Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 39, 25 September 1880 — HE KANAWAI [ARTICLE]

HE KANAWAI

1 E HAAWI ANA I KA MANA NO KA HOOPI ICA ANA I KA. PALAPALA SILA Kl'l NO NA AINA K < 'LA A I£E NA K.\HUA KULA. A KA PAPA HOONAAUAO E KUAI AKL AI. No ka mea, ma ka Pauku 1 o ktj Kanawai i kapaia, "He Kanawai e pono ai na Kula o ke Aupuni," i hooholoia i ka la 9 0 lalai, M. H. 1850, ua ololoia peaei: Paukii 1. E hookaawaleia kekahi mau aina e like ka nui iM6 ka Hapa Iwakalua o na aina a pau o ke Aupnni i koawale i keia wa, me ke ana ole nae i keia mau aina ma ka hookaawale ana, a e haawiia ia mau aina e kokua mamuli o ka iiaauao. A No ka mea, ma ka Pauku 2 o ua Kanawai la ua oieloia penei: | Pauku 2. Na ke Kuhina Ao Palapala e kuka pu me ke Kuj hina Kalaiaina, no keia mau aina, a ir.a e aponoia eka Moi | iloko o kona Aha Kukamalu, oka paa no ia oia hookaawale A no ka mea, ma ka Pauku 3 o ia Kanawai ua oleloia penei: Pauko 3. Na ke Kuhina Ao Paīapala e kuai aku a e hoolimalima aku paha i keia mau aina i loaa mai ai ka mea e pono, ai na Kula, e like me kona manao, ame ko ka Aha Kuhina o ka Moi i manao ai he mea e pono ai ka naauao o keia Pae Aiua. A aia hoi ma ka Pauku 32 o ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna 10 o ke Kanawai Kivila a e hooponopono ai ika Oihana Ao Palapala o ke Aupuni," ua oleloia penei: Pauku 32. ,He mana ko ka Papa Hoonaauao e hoolilo aku ia hai i na aina i hooliloia, a e haawiia ana paha ma keia hope aku i mea o hoonaauao ai ina kan,aka, ma ke kuai maoli, ma ka hoolimalima, a iaa ke ano e ae paha. A no ka mea, mamuli o na kuhikuhi ana o na Pauku 1 a rue 2 1 hai mua ia ae noi o ke Kanawai o ka la 9 o lulai, M. H. 1850, i oleloia, mahope o ke kukakuka pu ana o ke Kuhina Ao Palapala me ke Kuhina Kalaiaina, ua waeia, a hookaawaleia kekahi mau aina ame kahua kula, no ka pono oka Oihana Hoonaauao, aua aponoia ia mau aina ame kahua leula e ka Ahn Kukamalu i kaln23 o Pekemaha, M, H, 1850, ma keia Olelo Hooholo i hooholoia penei: Hooholoia: I kulike me ka Pauku 1o ke Kanawai i hooholoia iho nei no ka pono o na liula Aupuni, tna keia, ke wae a ke hookaawaleia nei keia mau aina malalo nei no ka pono a pomaikai o ka Oihana Hoonaaitlo ma keia Pae Aina, a lawelawoia lakou malalo ona kuhikuhi ana o m Kanawai ila * * a nie na aina a pau, kahi e noho nei na'Kula Anpuni, i ikeia ua hookaawaleia no na Kula e kela me keia mea, e na Alii, a e ke Aupuni paha. Anokamea, mamuli oka loli nui ana i keia manawa o na wahi noho lehulehu ia e ka lahui, a me na wahi o na liana akamai a me mahiaina oloko nei o ka Pae Ainn, ua ikeia ka pono i kahi manawa o ka hoolilo, a panai ana- aku i kekahi o na kahua hale kula mua, no kekahi mau kahua hou ma na wahi o pono ai ia oihana i koia wa. A NO KA MEa, ma ke kau wahi o na kahua kula mua i hoolilo panai ia aku no kekahi mau kahua hou, ua pili ka pono o ua mau kahua 'la i ka pono o na aina e pili pu ana, a e lawelaweia ana paho no ka hapaiia ana o kekahi ma'u hana nui, a nolaila, ua maopopo lea, o ka mea e pono &i na hoolilo a pa-

nai ana paha o na kahua Kula, oia no ka loaa o na Sila Nui no lakou; nolaila, E hooholoia eka Moi a me ka 3ale Ahaoleh o io Hawaii Pae Aina i, nkoakoa iloko o kei AhaoMo Kau Kan'iwai o ke Aupnui: Pauko 1. Ma keia ke hnawiia nei ka mana ika Papa Hoonaauao e kauoha aku ike Kuhina Kalaiaina b hoopuka aku i Palapala Sila Nui i ka Papa Hoonaauao, a i ka mea paha n ka Papa e waiho aku ftj iaia, ka inoa, no na aina kula, kanua kula, a apana aina e ae paha i hookaawaleia no na kula, aua Papa 'la e kuai a hoolilo aka fti paha, ,-i kela me keia maaawa, mamuli o na kuhikuhi ana o na Kanawai e pili ana ia mea. PaUkh 2. Ehoopukaiana Palapala Sila Nui i kakau inoa ia e ka Moi, uie !>a hooiaioia e ke Kuhina Kalaiaina, ai kuuiia me ka Sila Nui o ke Aupuni, i ka Papa -Hoonaauao, a i ka mea paha a ka Papa e waiho aku ai ka inoa i ke Kuhina Kalaiaina ino na aina kma, aua Papa 'la e.kuai a hooLilO' aku ai paha, i kela me keia manawa a ī hookaawaleia no ia Uihana ma ka Olelo Hooholo a ka Aha Kukamalu i hooholo ai i ka la 23 o Dekomaba, M. H. 1850, a i hookaawaleia paha mamuli o kekahi kauoha a maua eae paha e pili ana, a pela no hoi no na kahua kula kahiko, a apana aina e ae i hookaawaleia no na kula, a i anaia a i aponoia e ke Kuhina Ao Palapala me ke Kuhina Kalaiaina mamuli o na' kuhikuhi ana o na Kanawai e pili ana i na Kula, i hooholoia i ka la 9 o lulai, M. H. 1850, i olelo mua a o kekalii kauoha a mana oae paha e pili ana. P.aUk-o 3. E lilo keiai Kanawai mai kona la.e aponoia ai. Aponoia i keia la 13 q Augafce, M. H. 1880. KALAKAUA B.