Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 6, 5 February 1881 — HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE! KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O NA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NAPOLIONA BONEPATE!

KA OLALI O NA LA O FARANI! A o ka mea hoi i kapaia KA LIONA O NA ULULAAU! A ME KA WELI O KE KAHUA KAUA.

LUnulūia a paiia o tia lloahanau Kawaiuui, no ka Poinaikai o ko makou T:uusani l'oe lieluholu.] MOKUNA VII.—HELU 42. Ke Pio ana o Manetua. ME KA eleu laa ole, ua nee al;u la oia a oie koaa puali me l;a pualii launa ole, aie he la e kakele ana i ka uiama o ko lakou mau oiwi, oīai, maniua ae o ke katii ana o ka hora 2 o ka wiuiaao, e ku ana o Napoliona nie na koa he 30,000 maluna o na piko kuakea o na puu e nana la ia lalo o ke kahua hoomoana o na enenii e liiamoe nei. He mau hiona weliweli kai haluwai nnu me koua mau lena ike. Oiai no na mile lehulehu e a ana na puu ahi hoopunn hana a puni ke kula \ialahalaha. ,Ho malie a kalae ua jx> la, a he nani kamahao hoi ko ka mahina e pahola ana i kona mahimalama piha maluna o ka ili honua. lloko o ia \va, ike koke aku la no o Napolioaa, aia he 50,000 koa iloko o eliuia mahele, ma ka pa tausani o ka inahele, oia iho la na enerai ana e kue aku ai me na wahi koa lie 30,000 maliina o ia kula one»uiea. Ua kolio pololei aku no hoi oia ma ke ano o ke kulana o ua inuhele, aole i hiki mai ua pukuniahi nolaila, hooholo iho la oia e hoomaka ka lele kaua ana aku me ka hakalia ole, oiai, o ke sekotia a me ka minute ia i liaawi ia mai ai ke ola o na Auseturia iloko o koua mana. Ma ka hora 4 o ke kakahiaka nui, ua hoohikilele i:io ia ae la na Ausetnria e ka huluhi o na bataliona o Napoliona e liolo aku nei, a ine ka nakolokolo o na leo o na pukunialii. Pela iho la ke nno o ka la o Kivoli. He la loihi no ka hookahe koko a me l;a niake. Oīai e pii aua a e emi ana kela a me keia aoao. Ua manao pinepine ia e pio ana o Napoliona, aka, nhi e iuai la nae ka po, a lanakila hou ae la ka aaauao o Napoliona. Ua lielo ke kahua kuua a pihakui i na heana o ka poe make a me ka poe malnmehime, No ka nui weliweli o na Ausetnria, ua auhee aku la lnleon, aka, aia no uae na kaualio Faraui mahope o ko lakou mau kanuai kahi i okijiu ai i na inea a pau e kokoke mai aua maloko o ke ana o ka lakou mau niakukila, oiai hoi na poka pukuniahi e hookanliilii ana ia lakou ina o a maanei o ko lakou mau laina. Aole i ike ia ka olino malamalama o ka naauao o keia... koa opio wiwo ole, e like mo keia hoouka kaua. Oiai ua kn mai he ekoiu inau lio o Napoliona i ka poka iloko o ia la hookahi, aka, aole.nae. oia i haalele akn i ke alakai ana i kona puali. Oiai, iloko o ia la, aia wale no oia mamiia o kona mau koa, o alakai ana ia lakou imna o kahi haliana loa o ke kaua, e liaawi ana i na oleio hoolana nianao, me na olelo imua o kona mau koa, o l;a hae kaha-kolu o ko lakou aupiuii, he inomi makamao ia na lakou e

o ka wiwo 010 ma ko lakon inan houpo a liiki i ka hoponu, a poln lakou o pupa- 1 hi ai i ka hanohano o ka poo aloha aina ; a nie ka inoa i panmaolo 010 i na kikoluikoku o l;a hoho wal\\ "0 na Auso tnria," wahi ana, "na in ukai a akainai na hoonoo ana i ko lakou inan koa, hookalii walo iho uo kumu i pio ai, o ko lakou hooinaopopo ole i ka waiwai io o na : niinnto." O ka lioouka kaua ma liivoli ' ua īwawao o Napoliona, oia no kekahi o na hoouka kaua lnihaua loa i hoouka ia oia, a oia no paha kekahi o na lanakila hiwahiwa lua ole i loaa i kona mau koa. Ilnalole iho la o.a i kekahi o kona mau koa e nhai i na enemi e auhee la, a huli ae la oia me ka hapa uui o kona piuili e lioopaa aku i kekahi inahele nona na kanaka he 20.000 malalo o Kene- | rala I\)i-oYcra, e nee awiwi ae la o hoopakele ia Manetua. Ua nuiki ia eia kekahi po holookoa, a ua hoouka hoi i !;e--kahi'laapo. Ao okn la hoi oia i koiia mau wahi koa n ..uhiluhi e hooluolu iki no kekalii inau hora, aka, nor,a iho, aole oia i ae e upiki iho kona n;au lihilihi. Oiai, ua niaelpopo iaia, oka pake\e wale no o kona puali, aia a nui ka makaala ana. Aole hoi i hiki pono ae i na hcra q ke aumoe, ua hoala ia aku la ka puali liolookoa, a hoomaka aku la ko lakon nee ana me ka awiwi. I ka wa ana kukutia o ka la i olino mai ai, aia lakou l;e nee nei me ka awiwi launa ole me ka inanao e hiki aku i Marietna, mamua o ka liiki ana ae o na Auseturia ilaila. _Iloko. o ia la lioloolcoa ; ua nee hoomnnawanui aku Ia no lakou ma ko lakou a i ka wa hoi a na kukuna o ka la e iho «aku ana niahope o na Jiuu, e owili ana i na mea a pau iloko o ka ula lelolelo o ke gula, loiie aku la lukou i ka nei nakolokolo o na pukunialii mawaho ae o na paia o ka pakaua o Manetua.

E hoao una o Keneniln Porovcra e kuiehu nku i na koa Farani mailoko aku o ko lakou mau auwaha eli. A aia hoi 0 Kuneraln Waronmka ke neo ae la tna kekahi aoao mai o ke kulanakauhale. He liookahi wale ao hora i koe, a muu iho na heami o na wahi koa Farani e kne nei no ka hanohano o ko lakou liae iinna o na holuna kulike ole. Aka, me ka eleu lua ole, ua holomoku aku la ko Napoliona wahi puali iwaena o r.a enenii a puelm liilii aku la ko Porovera mau puali me he opala la inma o ka puahiohio; a hookuemi hope ia aku la ko Wui'emuka walii puali, i hele a wiwi no ka pololi iloko o ko lakou hale paahao. Pela iho la i pnu ai nahoouka kaua o na In ekoht, a ilnko hoi o ia mau la, ua liln pio mai he 25,000 koa, 25 paliu hae, 60 pukuniahi, me 6,000 i pau i ka inake a me ka mahunehune. Nolaila, ua lioo])uehu liilii na koa Ausetnria, a noho alii hou iiio la nn na Farani iloleo o Ifcalia, U na lannkila o like me keia ko ano, ua hoopahaohao aku no ia i ko ke no nei a pau. Ua lioike ae na loea pookeln o ka oihana kaua o na aupnni n pau, o keia mau lioonee kaua a Napoliona, oia no kekahi o na hoonohonoho knua līamahao loa i kakauin maloko o nn moolelo kaua ninn. 0 ko Wareinnka kulnna i keia wa, aolie lie waln' manaoiana iki i koe iloko ona no ka pukele, hookahi wale no o ka haawi pio. Hookahi liapa o kona punli aia iloko o na haleinai. O na lio i pepehi ia ai n kapiia, ua pau loa i ka ai ia. Nolaila, un kupilikii loa oia i kn ni ole. Hoouna aku ln o Waremuka i keknhi elele imua o Kenerala Serurie e kuka pouo no ka liaawi pio aku o na koa mnloko o Mnnetuu. Aia nae o Nnpoliona e noho nnn nm kekalii kilii o ka hale lole, un owili ao oia, i' konn koloka a e hooluolu nna hoi i ka mnluhiluhi. In wa, hai mai la kn elele e like me ka mea mau i nn mea a pau inaloko o ia oihana o ka hooopunipuni. Hoike aku la oia i ka manaopaa o Waremuka e paa 1 ka pnknua a hiki i ka wa e koo 010 ai kekahi koa Ausetnria niulolco..n ia pa kaua, a ua lawa pu hoi oia i ka ni no na niuluma ekolu. Aka, aole nae oia i hoike mai'iaia iho, aka, hoolono mai la nao oia i kana mau olele a pau. Maliope iho helo mai la oia a ke pakauknu, lawe mnlie ae la i ka apani, |H'pa i kakauia ai na kumu haawi pio a Wamnuka, a ilo-

ko hoi O ko k:\halia o ka 0101,., kakuu iho !a o Napoiiona nia ka lilii i kana pane no na k'.imu i lioikoia, "Aia," wahi ana, "oia na kuinu a'u e ae aku ai i ko oukou llamuku, lna ua lawa oia ikaui no na pulo olua, pehea la oia i ae ai e haawi pio, in;v pela, aolo ia he haawi pio i ku i ka hanohano i ko ke kanal;a wiwo ole knlnna. Aka, oiai ua hoouna niai oia ia oe, mo, ho la. na kupilikii loa kona kulana. Ua alolia au i.iia no kon i aoo , kona wiwo ole a nie kona mau ulia poino. E lawo aku iaia ina kuinu a'u i kukau iho la. lua aole oia o haalele iho ana ia wahi i lea la apopo, a iloko paha o hookahi inalama, a eono paha, aole e oi ae ka niaikai a iuo paha o na knmu e loaa aku ana iaia. Ua hiki no iaia l;e noho ilaila e like ka loihi me ke kuhiknhi a kona noonoo maikai." {Aole i pnu.)