Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 28, 10 July 1880 — HOIKE O KE KULA KAIKAMAHI. ne o Maunaolu. [ARTICLE]

HOIKE O KE KULA KAIKAMAHI. ne o Maunaolu.

E Ko Hawaii Pae Aina e ; Aloha oe. Ko honuna nkn nei au i na mea ai ono i hana noiau ia o na manu maka onaona o ,ka Ua Ukiukiu o Makawao iluna o kau papaaiua haah'io, a nau aku hoi ia e hanai aku i koia momona i ka la puka i Hnohao a ka wolona a ka la i Lohuu, 'ka helu akahi a'u i ike o kn wai ik.»ika o ka pipii, ko hoU noi a hanini ko'n kiaha. r ka anoane nna ae i ka hora 9 oke kakahiaka Poaha, l ft 24 o luoo, he U molaelae malie maik»i; ua wehei» na h. na me keia mele, "0 e.me let us aing unto the Lord." Iloko o ke anoano malie i hoolai pono ia ai ke anaina. pan ia, helnheln n>a ke kaooha bou. M-Ahopo iho okn p ftn ana ona hana Uooikaika kino, ua haawi mai na haumuna i kek»hi mele haku nona ke poo, ana, ku hoi ka leo i ka uVre me ke aloha, oke auo paha, he hoa e hemo ana, e haalele ana i ka hale inea o ka imi Mahope iho o ke kuu malie ana o ke anoano eehia o keia leo mele, a o ka panina no hoi ia o na hana i hoonoho noho iu. Ua nonoi mai ka Pere B idena Mr. a ua' hai mai oia i "maiao hoalohaloha ma ka olelo haole, hai mai oia he keiki Ilawaii oiaio oia, ua hanau iamaWuiluku, Maui, kona nina kulaiwi ūo ia, o na wahi ana i holoholo ai oia 0 Hoiku a me na pali o Haleakala i ko* na mau la kamalii, a UB olioli no hoi oia 1 kona honi hou ana i na ea huihni o kona one hanau. Ua olioli no hoi oia i ka ike ana i nu eia ka he nui loa, he uui na niuau e pili ana i ka ulo o ka lahui, ua manao oia, aole he wahie uana e hoonee i ka ulu o ka lahui, hoo' kahi wale no, o na kula kaikamahine. He mea pono no hoi e kokua mai ka Ahaolelo i keia hano, aka, mai manao kakou pela. e hapai no kakou i keia hana. He nui aku Qa olelo momona e pili ana i kein lahui ma kana mau olelo maikai, a na ka makaa Bele i mahele uuku mai ma ka olelo Hawaii, na Kimo Alekanekero i nnuhi mai m> na olelo a elua, e paipai nni ana i na makna no ka ppno o ta lakou mau keiki, pao kana, ua noi ia ka lokomaikai o Mr. Pratt, j nni maioia i ka haiolelo a S Limaikluel a nana i hoike i ka holomua o keia kulā hai mai oia, i keia mau minute nei ua komo pu akn la au e ninaninau i na haumana ma ka Piliolelo, ua hai ponol ia a wehewehe pono mai nei lakou i ke ano o ka'u mau ninan, i ka nana ana i ia, n pela aku. Ua oluolu ia o Rev a Nawahine, ua ia na waimak» o na haumana a me ke anaiūa, e aloha oia i na kaikamahine e ola ana, do koke iho nei ke kula i ka malama i hala, a he mau olelo paipai kana i na kaikamahine "nee ia imua » pankana hana ua hookuuia na hana o ka la ma ka pule a Rev A Pali, a ua komo aku na makaikui e ai i na mea ono i hoomakaukau ia o ua ano a pau, no ke kuai akn, na haua ia e na kaikamahine, ua ai hoi a lawH a ua inu hoi a kena. Ika makaikai ana i m hana o ka la mai muu mai a hope, ua piha na pnuwai i ka mahalo, ma ka palapala aina malmlo ka hoikeia aua ma na ninau a me na haina i kakau ia ma ka buke, aku, o ka oi aku o na ninau kuwaho i hookomo wale ia aku. Ua pane pono iamai na uinau.a pau, ana piha ke anaina i ka mahalo nui 1 ke kumu no kona ikaika i ke ao ana a me na haunaana hoi no ko lakou akamai.

Ma na mea helu hoi kekahi mahalo, a oo ka ike pono o na haumana i ka olelo haole, na wehewehe pono mai lakou i ke ano ka ninau, he mau ninau nae ia mamuli o ka manao o ke knmu, ninau kuwaho ua komo pu ma ia īxn ninau na kakau buke waiwai, oia na palapala hoaie, aa kakauia mai na palapala hoaie i haiia ma ka.ukupanee pu. A ua haua na hanmana me ka eleu. 0 ka mea nui a'n i ike, ua komo pu mai kekahi haole e hana pu no keia ninaa, a na Mr. Pratt i heike mai ka oiaio o na me» a ka lakou kumu i ao «i r "ke nee hikiwawe nei ko lakou holomua ma Ma ka Piliolelo, oia kekahi mea i mahalo uui loa ia, ka wehewehe pono ia mai o nii ninau a ke kumu e makemake ai e haawi akn r ua ike pono na haumana i ke aoo o keia buke, ke ano o ka haiinoa, haiano, haina, h.unalea, a pela aku, he oiaio, oleloM, -ole e ike kekahi kanaka i ka olelo a me ke ano o kekahi olelo ke ole e ioaa iaia keia mau kuhikuhi; aole pela ka nui o ka olelo Hawaii, ma ka olelo e ae'heuui, ha mau wehewehe ano ko lakou, i mea e pololei ui ke kamaiLio aua, a ike pono' i

ke *no o ka wa e l»ki Wlaiia. W* baln wa ano, a pela »ku. A oia kekahi lalt iiui o ka ike a k«kou 6 iini noi akn nei i ko kakon aian keiki, 0 na haku kuiau manao kekahi mea i mnkemake nui ia, ua haluhelu mai na haumana i na kumumanao i kakau ia ma kft pepa, tna na mea hoi r lakou i ike ai, e pili ana hoi i kela a m© keia, n« haiolelo hoi kekahi, »ftMiß«Beckley Edmotvd kekahi haiolelo «mo eehia no tia mea e pili ana f k« noho aaa hemolele o ke kanaka no ke Akha, a pela aku. 0 nu kaikamahine liilii kekahi mea j niahalo nui ia no. lakou na makahiki nsai ka elima pii Aku, m kekahi kaik* mahine uuku o lakou e hoike aku ia lakou, auhea ka maka ? auhe# ka ihu ? auhea ka waha? a me na mea a pau e P'li ana i ke kanaka, ua hai pplolei mai na kaikamahine liilii me ka lohe pono o ka haole, ua maikai hoi na Wiele i mele ia mai. 1 ka nana ana i na hana a jpbu i ao ia ai lakou, ua piha a hu ko'u ki»ba no ka mahalo ako ao ka Mieß H Carpenter hooikaika ana, a no na haumana ka manaolana me ka hilinai e holomua ana no ko kakou lahui ma o la, na makuahine hoi o keia lahui Hawaii ponoi e hooiloilo ia nei. nolaila /»u i olelo ai oka helu akahi keiā a'u i ike ai ma □a mea hoonaanao a pau i ao pono ia ma na kula kaikamahine, Jie hoike oiaio au no keia mau mea a pau. Aole anei e pono ji na 4,m,e na makuakane Hawaii ka ewe no lakoa keia kuleana nqi e aloha aka i ke ao ikaikiiiuiana a keia komu wahine maikai i ka lakou mau keiki. a e hookomo nqi aku i keia.kula a me na kula kaikamahine e ae maluna o ko kakou aina eku nei. Ke manao nei au, oia wale no ke kahua moakaka lea a kakou e manaolanu ai e hooulu hou ai i ko kakoa lahui, o,ko kakou makaala n% makua e hoonna i na kaikamahine i ke kula i kahi e maluhi» ai a hiki aku i ka wa kupono. Ma ka haiolelo a ke lii ka Moi ii4sna o ka hoike Kula Sabati nui o ka mokupuoi Oahu, Ua " kukala mai oiā, 'o^ke Kula Sabati oia ke kahua o ka hoouln lahni. E hooikaika nui ina keiki e hele i kfe Kula Sabati, a oia hookahi no kona ihanao no na kula kaikamahine. Pela hoi ka kela naanao nni i hoike mai—o ka pono oke anpuni, no ka pono ō ka lahuikanaka. II Kapule. Hamakuaūoko, M., Inne 25, 1880.