Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 5, 29 January 1881 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE! KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O KA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE!

KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O KA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA.

[Uuuhiia a paiia e na Ilonhanau Kawaiuui, no ka Pomaikai o ko makou Xausani Poe lleluhehi.] MOKUNA VII,—HELU 41. Kk Pio ana o Manktua.

lAI, ua koopuehu liilii akuo Napolioua i ka ha o im puali Auseturia, uole nae ia he mea nana e hoopepe aku ai i ka nianao o ke Aupuni o AuBeturia, nolailei, hoole pi\a mai la oia, aole o hana i koikahi me ka Ripubalika o Farani, Iloko no hoi oia wa, ua hoolala koke ia iho la na hana no ka hoala hou ana i ka liuia o ka puali, no ka maki ana aku imua o Napoliona, a kue aku i kona wahi puali uuku, nana e hoohoka iiei i ka ikaika o ua puali o Auseturia.

Na keia mau hana hoi i hoala mai i na manao kipikipi ia Napoliona a puni o ltalia, a kokua pu mai la hoi ke '»upuni o Enelani ia Auseturia ma ke kae ana aku ia Napoliona. A koao pu aku la i na aupuni o Tloma, Venike ame Napela, e lele kaua mai mahope o ua Olali la, a hookau liilii aku i kona wahi puuli, me he opala la e lawe hele ia ana e na ehen o ka makani.

Iloko hoī o keia wa a Napoliona e nee nei imua, e alo ana i aa poino o ke kahua kaua, aia hoi na Hoa o ka Aha Kuhikuhi ke haalulu la me ka pihoihoi no ke kaulana kamahuo i loaa ia Napoliona, mamuli o kona papahi haaheoaaa i ka hanohauo o ka lanakila ma na hoonka kaua a pau. Oiai e uhiku ana ko lakou uiau manao no ka lawe ia aku o Ua maua hooponopono aupuni mai ko lakou mau lima aku, oiai, ua lawe ae o Napolioaa i ka mana hooponopono a nooiaio ana i na kuikuhi, me ke kono pu ole ia aku o ko lakou tnanao ma ia mea.

Nolaila, hoouua uku la lakou ia Kenerala Kalaka ma ke ano elele imna o ke kahua hoomoana o ka puuli o Napoliona, no ke kuka pu ana i ko kuikuhi me ke aupuni o Auseturia.

Hookipa mai la o Napoliona iaia me ka oluolu iwaena-o kona mau pualikaua, aka, i mea e pohihihi ole a me keia o laua, ua j>ane aku Ia oia, "Ina oo i hele mai nei ia nei e hoolohe ai i ka'u

-mau olelo, alaila, e ike aku no auanei au ia oe me ka oluolu, aka, inaaole, aluila, e like me ka hikiwawe au i hele mai nei mai ka poe nana oe i hoouna mai, pela no auanei oe e hoi hou aku ai uia ke ala au i hele mai nei." Na keia enau olelo kuoo a Napoliona i hookau aku i ka weli maluna o ua elele la, a haule iho la oia ihaUum o kona mau kuli, a apo ae la i na wawae o Napoliona a mihi aku la.

I ka wa a A]aviniki e hoomakaukau ana i kona nui maloko o na mauna o Auāetutia, aia hoi kfi Pope ke hoakoakoa malu ae.lu i kona niuu puali no ke kue ana aku i ua Olali opio la. He haoa kumakaia keia a ka Pope. Noluila, hea aku la o Napoliona ia Kadinela Matei mai kona hookeai ana, a hoouna aka la iaia iuiua o ka Pope, a olelo aku penei: "Ua makemake o Homa 'i ko kaua. E hooko ia no auaoei kona iini. Aka, mamua ae o kona pululelaleawiwi 'ana no ke kaua, ke hoike aku nei ail i ka Pope e akahele ma ka noon'oo ana, "o papapau he a-a ko ka hale." He ilenikn ko'u mau puali; he kauoha walo ae no ka'u, a ua lilo ka mana o ka

Popu ma koiu ao i meu ole. Akn, ke kono nnū nei nae o Farani ia'u o hooloho aku i na huaololo oka »unli hia. 0 ke kiuiu, Ih> haua weliweli ia no na mea a pau, he huawina kunmaha oi aku nae o ka ohaeha |;o ili ak» nna muluna o ka aoao y auheo aua. Ua aku nni au y hooI ,IUI ' ' U ' lH kaua ina ka liana ana i kekahi kvnkahī,"

Aka, ua manaoio loa uao ka Popo e lilo ana kahi puali unku iki o Napoliona i mea 010 imua o na puali nui o Anseturia, nolaila, ua lilo keia mau olelo a Napoliona i kauoha aku ai ia I\atlinela Matei i mea ote imua o ka Pope. I ke kakahiaka nui o ka malania o lanuari, hoomaka ae la o Alaviiriki a me kona puali e nee aku no ka hoopakele ana aku ia Manetua, mai na mauna mai o Auseturia. O keia rho la ka liiua o na puali a ke aupuni Auseturia i hoouna aku ni no ka hoopueha ana aku i ua wahi koa uuku iki o ka Ripubalika.

Aka, aia nue o Kailola iloko o ka mana ona F«rani. I wahi e hiki 010 ai i na kuuaka kuaaina ko hui ae a ala kue mai iaia, ua kukala ao oia i kokahi kuahaua o 01010 ana, o kela a mo keia kauaka o Kailola o loaa aku aua nie kekahi mea kaua ma kona lima, e kipokaia oia nie he powa la. Aka, pane inai la nae o Aluviuiki nia ka aoao o na kanaka o Kailola, no kela a me keia kaūaka kuaaina e kipoka ia ana, e li no ofti i kokahi koa pio Parani, pane hou aku la no noe o Napoliona, no kela a me keia koa pio Farani e li ia ana, e kau aku no īa i kekahi aliikoa Auseturia iluna o ka amana, e hoomaka aoa mai ka Alaviniki hunona ponui, oiai oia e paa pio ana iloko o kona inau lima. Aka, mahope iho oka noonoo akahelo ana o kela a me keia, ua kapae ae h laua i ua olelo o ia ano.-

Me na inaka maluhiluhi ole hoi, _ua hoakoakoa ae la oia i kona mau wahi koa mawaho ae o na paia o Manetua, me ka haka pono ana i kahi a ko lakou mau enemi weliweli e nee ae ai, oiai, aole i maopopo mahea la lakou e iho inai ai, a ma ke kahua hea la e hoouka ia ai na hana hookahe koko wehweli.

He Ia ino ka la 12 o lauuari, 1797, e pa ana ka makani ino huihui o ka hooilo, a e helelei ana hoi na hua hekili hoeha ili me ka makolukolu, oiai na eheu 0 ka makani e lawe uluulu ana ia lakou me he huna kai la iluna o n» ale ahiu o' ka moana. Ike ano ahiahi hoi e hoomaka aku ana e nalo a uhi inai ua eheu anoano o ka po, ua holo mai la ka elele iloko o ke kahua hoonioana a hai mai la 1 ka nuhou, oia hoi, ua ike ia aku na Ausefcuria me na heluna nui hewahewa inaluna o na kula palahalaha o Rivoli, e kaiehu ana i na koa kiai i kukulu ia aku ma ia wahi. lloko no hoi oia wa, hiki hou mai la kekahi elele a hai mai la, aia kekahi mahele īkaika o na Auseturia ke nee ae la no ka hoopakele ana aku ia Manetua: He oiaio, he mau nuhou kaumaha keia, nana e hooholo aku i ka weli puanuanu o ka makau n noho iloko o ka puuwai wiwo ole, a naka ke kino holookoa mai o ao, aka, aole nae pēla ko ka "Olali o na la o Farani." Oiai, ua hauoli loa oia no ia nuhou, a ua akaka hoi Uana wahi e hookele ai i kona ike hoonohonoho kaua a me ka ikaika o .kona wah! puali. Aka, he kulana pilikia loa nae kona i keiaJiora.

I na e kali ana o Napolionano ka hui a\ia o keia roa» puali, a lele kaua mai mamua pono ona, lioi na koa uaaloko o iia paia o Manetua e lela kaua uiai ana mahope o kona kua, alaila, ua maopopo, ua kupilikii kona kulana. A ina hoi e lele kaua aku ana oia malnna o kekuhi puali, alaila, 8 waiho hamania ana ka puka no kekahi puali e komo aku ai e hoopnkele ia Manetua. Aka, aole nae ia i lilo i mea na kona noonoo e wae ai, aka, ua liooholo koke iho la nae oia i ko ala a kona puali e aiaki aku ai. (Aok'ipau)