oua i kahi e, i kakahiaka ae oia e hai mai ai iaia. Pane aku la hoi o Tol)aldo, Maleehewa paha oe ke hai mai ia'u, uie ka manao pono ole, no ka mea, ua ike no an. Aka, ma o na lani la, e hole mai oe ia nei i ka la apopo, a i ole, e manao no au ua hoowahawaha oe ia'u. Alaila, haawi ae īa laua i na kipona aloha hookaawale. Kauoha aku la hoi I o Tohaldo i kekahi o kana mau kauwa e alakai aku ia Otto a liiki i ka liale lio. Kii aku la lioi ke koa opio i kona lio, kau iho la i ka noho, komo ke kaulawaha, a alakai aljii la oia iaia a hiki i kekahi hotele, a malaila oia i kuu iho ai i kona iimu maka no ia po. MOKUNA X. Hoea mai la ko kakahiakanui o kekahi la ae, a kiei palaneho mai la ka malamalama ma na ipuka aniani o ko Otto rumi e hiolani malio ana,. hoauheo ia aku la hoi na moeuhano hooniniau mai kona mau niaka aku, oiai, ua haukawewe ne la na huila kaa he nui ina na alanui, ka 100 liookikina hoi o na kahu kaa J <; huowawalo ana, a na keia maii mea i

hoo|uii\va at> iaia mai kona ]>iamoo )>;ia- j lipo ana mai, oia po. i 1 kona ala umv ae, Ui\ komo awiwi iho! la ia i kona kapa, a helo koko akn la ia i ku P"ka aniani e kiei ai, tve nana aku j ai hoi, ina paha h« mau ano pioloko uno j e wak 4 tio koia aua e lohe nei. I Aka, iaia i iko akti ai, oia ka auanei 0 ' ka mikulu hana i;v o ia jme, e piha ole ! ai ka naan o kaniahele i ke kahaha, a 1 nio he niea la, o ke- ano holnlolea a me- j ha pu wale uo, e loaa una i na atio ku- j lanukanhale mii, e like nie keia, oia ka ! niea e hoopahaohao ia ai ka uianao o kekahi nialiliini kaahele. Ike aku la hoi na niaka malihini o ua koa opio la, i na hale nui lie kinikini wale, a ua like no hoi me ka hale o kona luaui. Manao iho la ia, ua helo wale no hoi paha nei mau hale a piha u i na kanaka, i kupeloia ko lakou mau puuwai, tno na manao awahua a waipahe no hoi, a ma ko lakou inau lehelehe hoi lia īnapuna olelo awaliua o ka inaina a uie ke aloha ole.

Hoomaopopo wale ae la no hoi ia, oia 110 hoi ho nui na ledo opio e iioouweuwe walo ana e like mo kona wahine kaikuahiue nie Bovota; he nui hoi na kumu niole e noho uua, e liko me Walata, a he lehulehu wale hoi na Sir Hugo, e ninaninnu ana no ka lakou mau kiunalei i liehi aku ma na kaiaulu mamao.

Iloko o o keia raau hooniuipo manao, e hoopoluluhi nei i ko koa opio, ua hoohikilele ia ae la ia, mamuli o ke komo ana mai o kekahi o na kauwa a Tohaldo me kona aahu kaua i holoi ia a maikai, a ua hele hoi a noho ke aka.

I ua kauwa nei i koino nmi ai, ua pane aku la oia imua o Otto, oiai oia e kilohi ana 'ina o a iuaanei o kona aahu, Ke nonoi aku nei au i kou kala ana mai, e, ka Naita, no ko'u liaalele ana i kela wnhi kikohu maluna o kou puliki kila. Me he mea la, he wahi kikohu koko hon wale no; eia nae, no ka holoi mua ole ia ana paha, ua ano ku a lepo hao ae la. I ko'u inanao aole paha ia e mahie ae ana, no kekahi manawa loihi aka, aole nae no'u ka liewa, e Sir Naita. Aole io no nou ka hewa, e kuu lioaaloha maikai, i pane aku ai o Otto me ke ano kaumaha o kona lielehelena, iaia lioi i uana aku ai i kahi a ke kulu koko e kau mai ana maluua o kona puliki kaua, , Ua ike iho la ia oke koko no īe o Hiredigena vou Liketieraida, a ua pili mai palia i kona aahu, i ka wa ana i kulou iho ai e hoopaa i kahi i moku o Likeneraida. No keia mea, na nno lui a hoowahawaha loa aku la oia i kona aahu, a aole loa hoi ona manao iki e komo hon iaia; nolaila, kauoha aku la oia i ke kauwa a Tobaldo, o hoi, oiai, ua loaa no kokah'" men nana e. hookomo mai i ke kapa iaia, a aole hoi oia e liuliu loa hiki aku e ike ia Tobaldo. Aka. he man olelo hoonalonalo wale no paha keia a ua Naita nei i olelo aleu ai i ke kauwa a Tobaldo, no ka mea, ua hooliola loa kona manao, aole loa oia e komo hou ana i kela aahu. laia o, ku hookahi ana, ua hololiolo ae la oia iloko o kona nimi, me ke ano kupilikiiokona manao, a e kaalo mau ae ana hoi oia mamna o ka aahu ana i lioowahawaha ai, me he lio kaua puiwa la. Ina lioi oia e hookokoke akn ana, alaila, e ala mai ana no ka manao iloko onn, i ka mea e pan ai ke kikohukohu koko, a e liana hoi e lilee me kana rnea, i ike ai i na kauwa a kona makuakane, aka, na liehee wale iho la ia mati manao ana, me he mea la, ua loho hou aku la ia i ka leo o kahi kauwa a Tobaldo, e kamailio hou mai ana, Aole paha ia e mahie wale ao ana, no kekahi manawn loihi. Nolaila, holoke hou ae la ia me ka oi loa aku o kona manao kupilikii, a inoino hoi kona helehelena. Ea, e ka makamaka maikai, eia ka kaua koa opio ke kaunu nei e haalele loa i ka aaliu ana i kona kapa kana, a nolaila, pehea la ananei kona ponoP. I hea hoi e loaa ai lie aahu hou nona e liko, me ia? Aka, aolo ]>aha e. nele ka iwi paoa i nei mea ho kulia a ka laki, uulaila, o liee aku kaua iniua.

luia e lioloke noi ine U pioloke, lolio aku la ia ho hauwalaau nialoko aku o kekahi nimi, a na ia leo i hooluinana inai iaii, a hoolohe pono loa akn la ia i ka mea a ua 100 la o noke ana i ka nukunuku. j\lae>))opo iho la hoi iaia nei lie aahu kaua no hoi ke knmu o koia hauwalaau aua, oiai, aolo i niakouiako ka mea noua ua aahu la e homo hou iaia, a ua like loa no hoi mo ko ia nei pilikia. Nolaila, i niea e auhee ae ai ko ia nei mau manao kupilikii, a me ke kikoni awiwi ana a kona puuwai, huki ino mai la oia i ka puka. Ia wa, hele niai la kekahi Xaita tne na helehelen a kaumaha e like me ko ia nei inakemake.

Aka, ua ku iho la laua me na houpo i hookahaha ia o ke pahaohao; oiai, ua ike koke aku la o Otto, o ka Naita e ku mai nei imua ona, aole ia he mea e ae, aka, 0 ke Kauna Arekimibolo von Valebeka no ia, ka hoa paio o Folko de Mannal'ekona,ii o ua kauna la no hoi kekalii i ike mai ia ianei. A ia wa, liahai ae ia !aua i na mea a pau e pili ana i keia ulia halawai ana. Aolo ou walii manao haakei iki, e lilo oe i kokoolua no'u, raa ka hoohaulehiaia ana niai e na mea kaua a ka havona Famni. Ile hauoli loa au, ina e loaa ana ia oe ke koino o Gaberiela; a ke uianao nei »u, me he mea la, pela io no paha, aole 110 hoi he mea i ike, lieaha la auanei ka ulia poino e hoolialua nei iaia. 1 ka noua aku e hookoia ana no kau mea e iini nei, a na ka ulia pomaikai o ka manawa e hoO[omaikai mai i kau hana. Aka, e kuu keiki, e hoolohe inai oe i ke auo e loa o na mea i halawai mai nie a'u. No ko'u piha inaina loa, no kela a'niahi pakalaki launa ole, nolaila, ua hoohiki au, aole loa au e aahu hou i kela aahu kaua kila o'u, a ua olelo iho no hoi au ia'u ilio, e hele wale no au peki, a hiki i ka loaa ana o ko'u aahu, inai kekahi Naita niai a'u e opa pu aku ai ma ke kahua hakaka. He oiaio hoi, ua loaa iho nei ko'n aahu tna ia ano, oiai, i nehinei ko'u ana ]w.hikaua pu ana me kekahi Naita, a eo oia ia'u; aka, nani ke kanaka au liilii nui wale. Aole komo iki aku o ko'u mau linia iioko o na pale, a pela hoi kona wawae, aohe puni ae ia'u; a no ko'u ukiuki loa. ua kiolaia aku nei e a'u na paa pulima, a aole hoi au i ike alui nei i kahi i haule aku nei o ka apana kua a me ka apana alo o ka puliki kila. A ia wa, oiai ua Naita la e ku ana me kekahi mau walii uuku o ka aahu kaua, 1 hoopaa ia aku maluna ona, ua haki ae la kekahi niau pihipihi, iaia i oni loa ae

la manwa hoi i holo mai he elua mau kuuwa lau-elawe a lnlan iho la i na ]iilii, me lea manao o hoi!i<li ae iu mau mea, aka, pane aku ln ua leauna nei, me ka hueu, Aohe hana hou ana aku i koe me ia mau mea; a nolaila, nmi hooluhi wale ia olua no ia mea, a ina hoi no ko olua manao e wehewehe niai i keia m£iu mea lapuwale e paa nei mal una o'u, ua lawa no ia'u ia haiia, I ua Naita la i olelo ae ai pela, lalau iho la kona mau liraa, a hnhaki ae. ]a i na pihi, puili ae la hoi i na mea a pau i ! paa ae i kona lima, a kiola aku la iwaho. Alaila, huli ino ae laia a nana aku la i kona kapa sila eleele e muu mai ana ma Kekahi kihi o kona rumi, a kamailio aku la, la'u e aahn ana ia oe, he oiaio, he koa io no au, aole paha e loaa ana ia'u he aahu e kupono ai ia'u. I ko Olto lohe ana i keia man olelo a ke kauna, ua hooioanao ae la ia no kona aahn dala, a ia wa, pane aku la oia i ko kauna: E Sir Kauna, me he mea la, he ulia pomaikai keia lulnwai aua o kaua, a hiki hoi i kela a mo keia o kaua ke hoopau ae i ka pilikia i loaa ia kaua i nei wa. No ka mea, ina ua hoohiki oe. aole oe e komo hou ana i kou aahn, owau no hoi leekahi i hoohiki i ko'u aahu, e waiho mai la iloko o ke leeena, no kekalii mau kumu a'u i makeinake 010 ai e hahai aku ia oe, aka, ma ko'u manao 5i aole nae ia he mea e hoohaumia ia ai ka aahu. ' Aole io no he hoike rnai o kou helehelenn, he mau io ia e haumia ai ka aahn, i pano mai ai ke kauna me ka mino aka. (Jok ī" p"U.)