Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 42, 16 October 1880 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI!

MOKUNAIX. HELU 67. "Ha malkal, I *© booa hoi kekahi, i keia po e hele ana makou na kamaaina o keia wahi a hui pu me ko makou Aliiwahine poiao, a kukakuka pu hoi no na nnea e pono ai ia makou ke hana i ka la apopo, oiai, ia la e hooukaia ai ka hooili kaua weliweli hope loa mawaena o ko inakou Moikane aloha me ke Kupua Anedefine o Alehiona, a he hana nui ka makou o keia po, a nolaila, e hele pu kaua,iko makou halealii; aka, ma ke ano huna nae au e lawe aku ai ia oe, a ia makou' e halawai ai, e hakilo pono loa oe i na mea a pau e hanaia ana, a i ka wa e hookuu ai ka halawai a makou, mahope iho oia wa he aha knkakuka a na kilo a me na lahuna kiakie o ka aina, a pau ia; alaila, e noho hookahi iho ana ke Aliiwahine ehaeha iloko o kona rumi, a ia wa e komo aku ni oe a ku iniua ona me kou aahu piha a pau au e komo nei i keia wa; no ka mea pela i hoakakaia ai ma ka Buke Kilokilo a Wanana knpaianaha hoi oko makou aina nei. Nolaila, eke koa opio, ke ole au e kuhihewa o Rokekila no kou inoa a he hanai hoi oe na ke kupua wahina kaulana Doberada o ka mokupuni Nina.

I ka pau aua ne o ka olelo ana a ua wahi poupou oehaa la, he mea kahaha loa ia i,ko Eokekila manao i kona ike ana ua loaa mai la kona inoa, a me ko-

na mea nana i hanai, eia nae aolo oia i pulalo koke aku i ka hooia ana, oia no kanaka la ana i puana mai ai i ka 110 a huna a ka moe, eia nae hon i e ia mai la ia ma ka uahi. I ka hoea ana uiai o ko ahiahi a uhī mai la hoi ka eleele o ka po, ia wa i oni ao ai ka honim me ka ikaika, kui iho la ka hekili, a olapa ae la ka uila, ia wa pano mai la ua wahi akua jtx>jfce nei: Ea 0 ka wa keia e hele ai kaua. 0 ko Eokekila ku ae la no ia me ka makaukau, a hele aku ]a, aia ao kana mau ilio mahope ona. Ia lakou nei e hele ana, loheia aku la kekahi mau leo kakani ahiu e wawaloae ana maloko o ka ululaau, a pane mai la ko Eokekila kamaaina, 0 kini oka lehu kela o ke Akua e naholo ahiu ae la no ka halealii. E wiki kaua a ka'u wahi e huna ai ia oe. Awiwi aku la lakon nei, aole no hoi i liuliu hoea ana lakou nei mawaho o ka puka pa, oiai ka menehune o ke akua liilii e holomoku ana oia no oe o ka wai e kahe ana. Ma nei wa hoi ana o Rokekila a me kana mau ilio maloko o kekahi opu laau punenee, a aia hoi kahi akua kamaaina ke kiai la me ka makaala no ka wa pono. 1 ka pau ana ae o'ka momoku ana a ke akua, ua meha pu iho la ka ululaau, a hoalii mai la ke anoano eehia ma o a maanei. Aka, aole i liuliu lohe ia aku la he mau leo melodia nani loa e kani hoene mai ana ma kekahi aoao o ka plulaau, a puaena mai la hoi ka malamalama o na lama kukui. He mau minute pokole wale no ka lakou nei- kali ana hoea mai ana he haia wahine opiopio me na lira ma ko lakou mau lima, a e hookuu ae ana hoi lakou 1 ke kani oia mau mea kani me ka hoene pu ana ae oko lakou mau leo mele. Ia lakou i kapoo aku ai iloko o ka pau a komo aku la iloko o ka hale, aia hoi lohe ia aku la he leo;—ae, he leo walohia a mokumokuahaaa, he kanikau no kekahi wahine i haehae ia kona punwai no ke aloha makolukolu no kekahi mea, oia hoi, he hoapili no kona mau la opio, ka mea hoi a ka berita mare e puana ae ai he hme ia na ka wahine hookahi. 0 ae la ka leo o ua lede la, e kalokalo ana i ka po e hai mai i kahi e loaa ai kana mea i aloha ai, ia li'a—ke aloha ke kaunu o kona mau la. Penei ka mele b ua lede la i hoouwe ae ai: "E Panea,* 1 Pehea oe i lokoino ai ? E hai ole mai, I kahi e ola ai— Ae, kahi e hoola, īa ai kou aina. NfiDi ka eha, E huipa nei i kuu houpo, Hanini kuu waimaka, Aohe nae he waiwai, Oiai, ua kailiia akn Kuu aloha, kuu mea i kau nui ai. E ka eoake eleele, E hoohak ae oe, I na pua awa 0 kou inaioa; E kiei, a e maliu mai īa'u ka mea poino, Ka mea E naauaua nei i ke aloha— 0 kaua ipo, Apopo pauaho mai, 0, e ka make, e aloh'a mai ia'u. Mai hoolilo aloha ole mai oe, 1 ko'u oiwi luuluu, I luahi na ka poino. E keia jpo anuanu Po lai eehia, E hea aku ana au E hai mai oe ia'u, īhea la e loaa ai, Kuu aloha—E hai mai—Aka—" * * * * Ia wa la he 010 pihe ehaeha, e wawalo ana ma na paia ola hale. 1 keia wa huli mai la "hoi kahi akaa poupou kamaaina a pane mai Ia ia Kokekiln, Ea, e hele mai oe mahope o'u. Ia wa hahai aku la keia inahope o kona kamaaina.

Helo aku la laua nei, a kuhikuhi mai la ua wahi akua la, me ka olelo ana mai, E, maanei oe e komo ai, a ma kekahi keena o lalo nei, o ike ana oe he alapii e ka ana a hooa iluna, alaila malaila oe e noho ai a hiki' i ka wa a'a i olelo aku ai ia oe. Ano, e komo, mai ] o hi, oiai, ei ae ka huakai a na kMo o ka Bh3H, na kuhikuhi pauone. E mai lohi o poino au.

* O keia ka inoa o ke kupunaakua o na akua o keia mokupuni. (Aoie i pau.)