Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 21, 22 May 1880 — Na Palapala Hoopii. [ARTICLE]

Na Palapala Hoopii.

Na Wahino mai Hiī» mai e atia o hoihona na mai pake ma n« apwia. waihoia i ke komitēJ?upono. Na Lilikalani inai kakahi tnaa wahf» ne liaole mai he 47 o Honolulu n«V « hookaawaleia kekahi puu dala i 11000 t haawiia oēi no ka halemai Moiwahiee, no ke kokua ana aku i wahi-noho no ke poe ilihune. Na Kupihea mai Mololeai mai, 1 1 $2000 no ke alauui mai Moanui a hlkii Kamalo. 2 E weheia ka eke leta ma Pukoo, waihoia i ke ltomite kupono. Na Kahnlu mai Waialua m»i, 11 ]u r nakanawai okoa no ia apana. 2 I $100Q no ka hana ana i uwapo ma ke kahawai o Kaupoo, waihoia j ke komite knpono. Na Mahoe mai Puna mai 3 1' E haawi ia kekahi aina aupuni i na makua hanau nui ina keiki. 2 E auhania na bipi a pau i hapaha dala. 3 E kukuluia i hale hookolokolo ma Pohoiki, waihoia ike komile kupono. Na Kuapuu mai Waimea mai, e m aku i ka $10,000,000 a i m&n miliona hou aku. Hoihoi hou ia. Iloike a na Kocnite maa. Hoike mai ka hapanui o ke komite a ,ka Malama Ola, no ka hoopii mai Puna mai e noi ana e kakalaia i mau halemai lepera ma'na mokapunī pakahi, a me ka hopii mai Hilo mai, e noi ana e knkula j ia i halemai no ka apana o HHo, a malaila e malama ia ai ka poe,mai e ke aupuni, a noi mai e waiho i keia mau hoopii ma ka papa. Ma ke noi a Kalua ua waihoia ka hoike a laweia mai kahoike a ka hapa uuku o ke komite. Olelo Hooholo me,n& BiU. Ka Kipikona i $10,000 no ka wili ana i mau pnnawai ma na aina aupuiii, a kokua aku paha i ka pop e hoala aha ia hana, waihoia i ke koni)te kupono.

Na Keau e kaaoha ana i/ka Pa,pa Ola e hoōnee aku i na hale ; JiaU£L kopa ma Leleo, no ka ke ea ma i» s»*k waihoia i ke kpuiiie oiaiamapla. Na Kupihea i $300 no ka hoomaemae ana i ka hale hookolokolo a me ka hale paahao o Molokai, waihoia tna ka papa. Na Hana o ka La. i Heluhelu alua ia ka bOa e Uooloihi [ hou ai i ka manawa o na Komiaina Parleuaaina i 6 iuakahiki, Hoohol<rloa ia no ke kakaa poepos 3 a e heluhelu akolu i ia ma keia Poalima ae. Heluhelu āluaia ka tilfl.e hoopau ai i I ka pauku 1 o ka mokuna 41 o ke kanawai karairua, e hookuu akea aua, e iituia ka rama e qa kanaka Hawaii. Hoopanee loa ia. Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 2 o ka mokuna 41 o ke kaDawai karaima, waihoia a ka la apopo. Heluhelu aluaia ka bi!a e. haawi ana na ke Kuhina Kalaiaioa e hoonoho i mau hope no na lunakanawai, J.ana auhau a luna heiu no na apana elua wakoho halotaj waihoia i ke komite o na ahahookolokolo. Heluhelu aluaia ka hoololi i manaoia no na pauku 46 roe 75 o kumukanawai. Hoopanee loa ia. . Heluhelu aluaia ka hila e hoololi ai i ka pauku 780-O ke kanawai kivila, a e kohoia i 7 mau lunamakaainana haole e kohoia ai iloko o keia.aupuni. Hoopanee loa ia. Heluhelu aluaia ka hoololi i manaoia no ka paukn 57 o ke kumukanawai, waihoia' i ke'kouiiio o na ahahookolokoio. Hoopanee ka hale. La Hana 12—Poaha Mei 13, 1880. Halawai ka Ahaolelo e like ka mea raau, Peresidena- ma ka noho, Pule ko kahunapule. Heluhelaia ka moolelo o ka la i hala, a ap^noia. Na Palapala Hoopii. Na Wahiae mai Hilo mai, i ®3000 no ka palekai o Kaipalaoa ma Hilo, waihoia i ke komite kupono. Na K'eau, mai Honolulu mai e hookuu akeaia na kan'aka Hawaii e inu rama, waihoia i ke komite kupono. i Hoike a na Koraite. Hoike mai ka hapa uuku o ke kōmito malaln ola, e noi mai ana, e waihoia ma ka papa ka hoopii mai Puna inai, e knkuluia i mau' haleiuai lepvra m'a na mo-

kupuni, i nōono'o pu (We ka V"i\a o liookaawale ana i tba'vi raa na moluipunl» H6 hofipii no Hilo mai e kukohiia i lialeinai no ia apana, a na kekaln kanka aupuni e malama. Waihoia a noonoo pu me ka bila no ia mēo. Na Olelo Hooholo me na Bila. Na Kipikona, e kauoha aua i ke Kuhiiia oko na Aina e, e hoiko mai imua'o keia halo, i,na mea a pau e pili ana i ka hoomoe ana oke telegarapa tnoe moaiia mawaena o kakou a me n3 aupuui e, i loaa mali ke aupuui kekalii mau uoi inai paha mai waho naai. Hooholoia. Hoolaha mai o Glendon he bila o hoopau ana i na pauku 1410, 1411,1419, 1421 a ino 14'200 ke kannwai kivila. Ma ke kapneia ana o na rula ua heluhela miia ia ka bila a waihoia malalo o na rula. j Na Kakina, o hookaawale ana i ka Po-1 akahi, Ponkolu, a ine ka Poalima o kelu a me keia pole noonoo »na i ka bila , haawina. Hoopanee loa iu. Hoolaha mai o Hamma lie hila e hoololi ana i ka pauku 1 o ko kanawni e lioopuu aua ika pauku 481 a me 494 oke kanawni kivila. I Na Kalua, e kauOha aua i ko Kuhina Kalaiaina e hoike- mai imua o keia hale i ka nui o na uiua aupuni i koe e wailio nei aole i kuai ia aku. No ka paue koke ana mai o ! ke Kuhina Kalaiaina, ona aina aupuni a pau ike anaia ua pau ike kuaiia aku, aka, he nui do nae na aina aupuni e ■waiho mai nei, aole i maopopo ua palp.na, nolaila, aole e hiki ia'u ke hoike koke aku i keia mnnawa, aia wale no n pau i ke annia ma keia hope aku. Nolaila ua lioihoi liou ia ka olelo hooholo. Hoolaha mai ke alii Matina, lie bila e hoololi ai i ke kanawai ī aponoia i ka 1868. Na Nahaku, i $-'3000 no ka makeke o Lahaina, waihoia ir>a ka papa. Na Kalauli, i $1000 no ka hoomahuahua hou ana aktt i ka uwapo ma Kaalaalu Kau, Hawaii. Na Knapuu, i $3000 ka uku no ke Kia»iua o Kauai no ka makahiki, waihoia uia ka papa. Iloolaha Uiai o Kunuiakea he bila e hoololi ana i ka pauku eono o ke kanawai 0 1868 e pili aua i ka papa ola, ma ko leapaeia ana o na rula, ua heluhelu mua ia ka bila, Waihoia malalo ona rula. Na Hana o ka La. Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ana 1 ka pauku 2 o ka mokuna 4l o ke kanawai karaima, raa ka olelo Hawaii wale no. Waihoia no ke kakau poepoe a e heluhelu akoluia ma ka Poakahi e hiki mai ana. Helnhehi aluaia ka bila e hooponopono ana īke kuai ana i ka awa. Wailioia i ke komite oka hale. Noho ke alii Matina ma ka noho, i lunahoomalu no ke komite. Mahope oka noonoo ana ua hoo» pauia ke komite, me ke noi aku i ka hale ua hooholoia ka bila me na hoololi, 6 laikini awa no Honolūlnnei E kapaeia kela huaolelo "kanaka maikai," a e hookomoia ma ia wahi "ka mea e noi mai ana," no ke kakau poepoe, a e aponoia ka hoike, a e heluhelu akoluia ma ka Poakahi. Heluhelu aluaia ka bila e hooponopono ai i ka lawe ana mai a me ke kuai ana aku 1 ka opinma, i waihoia aiai e Koau, ma ke noi a k» Loio Kuhina, ua waihoia e pai. Heluhelu aluaia ka bila e hooponopono ai i ka lawe ana i na pake eemoku mawa ena o na paomoku o keia pae aina Ma ke noi a ka Kuhina Waiwai, ua waihoia e pai. Hooponee ka hale.