Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 50, 11 December 1880 — EHIKU MAKAHIKI I NA AINA E. [Hakuia e Joseph H Kawelo.] [ARTICLE]

EHIKU MAKAHIKI I NA AINA E.

[Hakuia e Joseph H Kawelo.]

He lahui ano e loa ko Tureke i ko na lahui o ae o Europa i ka'u ike, oa aahu lakou i na aahu i like me ko na koa hulumauu o kakou mamua. Eia keia mea ano e, ua palulu ia ka maka o na wahine a pau, a koe ae he mau wahi puka i wahi e nana ai; aole e loaa ia oe hookahi wahine Tureke i nele i ka palulu ia o na maka. Na Mahomeda paha i olelo i keia poe e hana pela, i ka olelo hol a na haole o makou; no ka ui loa ka o ko laila wahine, nolaila, aole makemake o Mahoineda e hoikeike walo lakou i ko lakou mau lielehel«na. O na Tureko i mare ia, hookahi wale no ike ana o ke kane i ka maka o kana waliine. Aole e ae keia ano na kane hoopalau e uana mua i ko lakou mau holehelena mamua ae o kooa mare ana. He poe hupo loa keia ma ka hoomana ana, ua kukulu keia poe i ko lakou mau luakini, mo na aleo loloa i kapaia he "moßque," e pii mau ana ko lakou mau kahumi iluna o keia mau aleo i kela a me keia eha hora o ke ao me ka po, e lohe aku no oe i ke luio mai, kohu ilio, he mau lianei'i keia ano aloo Mahomeda, iua hoi

e ano ahiahi aku ana, alaila, o kuknli no keia poe i ka honua, a lioomana aku me ke kimokimo ana o na poo iluna a ilalo. » 0 kela a mo keia e hela'ana roa ko Konniinopek niau alanui i ka po, o lawo ana lakou i niiaa ipukukui liilii, ina e nele kokahi, alaila, e hopu ia no oia ma ko ano powa, nui loa na aihuo malailo, o na Heleno a mo na Ameniana ka oi aku o ka powa. Kiekie loa na pa pohaku ma na alanui, inaikai na wahi auau o ia poe, hookahi nao mea i nani ai ke kulanakauhale, oia na laau cida, a me ka pama, na roee i kapaia ka waiala onaona Altar. No Helene o Konaiinopela i na keneturia i aui hope aku la, aka, mahope iho o ka make ana o CoaBtanti, ka Moi*o na Helene ma ke kahua kaua, ua lilo ae la no Tureke naaupo nui wale o keia au malamalama. He hoki ka lio o keia kulanakauhale, ekolu piastre ka uku o ka holo i ka hoki hookahi a napoo ka la. Ile elua hoi meB piastre ka uku no ka auau ana iloko o na halo auau Turek<f he tnau hale keia i hoolako ia me na paipu mahu wela, a me ka wai huihui. Ina oe e komo ana iloko o kekahi o keia mau rilmi, alaila, pani ia ka puka, kuu ia mai la ka mahu me ka ikaika, aole hoi i kana mai o ka ikiiki a mo ka wela, hoopaa ia iho la ka mahu a haule iho la na paka wai .huihui, aohe haukeke a koe aku, eia nae he makemake ia na lakou ka auau. 0 keia ka lahui maemae loa paha o ke kino ma ka honua nei, oiai he umikumamalua auau ana o ka la, i na e ha ule hookahi -wa -auau, alaila, e haumia~ no ia no elna la o ke kahnnapole Mahomeda, Jie ilikeokeo oo na Tureke o Europa, o ka poe eleele no Tureke Asia lakou, koe wale no Helene, Ameniana a me na ludaio. Eia ko'u manao pokole no kakou e o'u mau haku, e hoopokole iakoa i keia hoololoiahili ana nplrfJa wahi, oiai, he mea maopopo aole e pwr pono ir.'u na mea ano nui ke helu {»pa aku. Ekolu pule o 'ko makou ku ana ilaila, a na ka piha ana o ka moku i na tausani toka huita, i,, hoolalelale mai i kahi manao, e ike hou ana paha i na kula uliuli o Enelani. Ma ke awakea hora 11:30 a m o ka la 25 o Sept. hoomaka makon e haalele ia Konatinopela no Falmouth, Enelani, na ka wai hooluu nlaula o ka hae kalepa a me ka nani hiehie o ka Onion Jack e kapalili ana i ka makani. Hoopuka ia aku la makou me ka makani niaikai, elua la wnle no hemo loa aku la makou mawaho o Grallipoli lae, a holo ae la mawaena o na ailana liilii no kehahi inau la, nui no na mnkani ino o keia kai, oia ka makani i kapaia he kualau keokeo (white squall) me ka makaala.e loaa ai ka pono. Aumoe hora 10 o ka la 11 o Dec. kau mai la ke paikta 13 o Falmouth, 60 paha mile mai ke komohana mai o Silly Island, mā ke awakea o kekahi ]a ae, ua hookuuia iho la ka heleuma o Shakespear i ke awa inaluhia o Falmouth. ekolu la o ke kali ana i ke kauoha, a loaa mai la no Antwerp, Be]gium. s Hoeu hon ae la makou e holo, o ko ke kapena mau no he lelepi, kauk&ulua ole iho, kani ka aka a na wahi olelo e o makou i ka lohe ana e holo ana makou no Antwerp. Dec. 16, kau aku la ka ihu no NNE no ke kowa o Dover, eha la, a maalo ae la hiakou mawaho 'o Dunkirk, Farani; he wahi kauhale ma kela aoao aku o Calais, uhi paa mai la ka qoe, hele pu mai la no hoi me ke anu. Ma ka auina la o Dec. 21 hoopakika mai,)a kekahi o na kuna pailata, nona ka inoa o Hazenhaneen Bellip, o Flushing ko makou aoao, hookuu ia iho la kona wahi waapa me kana nkana he pailata no makou. Ma kekahi la aa no, oia paha ka hora 6 a m ili iho la makou maluna o kekahi ahua one, he 13 mile mai ka moku kukui helu 3 euai, no olua paa ana ilaila, a hemo iho la, lawe ae la makou i ka mokuahi kolo England, e kolo ana ia makou no Flushing, he wahi kulaūakauhale ma ka nukn o ka muliwai Scholdfc a no H'olaui hoi oia. Ma ka hora 6 o ke ahiuhi, .kuu ia'iho la ko makou polohliku i Flushing bay,

roa kekahi la ae, ua kau mai la he pailata liou no makoa, oia na pailaia i kapaia na pailata o ka muliwai Sche3dt, { hoailona ia me na medala dala ma ko 'akou mau umauma. Hoomaka hou akn la makou e nau(f me na mokuahi koto elua o England a me Twilight. Ma ko makoa hema o Holam. a ma ko makou akay hoi o Belgium, h« »,ea hiki ia'u ke hai aku ia oukou © ka lehulehu o ko Hawaii PAeaana, tnai ka, pu ka ana a ka la i Haehae a- ka welo ana a ka la i Lehua, aohe he mallwai e ae i ikeia e a'u he hanohano i oi ae i bo keia, «ai, ma na aoao a elua ua nini Wale īa no uo hookahi mile a oi, o na kae muliwai hoi aole i oi ae ke kiekie i ka elua kapuai ka hohonu oka wai. oka wehi hoi 0 na laau me na i lohja mai e m mauu ulinli, me he la e i mai «ma ia'u eia aku ka nani mamua aku i oi āe i ko keia. Oiai makou e pii aoa ika loa o ka mnliwai me ka hauoli, ao ka hapaloa paha ia o ka muliwai Scheldt, kuhileuhi ia mai la au e na keiki o ke'paila«a 1 i kekahi wahi olaelae i kftpaia o Noddre 0 kahi ka ia i hoolele ia aku ai ona pualikaua Beritania. malalo o Haku "Welinetona no ke kahua kaua o Waterloo, aole no hoi i nele k& maka i ka ike ana 1 na kauhale ma ia wahl, ma kekaii! aoao hoi i mana aka ai ka mullwai Lys. Hoomau aku la makou ika hakoko ana me ke au lawe o ka muliwai, nona ka ikaika 8 mile i ka horaJ pua ka lae o nawahi mokuahi, mai ka hora go kō kakahiaka a hiki i ka hora 5 me ka hapa okeahiahi, hoomaka ia aku keike i ke kūlanakauliāle o Ahtwerp; ua po ia ekauwahi, me'he noe 'k paha no k ukaanu o- Alakai. Hookahaha ia inai la nae au i ka ike ana aka i īwkahi towera kiekie loa a'u i ike ole ai' iaamul», oia hoi ke towera o ka- Ualepoie o St. PauL