Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 48, 27 November 1880 — EHIKU MAKAHIKI I NA AINA E. [Hakuia e Joseph H Kawelo.] [ARTICLE]

EHIKU MAKAHIKI I NA AINA E.

[Hakuia e Joseph H Kawelo.]

Ko Ludaua Tower» CLondoo Tower). —I kn elna o ko'u hobedouirt uin Ladann, kono mai l;i ko'ii mnu hoa in'u o hele maknileHi i ua tovver« eehia o Lnds»nn, i knkulu'm bo innu haneri mHkahiki i kaa hop» no r>ei. Ua kukuluia oia mu kuhi uuo kuuniuu o ke kulHniikauhHle. K«u ibo ]» makou malun;» o keknhi ono k»a i kupaia ho ILiiidsomer, no ekolu hapaha hora walo dd, aia hoi, ku iho la makou niowaho o ku puka. Elu» 0 ua »]fikaj i lu]u ]ima pu me njakou. ha mnu hnole *no- aoo Inua i honah» in iue na kuka eieeio loloa, lole wawne pokole, kakiūi po-lu, p»ptile biv<» me «« huaolelo haolo i pnlHpnlnia m» na lipiiie o lauii, "Gruides of Londou Tower," a e paa ana kekahi he laa'u ihe, b o kekahi hoi he kahili, he mnu ahuula ma--ludh o laua elun; kahikuhi iūai la ]ana i« mnkou i ke aia e komo ai, a lawein «ku ]a makoa e ke pailafca no St. Tbomtis Tower. llaloko o keia towera i hoopaa pio ia ai o Heneri 11., Kale V. o Sepania a wo L»dy Anoie Boyner. I ko'u lohe aoa i keia mau mea, ano hoanoaDO niai !;i ua pnia eehia o ua towera la ia'u. Maluuaae.oka puka komo, eluapnhi" kaua gul»,.he mau k>ipa kila a me elun papale kila (belmet). Ma kn aoao e huli pono mai ona i ka puka, hookahi pakaukau, ekolu noho a me hookahi pahoaniani i pīha pono i on boke. I ka lawa aua o ko makou iiai uo keia tower», ua laweia nko ]a makou no ke Towera Eleele (Black Tawer), ma kd hemu aku o St. Thomns Towera. luu paha ua heluhelu kekahi o ko'u mnu īioa kamia noen hou o ka nupepa "Ko K iwnii P;ie Aiha" i na moolelo e pili aua i keia mau tawera o ūa au pouliuli, i kukuluia i ke au kanawui ole, alaiin, e ike pono iho ananei oukou, o kalii keia e hoopaa pi» ia ai o Qa s,lii a me ka poe hanohimo. Ua lawe uo ua alii aimoku i ka mana a pHa i ko lakou lima, e hahno ai i ka mea hewa iloko o keia iuhu towera, e paa Ue pio, a i ole e okiia kooa poo. He ano pouliuli na rumi o keia tower». He man pnkuniuhi elna, elimn noholio kuua a me na eepa kila o Heneri IV.. kana pahikaua, hookahi noho hooluliluli. Ma kekahi lioi o na paia, ua kahakMhaia keia mnu hu«pi»lap«la, i hiki ola ia'u ke iiomnaopopo, " His o'donr anno meiy St>-ffo, er Heneriche IT. dei Gratia;" a oia na mea ano nni 1 ikeia e a'a maloko o aa puia pouliuli oia towera. E pili pu ana me keia towera, ke Towera K.iko (Bloody To\ver), « o ke towera lieia e okiia ai na poo. E waiho ana maloko o kekahi rumi ka p»uku laau e okiia ni ke poo nie kekahi ko'ilipi nui. 0 ko'u rauu hoa, ua hole aku la hikou e iiana, ua hanohnuo no lioi aka owau aole au i komo; no ka mea, he ku maoli no i fca manaonao n hoomakH'uka'u no hoi, manene wale mai 1« no ko'u mnu kopuai, oiai au e uaue ana me ka hoomanao ana ae no ua kulu ko-' ko k«biko i iilo i lepo mulalo ae o' ko'u mau kapuni; kau 9 wnle mHi la no l)oi ka maeele i ko'u wuhi kania-i, i ka ike onu aku i ka maka peieīeu nui laann 010 0 ko ko'i nana i hooki i ka lalawe ana a na aakoko 0 ko knnaka.'a hoopokolo hoi i aa la 0 keia ola ana. 0 ka

pauku laau hoi nona na iniha kakauha, i pulu tnau i ke koko a tca miina o na hu pouliuli, i hoolilo iho ai i nluna hope no ko ke kanaka poo e hoomoe iho ai, a wehe i ka pili me ke kino, kekahi mea nana au i hoomaka'uka'u ioa tnai. Maloko o na rumi eha na mea kaua he nui, na kapa kila, he mau iho. oo paIhu, ne',va a me nn ko'i pohaku, na kii akua pohaku o Aignpita, na pohoku ako'ako'n liilii o ku Pakipika, kekahi o ua pukuniHhi i komo i ke kaua o Crimoa a uie W.Herloo, a he nui wale o na mea makamae. K» Hnlealii o James ll..—Aia iwneua o ka punaha mio kueu, o ka pa pohaku e honpnni ana ina towcr». Ano ko'u huo eelii», ua koi aku la au i ko'vi mau hoa e lioi, me ka hele 010 aua o nana i iin towera elua i koe. Elua ailina mo ka hapa ka uku makuikai, a hoi aku la no ko mnkou home. Ma kok»hi la ao ua holo makaikai liou aku la m»kou, i ka liioalo hale hoikeiko o na niea puna (T?.iclow'a Mnaomn of W»x \Vork); lie halo inii keia i lioopiha ia me na kii pnnn naui lua 010. Ia mukou i kotno akū ai i ka puka -waho, aia hoi, halawai mua iho la niakou me kekahi kii kanakn © helnhelu nupepa an», me kona hilinai ana i ka paia okn hale. No ko'u manao lio kanaka ola, nol.iila ua hookokoke aku la au roe ka ninau ana aku no na uiea hou o ka pnpa oia kakahiaka; i ikeia i ka aka aua mai aka moa nona ka hale. Aolo no pnha e nele kon kuliihewa e ka mea heluh«)lu ina oe il»ila; oiai, ua hoaahu |iu oia me n« pono o ke kino, Le paa lc»le mai luna a lalo. papale, kamaa, imo no boi na makn. A puni walo ka hoi kekahi poe kunaina o kakou i ke kii lanu o Pnknk», nola paha enele ka uwa ana ina i Ladana. Uoko o n« pahu aniani nnnni an i ilee ai i na auo mai e loaa ai i ko kanaka, oia lioi, ka alanln, oliao a pela akn. Malnko o kokahi pahu auiain, ko auo o ka lioomiil<H ana o ka wahine e hapni, a hiki i kona hauau nna. Ua hai uiai ka inea nona l<a hnle i» enakou, oia lioi o Prof. T C Biclow, eiwa kaapuni ana a ke keiki iloko o kona oiHkualiioe, m«miw o kona hanauia ana; ua haiiu ka nui a tne na hiohiona o ka pii ana ae i kela ame keia īnalaniH. Naauao niaoli keia haole i ka imi ana i keia mau mea pohihihi. 0 kekahi o oa mea knpaianaha o loko, he kii no kekahi kanaka e hanau ana i kaua keiki ma kona aoao akau, h'« hnp ihm o ko Ueiki i puka iwaho, a he liapalua i koe iloko. oka inoa o keia kii, o Fred. Neile»n o L-iucaster. Ua make pu nia me keia keiki, a ua lavv«ia mai keia kii i kumu hooh'alike nona, he kup>iaualia maoli io no hoi. lloko o kekahi rutui uuku, ke kii o kekalii wahine i hoopaa pio ia, no kona lianai ana i ka laau make i knna kane a me na keiki ekolu. Ua oleloia, no ka nni o kona uwe an«, nolaila, ua haule iho h« kona mau kulu wnimaka maluna o ku papakankau, a hanini loa aku ilalo o ka papnhele. 0 kek »bi rumi uui o ua hale nei, na kapaia, kahi moe i mnke ai ka Emepera Napoliona 111 fDe>ith bed of the Ēmperor Nnpoleou Aia maluna 0 ka moe, o moe ana ka Emapera ilnna ke alo; ma koua akau he knuwa wahine, ma ka heuia koua Kauka, a ma ke poo ke Kahunapule Katolika; a un olelaiu, o ko auo iho la ia o ko ka Emepern mi»u aekoua hope loa. He an'o ku" 1 «e aloha na hiohiona. Mu kekahi rumi e pili nna na kii o na pepehi kanaka i li ia ma Beritaniu a puui, n me ko lakou mau 1010 i Ji pu ia ai, a 8)d ku kunia i li pakahi ia ai, piha pono na koena a pau o ko hale. Ma na puka hniani ke kii puna o ke Suletana o Tnreke t ke Shab o Pereaia, ka Emepera o K.ina ame ka Pope Pj 0 JX. Ma ka rnmi kokoke i ka puka o waho, e kaii aua he aniuni nui, nona ke kiekie lie 12 kapuai, a £ kapuai ka laula. He aniani kupaian»ha keia. Ju a oe e ku una iiiui o keia aniani, me kou nnua pono i kou aka, alaila e ike auanei oe i ka loli ano e ana ae o kou man helehelena iloko o elua minute, a lilo i mea ui, nani, popohe maikai D a makn; aka, i ka piha aua o na min«te elima, e lilo ana oe i pnpuka ino loa hohoma na p«p«lima, loihi ka ihu, puu na maka, a loloa na pepeiao. Ua kupn ia ka inoa o kūa aniani o ka Makuahine oka nnni (M..ther of Beautj); he mea hou km kria i ka'u ike ana, he n „j no hui a kinikini wale na mea hoopahaohao, aka, ua lawa paha kakou n o keia haie, a e hooaauo hon akn ka kakon kaiuailio nna. E kamailio iki aa ia kakou oo kolnila mHU mukeke. He nni loa na mnkeko o Li.cL.na, nola no hoi i kanamai o ka nai, piha ponn i nn nno i a haole, a koe ko'o ike ana i na i-a o ka aina nei, ha opae walo no ka mea i ikeia e ko'n m«ka,aoholimu, aohe opihi; aka, ho ko ka paila, huua ka haawe o'-ka ojßter. Aole i peiu.