Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 22, 29 May 1880 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE! KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O NA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE!

KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O NA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA.

MOKUNA lII,—HELU 17. Aūhee na Auseturia, a pio na Koa Kīpi. MA kanalaa n»e o Barasa no ke kulnna i hnawiia aku ai, nka, iloko o keia wa a koaa mau manao e paio lua uei no kona, apo aaa aku ia kulana a rae ka ole>, ua hoomaūao koke ae ln oin uo k& inoa o NVpolioaa, ka mea aoa i ikemaka ai ma Toulaaa, no kona akumai lua ole ma keia mea he oihana kon. Ua hooho ae la ia ma ka leo nui, Ua maopopo ia'u ke kanaka nana e hoopakele mai ia knkon, ina aole'e hiki i kekahi mea e ae. He aliikoa opio Kosika oia, oia hoi o Napoliona Bonepate, ka mea nona ke akamai lua ole a'u i. ike ai ma ke kana hoopnni o Toulana. Aia tio hoi o Napoliona iloko o ke keena Ahaolelo ia w'a, nolaila, aole iu ho meā kanuluaia no ko Bai'asa mnu maka i ke au ana ae n haka pono aku la maluna ona, nolaila oia i hoopuka ui iu mau huaolelo. Ia ffa ua lawe koke ia nku 1r oia imua o na hoa o ka Ahaolelo, me ko lakou naanao e halawai mai ana me kolakou unau kiionohi kekahi kino kanaka oiwi puipui me na helehelena o ke kulana hiehie maluna o kona'mau hiona. Aka, me ke kahaha nui, ua ku mai la imua o lakou kekahi kanaka opio pilalahi, aole hoi i o mai na heu umiumi o kona mao papalina opiopio, mo he la, aia no kona mau makahiki i ka 18. Ua pane mai la ka Peresidena, Ua aa ae nei oe e kne aku i na koa kipi do ka hoopakele ana mai i ka Ahaolelo ? Ae, wahi a Napoliona. Mahope iho o kekahi m*n minnte, na pane hou aiai la ka Peresidena, Ua maopopo anei ia oe ka nui a me ka weliweli 6 ke kulaDa a me ka haūa au e lawel«Ave ai? Ua haka poho aku la na maka aeto o Napoiiooa maluna ona me ka hulili, a he kakaikahi loa hoi i hiki ke kn akū imua o ia mau onohi hulili me ka holo ole o ke anu maeele o ka makau iloko 0 kona puuwai. a pane aku la, Ae, ua maopopo ia'u, a ua mai. hoī' i ka lawelawe ana i ka oihaua me ka holopono. Aia iloko o ua hnaolelo a kei& kanaka kupaianaha, hB hilinai like ana o nn noonoo a pau o fea Hula m»ln n a ona. Aia hoi maluna o kona man helehelena na hiona o ke kanaka wiwo ole a me ka pioo.ole, nolaila, na ia mau ouli i hoike aku ia lakou, oia lakou imun o kekahi mea i hiki ke hilinni ia kaoa mau huaolelo. Mahope iho o na kukai olelohou ann, ua noi aku la o Napoliona, Hookahi wale no maft i koa, oia hoi ke'a, e haawiia mai ia'a ka mana holookoa o ka puali, rne ke kulean» oteo kekahi kauoha mai ka Ahaolelo a e . Aole nae e hiki i ka Hale ke hoole i kela noi, oiai aole ia he wa e paio ai; nolaila, ua haawiia aku la ka mana holookoa o ka ptiali malalo o kana hookele «na. Ma keia manawa i hoikeia ai ka makankaa me ka eleu o Napoliooa ma ka oihuoa koa. Oiai, «ia ma Sabalona, he elima mile mai Parisa mai, kabi i waihoia ai o kekahi mau pukuniahi nun'ūi, na lakou ka huina i hiki ako i ke kanalimn. Nolailn, ua hoouna aku la o Napoliona ia Murata raa kekahi man koa iio malalo oaa, no ka I«we una naui 1 keia mau pukuniahii ke Tnilerie. Ua "kailiia ae la ua mnn pukuniahi nei e no koa lio malalo o Morata, hB mau mih.ute pokole wale no mamuao ka hiki ana aku o kekahi mau mahele koa helewawae o tia koa kipi no ia mea hookahi. Aka, ua oi aku nae kn heluna o oa koa kipi inamua o na koa kauali°i aole lakou i aa aku e kue aku i na koa kaualio, e ahai lanakila la i na! pukoniahi imua o Napoliona. Ua hoopiha aku la oia ia lakou me na poka liilii a hiki i.ka nuku, me ke kau ia o ko lakou mau waha ma na alanui e moe aoa i ka Hale Ahaolelo. MHmuli o ka makaoka'u a tne ka elen o ke Keneral» opip, aole i ]oaa Um he wa hoomaha. Aia.oia ma na wohi a pan o ua po la, e haawi ana i na kuhikuhi, me ka haawi ana i na iiuaolelo hoolaoa-

lana o ka wiwo ole iloko o lakou. Ua maopopo iaia ka heluna kulike ole aaa e kue «kn aij oini, aia malalo onn he elima iausani wale no koa ona eku nku ai imua'o kanaha tansuni 0 na koa kipi, i lnko pono me ka hemahema ole, oiai lakou e alakaiia ana e na alii'koa akamai 0 ka papa ekahi 0 Farnni. Ua hiki loa ia lakou ke hoopuni ae iaia a hiki 1 kona wa e make ai i ka poloīi. Ua hiki loa ia lakou mahope mai 0 na pa lepo, mailuna raai o na h»le a me na pūkaaniani ke ki mai i kona mau koa a hiki 1 kn wa e lahilahi loa akn ai kona mnu laina koa. Aka, aole nae i maopopo 1 na 'lii oka Puali Lahui, ko uno a ma n» hiooa 0 ke koa opio a lakou e paio pu nku ai. Aole lakou i upu muo, e hilei ana i na koa kuinuu ke ki aku maluua o lakou. Uoko o keia wa, ua paumi ia ae ka weli a mo ka makau o kela a me keia, oiai, iloko o ke auinoe o k» po ua lawe ia mai la he ewalu haueri pu kaupoohiwi iloko o ke keena Ahaolelo me na pahu poka, malulo o ke kuuolia aNapoliona. mu ke auo lie puali kuikawa lftkou. Na keia uiau mea i hoike mni ia lakou, ua pi aku ka nui o ka poino a me ka wehweli, mamua o ka mea a lakou i manao ai, aku, ua moekahi nne ka waiho «nā 0 ko lakon m«u tnnnao uialana o ka opio uaaa e kue aku i na koa kipi, oiai, ma ka laweia ana mai 0 na mou kaua imua 0 lakou, ua konoiu mai lakou e makuala no ka wa pilikia. I ku wa a ke alaula e pahola ae ana maluna o ke kulanakanhale,. ua ikeia uku la o mua 0 ka Hale Ahaolelo me he papu kaua la ke ano. Oiai, ua kukulu ae o Napoliona i koua mau pu i hiki ai ke pulumi aku i na enemi e nee ae ana ma na alanoi a pan o ke Kapitala. Oiai hoi uu lolii akn la na mamala olelo a ke aloha a me ka waipahe iloko 0 na puuwai o kona mau kua, nolaila, un aa aku lakou e pale aku i na euemi a hiki i ke kulu koko hope loa 0 ko lakou mau kino. Ua hookaniia ae la na hele no ua koa kipi e hoakoakoa ae. A i ka wa i makaukaa ai, ua Dee mai la ua puali nei me na leo kam o na obe, o hoohoene ana i na leo hoohauoli 0 ka lanakila. Aia hoi na hoa a puu o ka Ahaolelo iloko o kela wa ke hanlulu la iloko 0 ko Ukou mau noho, me ke kali ann no ka hopena o ke kaua, oini ke kau lewalewa wale la ao ko lakou m«u ola, a na hmakila | Avale 110 o ko lakou aoao 6 hoopakele ae ia lakou. | I k«i wi» i makaakau ai na mea a puu a Napoliona i hana ai, ua kali iho la oia ao ka hoailona o ke kaua, me ka haawi aku ua ka aoao kue mai e hoolale mua na ai a ka ui, a nanw. e pauai aku ka hopeūa. Ua ike koke ia aku la ka enemi e nee mai ana ma na ala ololi o ke kulauakauhule, me na hae e welo haaheo ana i ka makani, oiai na leo 0 oa mea kani e hoownwalo ana i ka lewa. Ua maki mai la lakou ma na aoao a pau o kahi puali uuku iki a Napoliona, me ka manaolana, no ka nui hew«bewa o ko lakou lielnua, ua hiki ke poi pu ia ko lakou mau enemi. Aka, i ko lakou ike ana mai e ku aku aaā no Da koa kuinau malalo o Napoliona mo ka wiwo ole, ua lilo ia i mea hookahaha nui i ko lakou manao, nolnila oa ku ibo la ka paali holookoa a mnki mai 1h he elna laina kon mai ka puuli mai, a kau mai la i ka lakou mau po, a kipapa like mai ] a , oia iho la ka hoailoun o ke kuua, ka mea hoi a Napoliona i kali loihi ai. I keia wa, ua kauoha ae la 0 Napolie kiia aku na pukuniahi e ku pololei ana i ke alo o na enemi, a owaka uku la na ula ahi weliweli ma ko lukou mau waha, me ka hookauliilii ana i na koa kipi eoa he op«la Ia e puhiia ana e ka makani. Ua hoao mai la na koa kipi e nee mai iuaua, aka, ua oi akn kalhahana a me ka wela 0 ke kaua e ukali ao» i ko lakou muu kapuai, ua hnli hou ae la lakou a auhee aku la ma na alanui a pau 0 ke kulanakauhnle, aka, ke ukali la no nae na poka aloha ole : n Napoliona ma ko lakou mau keehiūa. A iloko hoi 0 ka bora hooknhi mai ka wa i maki mai ai na koa kipi, ua neoneo iho la na alanui a pnu, a ua malaelae ke ala e Liki aku ai i ka Ahaolelo. Mahope iho q ke pio ana o na koa kipi, ua hoouna aku la oNapolioeai kona m?u koa ma na apana kuee a pau 0 Panan, no ka lawe ana mai i ka lakou mau mea kauu, i ole e hoakoakoa hou ia na maūHO ku©d do k.' Ahaolelo. , Ua hele aku la. 0 Napoliona iwnena 0 na kanuk», a weheweue aku la i ua kumu e hiki ole ai ia lakou ke kue hou aku i ka Ahaolelo,, nolaila, ua ae mai la lakou e hoolohe i kana uiau olelo, me ka olelo uku e hoopakele ia mni. lakou mai na hoopai ana a ka Ahaolelo, a pela pu i ko lakou mau waiwai, a ua ae oku U o Nupoliomi. —I- wa i maluhin ftina mea a patt ma Parisn, ua hoi aku la o Napolion» i ka hale ahaolelo, a hoike aku la i ua mea

e pi.lt noa i kana oibttna,n6iftila, ua liooholo ibo \n ka Ahaolelo i kt»kfthi olelo, oitū mulalo o kona aki>mai » me kt* wi\vr> 010 i pakelo ai ka Ahaololo, nolnila, na hanwi ia aku la iaia kam»namHlaua o nu puuli o ke aupuiii a rae uft pnpu. (Aole i pau.)