Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 35, 28 August 1880 — NA OULI O NA LA PAHAOHAO. [ARTICLE]

NA OULI O NA LA PAHAOHAO.

E Ko Hawaii PaeAinae; AlohaOe, Iloko o neia mau la nani a maikui a ke ea maikai pa mau o ko kakou aina i aloha nui ia, ua oili ae nei he inau "ouli pahaohao," e hoopnoho ana i ka hihio moeuhaile a ke aliiwahine "maluhia" i lolii umalnhi ai no Ua hapa \ieneturia mulium o ka ili honua wni nieli o Hawaii nei, ke kahua hoi i puana kaulaua ia a laulaha i l;o ke ao, "ka Paredaieo o ka ruoana Pakipika." Ua hapaiia keia hoopahaohao, hoonlukn, a hoomokuahana e kekahi poe o ka poai "ilikeokeo" e noho nei malalo o ka umluhiu o na ehau mauawalea o ka aina o ka -'iliulaula," ka )epo hoi i eha ai ka ili o qu kupuna o kakou i ka maka o ka ihe, uie ka raanaopaa e -waiho molale malie iho no ka lakou nmu mamo, a oia. kakou, ua liawaii oiaio o keia an e ola nei, mai ke Aliiaimoku iluiia o kaupoku o ke Aupuni a i ka haahaa loa i ka paepae o ka ipuka. 0 ke kahua, ua puana ia a paiakuli e kekahi heiuna o napoe ilikeokeo nei. Fa lawe ia ko lakou leo awahua ena ahe makani ma o a maanei o ka aina, a ua ,au loa aku la ina kapakai o ko lakou mau home otie hanau. Ua puni keia kulanakauhale tne ko lakon aian leo nni, e puana ana, "pilikia ka aina," "e pau J ana ka kanaka Hawaii 5 ka make," "e lilo ana o Hawaii," "e pau ana ko kakou kuokoa," "e make ana ke Kuikahi," "wawahi Kumukanawai ka Moi," "haoa | hewa ka Moi," "pakaha wale ka Moi," "he poe ino na Kunina hou, aole hili- | nai ia," a pela wale aku a lehulehu wale. Ua paue ia e na leo a ua kuahaua ia e ua nupepa haole elua, me ka nupepa | Kuokoa. TJa kauniaha ka naau oka Hawaii oiaio i ka ike aūa i keia mau mea, aka, uiahope iho nae o ka hoomaopopo ia ana oa haule pu wale ua hoao ana e hapai i na uluku hoohaunaele, a ua kupaa uiau ka IJawaii oiaio tuaialo o ka "mau o ka ea o ka aina i ka poD0 3 " he naea e ke onaona a me ke aia o na iini makahehi no ke kulana malama maluhia o na io pgnoi o ka aina. Malalo o keia noau iini, ua nlu mai la na hoomanao ana i na la o na makahiki kanaha. Ike kii ia ana aiai oka hae nani o "ka aina. a ]awe ia akn la ke ea e lima ka pakaha ia raau la, heaha ka hana aka Hawaii ? Me ka naau haahaa, ua noho maluhia me ka hapai ole aku iua knee ana—aka, malalo 0 ke alohii o ke Akua, i ka mea hala ole, ua hoihoi hou ia mai la ke ea o ko kakau aina me ka hoohanohano nui ia a haawi mai la ke aupuni nona ke kolohe 1 mahalo me ka oana ana mai ma ke ano he keiki hiwahiwa o Hawaii. I'ka hoohaunaele ana o na Farani, oia ana no; —a heaha ka hopena? Ua ikeia ka nani o Hawaii, a kii hou ia mai Ja a lilo i puaahele. 1 ka hoohaunaele ana ona okohola Ameiika, ua like no. Ano ia kulana hookahi no o Hawaii, ua poni ia aku la i l&i makamae. A jiehea hoi keia ? Ina ua hewa ole oe e Hawaii—a ke paa nei keia io ou, ua inaemae kou kino, kou Moi, kou mau makaaiaana a me kou kulana holookoa mailuna a lalo—e like no rnp ka lawe ana ou i kou kuluna mua, pela no e lawe ai ano. E like no me ko lakou la eku ana mai, e hana ino walo tuai ana, hoohaunfwla __ m a.i. ana ? _ piJ k oalukoa e hoohaahaa ai ia lakou iho malalo o ke i kahua o ka me» malama inaluhia.

Mmmm o ko'n oki .mu, he mnu wain nintt"«, M)ihen la ka uhaki kauuwui o ku Mui ? Hwiha kka hi-wa i hamiia ? Auhea l.i ka pukului ? Mahea k kalii i nuna 010 ni ? llenha la ke iuo o rm Kuliimi hiin ? lleaha l,i lu- ku.nu u nm Ue uī k.i laliui llawaii ? Nuwai la e kaili ke kuokoa, a heuhu ku hewu a Ilnwuii i liuna ui ? Nuwui la e hapni n e haiiiuul.i nei i na munao kuee ā"hoohannarff? Ke makemake nei au e hoike moakaka ia niui keia muu ninau e ka poe na lakou keia ol«lo koikoi—pakela loa aku hoi m mamo a na nialuia o ka pono, e olelo mau ivi h« aloha ia Hawaii; he Hawaii oiaio au; he mea ae au; a he mea iho au. Ina uole o ka paīeelee ko lakoa hoa'loha oiwio, alaila, ho hoopunipwni ka oleloia he poepon lea honun. Inu no hoi o hoike ia uiai lea'u miui ninuu a iko au ua polok.i o Loio im uie lakou u\a iho, me ua liouiuio kopono, ulaila, 0 mihi no an imua o ke akw; aka iua htj mea niki ole, ulaila, lu- noi ak.i nui kekahi o na hauiuuna a uu uiukuu miaionai'i o laua ma i ao ai, e pani l;a waha, a e nmlania i ko lakou luileana iho. E mahuna na kanaka Hawaii oinio i ka mulnhia; e kupaa no ko knkou pono; mai komo pu ine ka auna manu Goudola e ake ana e ale ia Hawaii a e hoomoniona ia lukou iho; e mmi ke ea o ka nina i ka pono; a e ola loihi lea Moi i ke Akua ! Owuu no, Eleleka. Houolu, Au g . 26, 1880.