Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 35, 28 August 1880 — HE MOKUAHANA [ARTICLE]

HE MOKUAHANA

Ma ke ahiahi Poakolu nei, he hnakai nui o na haole paahann o keia kulanakauliale, kai korao aku iloko o ka Pa Aln, a Wwi aku la i ko lakou a'oha rne na hoomaikai kiekie i ka Moi, no Kana mau hana a pau ma ke ano he Poo .a he Mana Hooko no ke Aupvini. Ua hoike po no hoi, uo ko iakou hni pu ole ana iloko o na haua hoouluku haunaele o na la i hala aku Dei, i hoal.iia e kekahi poe haole kakaikahi o keia kaona, aka e malama no lakoo i ka maluhia o na Kana-wai, me ka hilinai mau i na hooko pili aupuni eoeau ana a ka iYLoi, e like me ka Mana. i loaa laia. Eia na olelo ano nui a Mr. Goodman ka mea nana i haawi aku i ka lakou haiolek) hooenaikai Alii. "E ke Alii. ka. _Moi Kalakaua o ko Hawaii Pae Aiaa, tio ka mea, ua ala ae he mau enene mawaeūa o na haole o keia kulanakauhale, e hoino ana i Kou ihiihi a rae Kou kapu A]ii e fea Moi, a no ka mea hoi, oiai o makon o nti haole paahana e noho aha malalo o ka maluhin o Kou Aupuni, a e hoopomaikai mau ia ana e ka mana o na kanawai maikai 0 Koa aina, ke hoike aku nei makou i ko makou manao aloha, a.me ka hīlinai piha aaa no Kou noiau, a me Kou aka mai no ka malama ana i Kou lahnikanaka, a ke hoike pu aku nei no hoi makou, ma ka oiaio, aole loa naakou i koino pu i na noonoo a me na hoolala ana a kekahi poe haole 'kakaikahi i hoikeia ma na halawai akea i haawiia ma Kaumakapili a me ka luakiui o Polelewa, e hoahewa ana i Kau mau hana a me kau Aha Kuhina hou i koho ai, a ma ko mafcou ike ana, ua pololei kau hana, e like me ke alakai a me ke kuhikuhi ana a ke Kumukanawai o Kou Aupuui. A n<g» mea, ke manao nei tuakou e noi i Kou olnolu e ke Alii e lawe aku i kamakou mau leo mahalo, ma keano he māu makaainana Non e ke Alii, me ka laoa o ko tnakou mau manao e kokua pu me Oe a.me Kou lahui i ka wa hoopilikia walēia mai ai." Ma ka pau ana o keia man olelo maluna, ua haawi aku lā o Mr. Harry Burn i keia mau olelo nuilalo iho: He mau wahi olelo pokole koe a makou inma o kou ki'ekie a o ka |>au. uo ia. 1 Kou noonoo una no na anamai a na enemi, ke hoike aku nei

nmkou, ua lc>a;v no ia unikou he puali koa Nou e ke niuwnho ae o Kou mau koa' kumnu » me nn l;oa pimln, n kokim pu aku tio ka iiniluuia ana i ka nmluhia, a nie lCou liauoluino t- ka Moi, aole uup idb nii pahi a iik 1 uupu, aka, tnt? ka uuuiu oka uiea i īkt- ole ia. hnoho aku iiei niakou—B ula ku Moi Iv lakaua. Eia ka paue ake Alii ka Moi—"S u'a keouiaiaiHi, up hauoli Au i luiu ike aua ina ka oukou haiolelo, 110 ka oukou iuauao oiaio, e hoike mai aha, o l;o oukou ake nui 0 malama 1 ka maluhia 0 na kanawai 0 ka aiua, a me k« hanohuao 0 ka Nohoalii o Kuu Aupuni. Ke hoike aku nei Au i Ko'n uiahalo a me Ko'u aloha no oukou. 0 oukou na iwi o ke Aupuni, oka poe pauhanu. 11« uiea i maa mau la'u ku noho ana hoa'loha pu ana me na haole, a nie oukou hoi e na keonimaaa ano; a mauma ae 0 Ka'u lioopau aua i ka'u uiau wahi 01010 uuku, l<e haawi aku noi au i Ko'u alolni pakahi i\o oukou. Me ke noi \iu nku iko oukou mau inanao oiaio, e hoi aleu rua ko oukou mau home, a e nu;lama i ka maluhia 0 ko knkou niau Kauawai. 0 ke aloha iue onkou a pau. Maliope o ka lnkou, ua haawiia ae he ekolu mau huro nui, a hookuiua me ka ike ana ine ka hauoli. Ke hoike raai uei keia i ka mokuahana ana mawaena 0 lakou i(io.