Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 50, 11 December 1880 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE! KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O KA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE!

KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O KA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA.

MOKUNA VII—HELU3B. Ivk Pio ana o Manetūa, MAHOPE iho o keia hohuhee ia ana ukn o na Auseturiu malalo o Alaviniki, ko lakou Alihiknua hou, ua hoouna ae la oia i kekahi kanaka kuaaina e luwe ae i kekahi palapala iiuua o -Waremuka. O keia palapahi a Aliwiniki i lwouna aku ai, ua kakauia maluna o kekahi apana pepa lahilahi loa, me na huaoielo makalii. Maloko hsi olaila oia i hoike aku ai i ke ano o ka nee ana o kona puali, no ka hoopakele anaaku iaia. Ua owili ia keia apaua pepa. iloko o kekahi popo leponalo (war), a ua like kona nui me ka hua pi. Aka, ua hopu ia iho la nae ua kanaka nei, oiai oia ma kona ala e komo aku ai niawaena o na puali o ka Olali mawaho ae o Manetua, a ike ia aku la oia e inoni ana i ua popo la. Aka, mahope o kona hooweliweli ia ana me ka mak§, ua hai mai la oia me ka oiaio, a haawi pio mai la kona opu i kana mea i ale akil ai. Pela iho la i maopopo ai ia Napoliona na hoolala a Alaviniki no ka hoopakele ana aku ia Manetua a me ke ano o ka nee ana o kona mau puali. Nolaila, haalele iho la oia he 10,000 koa mawaho ae o na paia o Manetua, no ka hoomau ana aku i ke panikn ana i ka pakaua, a hoakoakoa.ae la hoi i ke koena iho o kona puali nona na kanaka he 15,000 ma na palena o Verona. Aka aia nae na Auseturia ke hoopiha ae la i ke awawa o ka muliwai Adige me ko lakou mau ,hataliona koa, a ua aneane e piha pono ka !oa a me ka laula o na awawa la ia lakou. Ma ia po iho, ua wena ae la ka ula malamalnma o 'na puu jn.hi o ko man enemi i ka lewa luna, a waiho walo mai la na kualono i hele a kuakea i ka hau, Ua manaolana loa na AuBeturia no ko lakou nui hewahewa, nolaila, awi- < wi ae lā lakou e hoopuni ia Napoliona a me kona puali. Oiui ke nee ao la na koa he 40,000 o na Außeturia e hoopuni paa ae iaia. . Aka, mamuli nae o ka ike ana o na I Ausetuna i ko lakou auhee mau imua o | ka Olali opio o Farani, ma ka nee awiwi ana, nolaila, nee mai la lakou i keiu wa me ke akahele, me ka lawe pu ae i na kulana ikaika 8 pau malalo o ko lakou mana. Aka, ua hnka pono uku la nae na maka hiaa o Napoliona ipa o amaanei i kahi nawaliwali o konamau enemi, aka, aole nae he loaa iki. No ka nui maopopo o ka pilikia o ka kulana o ka puali, ua.haaleleaku ka poe mai a me ka poe mahunehuno maloko o na halenmi o Milana, Pavia a me Lodi i ko lakou mau wahi moe, a holo aku la me ka mama no 'kahi hoomoana o ko lakou mau hoa, a ku ae la maloko o na laina, no ke kaana pu ana i na eha mainoino o ko kuua me ko kleou nlaleai opio wiwo ole. Ua hele na kino o keia poe a. wiwi, a he lehulehu wule hoi o lakou e kakahe aua no ke koko mai ko lakou mau eha aku. Mamuli o keia hana aloha a kekahi hapa o kona mau koa poino, ua maopopo ia Napoliona; ua ua lakou e molia aku fko lakou mau ok no ka pomaikai o līo lukou mau hoakanaka. a nie ke kuokon o ko lukou oupnni, nolaik, ua haloiloi mai la nu. woimaku o ko aloha oia-

io nm na inaka o na mea a pau. Oiai, ua nmopopo ia l«kou pakahi a pau, ua silaia ko lakou hopena. Nolaila, hooholo koko iho la o Napoliona o lelo kaua koko aku maluna o na Auseturia, nmmua o ka loa aua ao o ko lakou heluim. I Ma kokuhi po pouli, oiai ka makani ino o ka hooilo e pa ana īuo ka huihui lanna ole, ino na kulu paka ua koikoi eloelo o hiolo ana, hoala aku la o Napoliona i kona mau koa mailuna ae o na lepo poho puauuanu a lakou o moe ana, a haawi ae la i ke kauoha e makaala kela a mo keia i ka wa e haawi ia aku ai o ka lniaolelo uo ka nee ana. Aole hoi i wehe pono ae ka malamalama o ka wehena kaiao mawaena ae o ua ao hauliuli o ka laai, oiai, na hele mai la ka ikaika o ka makam i keiff wa a hiki ole i ka mana o ke kanaka ke paio aku imua ona. Aka, iloko no nae o ia wa, ua hnawi ia ae la ke kauoha i ka puali e nee aku e lialawai me ko lakou mau enemi. E like me ka mea i kuluma mau ia Napoliona, o ka lelo kaua aku maluna o kona inau enemi i . ko lakou wa o noho ana me ka nanea, pela no oia i hana ai ma kei», aka, aole nae i holopono ka mea ana i lia ai. Oiai, ua ike e mai la ko kiai o na pnali Auseturia 5 ka maalo aua ao a kekahi mau kolainu hanliuli maiuua ona, a ki ao la oia i kana pu, ka hoailona no kela a me keia e hopu ai i kaūa mea kaua. Iloko o kekahi rnau sekona pokole, ua owaka mai la na ahi weliweli ma ka iraba o na pukuniahi me he nwila la, a nei nakolo ae la ko lakou mau leo hekili me he la e wawahi ana i na paia paa o na pali. No ka aaki paa o ka poiili, nolailaaole e hiki ke ike ia aku na hoaloha a me enemi, aka, ua paio aku la no nae na koa Farani me ka wiwo ole imua o na heluna kulike ole, No ke pohopoho loa hoi o ka lepo i ka ua, nolaila, aole e hiki ī na. koa Farani ke h.uki aku i ka lakou mau pu imua rne ka awiwi. Aka, i ka wa a ka ponli i auhee aku ai, a o powehiwehi mai la na kukuna oka la, na loli ae la ka ua i mau kulu paka hau, a pa pono mai la imua o na maka o na koa Farani, aka, ua nee hoomanawanui aku la no nae īakou imoa mawaena aku o na keakea imua o ka lakou mau ala, no ka hoao ana e hoauhee aku i ko lakou mau enemi. I ka wa hoi a ka po i uhi hou mai ai i kona man eheu anoano, utv moe iho la lakou maluna o ka lepo puanuanu i hele a ukele 1 ka ua, mawaena o ka poe make a me ka poe mahunehune. Ma keia hoouka kaua, aole he aoao i lanakiia, aole' no hoi he aoao i hoauhee ia. Aka, he 2,000 nae o ko Napoliona mau koa i pau aku i ka mako maluna o ke kahua kaua, me na heana he lehulehu wale o na Auseturia e waiho mokaki ana iluna o ka hau, i oi pulua ao i ko Napoliona mau koa i pau aku i ka make. Aka, iloko nae o kela a me keia wa, e | hiki mau mai ana na koa kokua o na Auseturia, nolaila, ma kekahi la ae, ua kuemi hope aku la o Napoliona a me ' kona puali maloko o na paia o Yerona. O keia iho la kona wa mua i rke ia ai e kup-mi hopo ana imua o kona mau enemi. Nolaila, hoomaka mai la e powehiwehi ka olino ana o kona hoku. A ha- ; mau iho la na leo o kona mau koa me ke lmumaha. Oiai, o ke anhee ana aku uiai ke alo aku o ko lakou mau euemi a me ka haule pio maoli aku imua o na Auseturia, muhope iho o ka papahi haaheo ana o ko lakou mau hae i ka lanakila hiwahiwa, ua lilo ia i mea nana e hookaumaha aku i ka naau o kela a ine keia. Aka, oia wale iho la no nae ka mea hiki ia lakou ke hana, o ke auhee, a i 010, o ka haawi pio maoli aku imua o ko lakou mau enemi. Aka, halii hou mai la no nae na eheu o ka po me ka malie, a oili inai la ka mahina me kona nani piha, a pahola ae la i koea malamalama maluna o na pae puu kuakea i ka hau, a kokolo ae la ke anu huihui i ko lakou iwihilo. Me ka eleu lua ua kukala ia ae la ke kauoha e hoomakaukau ka puali holookoa e anhea me lta awiwi. Aka, iloko nao o ia wa, ua kau ih<> la na haiiiwo o ke kaumaha o uu holohulena o

na mea a pau, A wehe i» nku la ka puka ma ke komohana e huli la i Faraui, a hoomaka aku la ka puali o nee me ka ekemu ole. Me ka awiwi, ua pnka inai ln ka puali, a a-o aku la ma kekahi aoao o ka mnliwai a holo aku la imua ma ko ala e hiki aku ai i Farani, mo ka haalelo iho i ko lakou mnu enemi mahopo e hiolani ana, me ka ike 010 ae eia lakou ke auhee nei. Noluila, o ke kaum&ha o na koa ma ko lakou mau naau i keia wa, he mea hiki ole ia i kekahi maka peni ke hoakaka aku, ua hoike mai ko lakou mau hiona i na'helehelena uluku o ke kaumaha e hakoko ana me na kipona liI haliha a ke aloha, nolaila, kai aku la laj kou me na kapuai o ka ehaeha, me ka manao e hehi hou aka ana i na ipuka o ko lakou aupuni, ka aina i eha ai ko lakou mau kino me ka mainoino. Aka, ua hookahaha loa ia nae na mea a pau, i ka wa a Napoliona i huli hou ae ai ma kekahi alanui okoa, a iho hou aku k ilalo o ke awawa o ka muliwai Adigo. Aole hoi he mea maloko o kon'a puali i hiki ke hoomaopopo iho i hea k oia-e alakai nei ia lakou., Aka, holo aku la nao oia me ka awiwi ma na pao o ka muliwai noua ka loa he 14 mile, a a-e hou aku la oia a me kona puali rua kela aoao o ka muliwai, a haule ae la oia a mo kona mau koa mahope o na Auseturia e hiolani la, Ma keia wahi i ike iho ai na koa i kekahi pohopoho akea, he mau mile lehulehu ka laula, me na ala ololi e moe olokea ana ma kela ame keia waUi. Nolaila, maloko o keia. pohopoho akea, he mea makehewa na heluna nui hewahewa, oiai, ona poo wale' no'o na puali ke halaVai ana. Uoko o ka wa pokole loa, ua maopopo ae la i na koa kana mau hoolala, nolaila, mahalo aku la lakou i kona naauao ma ka oihana hoonohonoho kaua, oiai, mamnli o kona irai ana me ka hoomanawanui i kahi e hiki ai iaia ke lawe pio mai i ko lakou mau enemi, a loaa hoi ia lakou ka maalahi o ka pomaikai. . Nolaila, haawi ae Ia lakou he mau leo huro, a loku hon ka manaolana o ka lanakila iloko oko lakou ma« puuwai i hoehaeha ia, Eia keia i ke aumoe, e a ana hoi na puu ahi hoopumeha a ko lakou mau enemi roa kahi mamao mai ia Iskou aku, a eia hoi na Farani iloko o ka poeleele kahi i hoomoana ai. Pii ae la o Napoliona a maluna o kekahi wahi ahua a nana pono aku la i ke ano o ke kūlana o ka puali a me ka nui o ka ikaika o kona mau enemi. He 13,000 wale no ona mau koa, aka, o ka nui nae o kona mau enemi, ua hiki aku i ke 40,000, e hoomoaoa ana ma na pali, me ka hoao ana e hoopuni paa aku iaia. Aka, hehauoli palena ole nae kai loaa i pa Farani i keia wa, me ke kuihe ole no ko lakou lanakila. Nolaila, ua lana ka manao-o na mea a pau, e alakai hou aku ana kahi Kopala Uuku ia lakou ienua o kekahi lanakila hiwahiwa. (Joīe i pau.)