Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 1, 1 January 1881 — HALAWAI MAKAAINANA MA KAUMAKAPILI. [ARTICLE]

HALAWAI MAKAAINANA MA KAUMAKAPILI.

Ma ke ahiahi Poalua iho nei, Dek. 28, ua malamaia he halawai makaainana ma ka luakini o Kaumakapili, ua hiki ma ia halawai na makaaiuana Hawaii he nui, a me na walii haole kakaikahi. Ua koho ia o IV P Wood i Luna Hoo. malu, ao J W Nankana, ke kakaugleio. Mahopo iho o ka makaukau ana o na Luua, ua ku mai la o Kahikina Kelekona a hoakaka mai la ī ke kumu o ke kaheaia ana o ka halawai, oia no ka noonoo ana-o na makaainana, a e hoike aku i ko lakou manao no na mea e pili ana i na hana a me ka lawolawe ana a ka Papa Ola, no keia mai puupuu liilii (hepora). Mahope o kana hoakaka aua, ua heluhelu mai la oia ho olelo hooholo e ahewa ana i na hana a me ka lawelawe ana o ka Papa Oln ike ola o ka lehulehu. Ua lawe ka hale a noonoo nui no keia olelo hooholo.

0 ke alii S K Kaai ka mea i kamailio ma ka aoao o ka olelo hooholo e ahewa loa ana i ka Papa Ola, penei kekahi mau huaolelo ano nui ana; ,

"He tnea ftui ka malama i ke ola o ka lehulehu, a oiai hoi, eia ma ka poho o ka lima o ke kanaka hookahi wale no (Kuhina Kalaiaina) ka malama ia ana o ke ola o ka lahui Hawaii nuku e koe nei, aohe wa kupono e ae i ka puuwai Ilawaii koko Hawaii, a manao Hawaii « lili ai e liko mS keia wa, no ka mea, na hemahama a palaka, a palaleha paha ka'u huaole--10 kupono e kapa aku ai no ka Peresidena oka Papa Ola i keia wa. Aole au e hopo ke ahewa aku i kekahi luna aupuni no kona m;iiama hemahenaa ma keia mea : ina oia he Kuhina Kalaiaina a kauka paha, a luna aupuni e ae paha.' Nokamea, ua lahu, ua puka ka m&i hepela i keia wa. ua ike a lohe mua no keia Papa Ola, ua laha ka mai ma KapalepOni, aka, i ka wa i ku mai ai ka aiokuahi mai Kaleponi mai, ua ae aku la ks Papa Ola ma o kona kauka la o ke awa, e komo mai ia moku, aka, he mau la mahope mai o ka hala ana aku o ka moku, na puka ae la ka mai, oia ka mai weliwe--11 i ikei» i ka 1553, a nanu i lawe aku i kekahi heluna uui oko knkou lahui. Heaha la ka mea 010 o ka Papa Ola, a hoopaa aku i ka. moku mawaho o ke awa no kekahi m:iu la, aka, aolo nae lakou i hana pela. 0 kekalii hana poiio ole a ke kauka o ka Papa i haawiīa no ka o ana i ka luhuleliu, o ka haawi w.ole ana i ka palahehe a ke aupuni i kekahi poe kanka o nku. Aka i ka wa ake kauka o ka Papa 011 i hoolaha ai e hele aku e o, aolie palaliehe. He inau kumn kupono keia a kakou- o ahewa aku ai 1 ka Papa Ola." 1 ka ninau ia ana o ka olelo hooholo, ua hooholo loeahi ia. Ua kohoia n» hoi ke nlii S K Kaai i komite g lawe aku i keia. olelo hooho'o i ke Alii ka Moi, a e hoounaia i kope i na nupepa a pau o keia kulanakauhale. Ua lohe wale au, i ka wa i aliowa ia ai ka I'apa Ola i k> manaw e noho ana o Kaukn, ua Laalele lakou i ko lakou inau hookohu. William. Houolulu, L>ek. 23, 1880.