Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 5, 29 January 1881 — EHIKU MAKAHIKI I NA AINA E! [Hakuia e Joseph H. Kawelo.] [ARTICLE]

EHIKU MAKAHIKI I NA AINA E!

[Hakuia e Joseph H. Kawelo.]

I ko makon aneane ana aku e komo ma kela aoao o Nu loka, hoopuk,» mai la ke kokoolua mokuaui i kaawale ae ai ka uwapo no m«kou. Lele aku la makou iuka me ka poina o!e i ka m>>ks puni mea hou o ka oukou kaawa ka leba iki ana ae ma na paia anapanapa o ka hale hooldlu ohua, a ua like no a like me ko kela aoao o Brooklyn.

Kau hou iho la inaluua o ke kaa o lilo aku la i ka niniu a na hnila, e liolo pakaawili ana i o a ianei o ke knlauakauhale mawaena o na alanui i puia i ka nnni. No hapaha bora ko makou hoonanea ana i ka naue oni ole a ke kaa, e noho hoohilala aua mawaena o na keonimana a me na lede o ka poni haDohano, ku iho la ke kaa ma ka huina o na alnnui ekolu, Worth, Balter a me Pii, oia hoi knhi i kiipnia o Nu lokn Na Poina Elima (The Five Points).

Helu 35 Aknoi Br.lter, o ka home ia a makou i naku malihini mai oi, a malaila au a me ko'u mnu hoa aokai elna ī hoomaha iho ai no na la pokole ewaiu. O keia haie, aia kona mnlumHia nnn maialo o kekahi kanaka Munila Nicolans de Cri)z. Oke Alaūiii Balter, oia kekahi o na alanui helu haahaa ]oa m » ke kulanakanhale o Nu Ioka; he wnhi alaūui inoino a ekaeka Inuna 010, u» like kona akea me ke alanui Nuuan*u o Honolulu nei.

Ma kela a me keia aoao o keia alanni, na hele wale a piha pono i kela u me keia ano lahui o ka honua nei, aka o ka Itulia a me ka ludnio ka oi; o na halekuni, no na ludi.io ka hapanui o lakou ma ka'u ike. 0 ko'u hiki mna nna keia ia No loka. be malihiui i ko laila poe a me na pipa alanui, he knmaaina nae no na hale lealea o kela a me keia ano, oiai na la nukeke o kahi pakeke.

E like me ka'u i hai mua ae nei ia oukou, ewalu wale no o'a la o ka noho ana inka o ka aina; a ma k« eono o ko'u mau la i Nu loka, loaa hou iho la ia'u hemokukiālua eholoana no na pae aioa o Ima Komobana__ (West Indies), nona ka inoa, "Malaga" o £ l. John,'

Nēw Brunswick; n o ko kuluna lioi i lonu ia'u ia manawo, he kulanu »lii olnn no ki\ mokii, a lio "hulipuhu" pahn kii olelo ana iu k»kon i ka Huwuii, a ekolu hoi degere ke kiekie o keia kulnna i ko kelu moku muaj a na'u hoi ke kiai aua i k» a ke kapena, oiai makou m» ke ala holo moana.

M o ko kakou moolelo i mnnao ibo ai ka iuea kakuu e waiho iki i ka hoakaka pilm ana oke kulanwkauliHle nui o Nu loka, a ka elna o ko'u hiki ana ilaila.

Hnalele iho la makou ia Nu loka no Debier'ara, British Guiana, lnlai 6, mahoye iho oka Pokiulni o hūla, Hemo r,iai la ko knnn Iniua (Btorn line) o ke kinlna JxHlnga mai ka pier 16 tuni o Pittsburgh, « naue malie uku h>, □'» ke au lawe hoi o ka uiuliwni Hikian, i kokuaia mni e ka m«buo ka uiokuuiii kolo, hui pu hoi me ka momei)ctu (iknika hooneo) o ko tm>koii moku uiai kon>\ m»u eheu pea mai, nole i kana mai o ka liolo; aolo i piha p;>no ka hora hookahi, nia hoi ua puka laelao aku ln uiakou mawaho o ka nuku o Lonby Hook.

Khu aku la kn ihu no ESE, e no hone ana mawaeua o na nle koioio o ka moana kai uliuli Gulf Strenra. He moanawni kaulaua keia, nhe haule ole i ka wahn o nt» luinn. Ini» e hoi ana kok»hi mokn no Europa a i 010 no Atnerika paha, hal« hope ae la ka laina o ka Atelanikn, alaila, kau akn la ka manno o ka iko i ke Gu)f Strenm, ke ike i keia wai, ua kokoko i ka ainu.

He moaua kupaianaha keia, a penei kekuhi rai>u me« kupnianahn i like ole me ko kpknhi uiau wohi e ae o na inonnn. 0 keia oioima knono, o moe ana mawaen» o ke Kaikuono o Mekiko a hiki lo» nku i na kHpnkoi o Nnftunalaui. No 150 mile ke akea inni aina mai ina na knpukai hoi o Nufaunalnni e lomi mni ai i ke ou ikaika loa, ul.iila e innhelei» auanei i elua mana o ua wni nei, hookahi e moe ana no ka hikinnheuia, b hookahi hui 110 ka hikioa akau. [Io uliu'i paa ka hooluu o ka nnnnina o keia \v,ii, a o ko lakou ana o ke knei oluolu he 86 3 clcgere no ia. oka hoike oi»io no keia wai, oia no ko'u ike ann aku i ka ili hualaln o ka moana i hele a ulrt pouo ole i kekahi ano limu i kapaia e n-i haole be "Gulf or Sea he aH-o-mHhunhua H6 k*4»u i ko ka liiuu lipoa o kakou nei. 'Ua aheleia kein ano linau e aiakou, a hookomoia iloko o no omoole, a e ulu ae no ia a nui loa me he laau la; eia ka mea kupaianah», aole e ikēia keia ano limu e liina wnle aua mawaho aku o ua paleua o keia wai.

Ua Inwa ae la piha ka hoakaka piba ana ia oukou no ke ano o keia wai, a o leha hou «e kakou no ko inakou wahi pauku laau e uuku hele 1« i ka moana. Oiai makou e panee malie ia la e ka lokomaikni p»lena ole o ka makani a me na kuakualnu liilii, a he mea man boi ia makou xxa luina ke kalokalo ana ue cio na ano noak*ni maikai e hoomau raai uo makou, aia k» pono o ka hiki aku i ka aina. No na la holo he 25, ua pae maikai akn la makou ma na aekai o kekahi o na panaluau o Enelani:

Ma ke kHkahiaka o k> 1-» 1 o Ang. o ka hor« 8 p»ha ia, hiipuia ae la ko makou mau heleuona niai ka oneki ae a i kona wnhi wun; hookuuia ko mukou ana mile ma ka liope o ka moku (taffrnil h>g), me he abo luwaia la, ho mau hoike uue kei* no ke kokok« i ka ainn; aole uo i liulia, ua ike ia aku la e moku kukui e poiioliu mui una mamua pono o mnkon, nona ke kaawale m»i ke kuona ma'i o D> j meri>ra he 9 mile. Kau pol'olei ia aku la ko mnkou ihu no na moku nei, oiai aia iluna o laila e loaa ai ke pai(ata no īn makou i kaalo ai ni .hope o uā moku nei, pili oiai la ke pniliita, a nuna i lawe aku ia makou a hiki i k-ihi i kuU ai ka heleuma, mawaho iho o ka uw»po o Mefsrs. C T Sandler & Co.

Demerara ame kona mau hiona.— O Demerar,>, oiu no ke kaona,nui o British Guiana, o ka elua h»p ikolu paha o Honolulu nei kona nui m» ka'u koho wale t na iho. He knk iawale ke ku ana o na hale, i o n ianei malalo o ka malnmalu ona I«au loloa. He poe eleele no Inia Komohnna mai ka hapauui o ka lnhui: o ka poe ahiu i kupaia ho Bok, o lukou na kupu 0 ka aina.

He oluolii lon ka ea o keia aina i li ke me ko kukuu noho aua. Ua hooolu nui toa iaJjo ko ma na wahi kupono o ksi aina i ka mnhi iina, ao ko laila waiw«i uni hooknhi no ia. Un maheleiH ke kaooa o Demerura i ekolu npana, no l'ikou ua inon paknlii, o CbnrleBtowū, Georgetowu b me Cbftr!o'ttetown, hookwhi nne inoa nui o D3meniru,e ku »nu mn k» Hoan liikiua o ka uuku o ka muliwui Esseqūibo. Aole i j>aii.