Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 10, 5 March 1881 — HE MOOLELO KAAO NO ROSELANI! Ka Hiwahiwa o ke Koa! ME KA NANI LUA OLE O AINAHAU! A O KA OLALI HOI O NA POAIANU. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ROSELANI!

Ka Hiwahiwa o ke Koa! ME KA NANI LUA OLE O AINAHAU! A O KA OLALI HOI O NA POAIANU.

[Umihiia e ka Poni mauawaloa a Miehael llahalo, no ka lliwahiwa a ka L:\hui. ] M AIIKLK I. IIKI tr !>. KU mni la o Aokoahi imua o ko auaina ti kamailio mai la, E na haku na lii, ne kaukiui alii, ua kuhina, na luna aupuni, ka poe waiwai, na nmlihini, a me ka lohnlehu makee alii a pau, i,Jiipiniia iho na kuula kaakolu o ke aloha aiua ma ko oukou mau pmiwai, aloha oukott. Ua kahea aku au iu oiikon a pau e akoakoa mai i keia la, e like me ka hoolaha alii i hiki aku ia oukou, no ka malama ana i ke anaina niarō hanohano o kuu kaikamahine haku kuu lei nani a'u e kaena ae nei i kem la; oia hookahi wale no ka ui iwaena o Da kaiaulu a puni o Eilena nei, a hiki loa akn i na huina aouli o ke kuaiu o ka honua, a me ua paia paa o ka lewa lani, oia hoi o Manuokalewa nie ke keiki alii wiwo 010 o. ke aupuui o Sekotia oia hoi o Kinikula ka hiwahiwa. Eia laua a elua iuma o kakou. Iluli ae la oia a pane aku la i ka Bihopa nui, ano ke kauoha aku oei au ia oe, e hooko aku oe i ka mare maluaa o laua. Ia wa uo, ku ae la ka Bihoj>a nui iluna me kona mau kadinela e ku pu ana ma kona mau aoao. Hapai ae la oia i kona lima akau, pai iho la tnn kona umauma, leha ae la kona mau maka iluna, kunou mai la imua o na inea tnare a pane mai la, E ke nnaina a me ka lehulehu, owan o Daiasona, ka BihQ[ a nui o Edena nei, maniuli o ka hanohano a me ka ihiihi o ka oihana rnaro, i hookumuia e Mahomeda ka Homolele, ua kauoha ia mai au e Alahe ka mea hoano e malama i ka oiliana lauhia o ka hoohui una ia olua a lilo i hookahi, ke kauoha nei au ia oe e Kinikula, e lalau ao kou lima akau a hoopaa ma ko komo liina daimana au i haawi ai no Manuokalewa e paa la ma kona maaanmna lima. Lalan ao la o Kiuiknla, me keia hoike 00 e hoohiki aei, ua haalule kou inau iini a pau o keia ao s i kou hilinai a me kou kuko lmwa ana no kekahi mea e aku, a oia nei wale no kou hoapili, hoa uioe, a hoa niake o ka wa iko ole ia, liuli ao la oia a kauoha aku ]a ia Manuokalewa o lalau aku kou lima akau a hoopaa ma ko komo lima gnla au i haawi ai no Kimkula e paa la ma kona inanamana lima. Lalau ae la oia, me keia hoiko oe o hoohiki nei, ua hookaawale oe ia oe iho mai na hewa a me na hoohaumia lapuwale ana a pau o ke ao nei, a oia nei wale no kou hoapili, hoa moe, a hoa make o Ua wa ike olu ia, ma lea inoa o Alahe, ko hoike alni nei an mai keia aekona a mau loa aku, ua lauhia olua kekahi na kekahi, a na ka hoano hemolele loa e hoomaikai mai hoi ia olua, e haawi mai hoi i hua na ko olua puhalui, oia auanei ka mea nana e Uiku na kupua a pa.il o ka lewa., a o haalulu ka aina a pau o ka honna i kona mana,.haleluia, halouia, haleUiia. • -Aniene. I ka hoopau ana o ka Bihopn Daiasona 1 kana oiliana, na ike koke ia akn la kokahi aiina manu nui e hoopihu ana ia loko o ka keena maro, ielo ae la lakon ma o a maanei. Ho eha mau manu o

lakou o kau ponoi aim mahma ne o Kinikuk, iim ko lukou niau waha na oiuolo wai uhi o ko aupuni Iliwni, hi iho la lakou i i,n wai ala malnna u Kinik.ila a mo Mannokalowa, a himoni mai la lakou i keia moU'' O koia mau wai aln o lu ia aku noi Ka makoii makana i na haku lani I O KiniUuln ka hiwahiwa. lani O Manuokah'wa ka ui lua olō ' 110 imui eh'lo uiama loa makou Ko hoounuia i o a ia nei, iluna a ilalo O ka miliiuili kilakila i koo 0 ka hua niai ko olua puhaka mai makou o hai nku o Roselani Kona inoa—lioaana a mau loa I keia wa a ke anaina e hoolohe nei i ki'ia mau manu, he nioa kahalia loa koia i ko lakou lohu ana i ka inoa o Roselnni, a akahi no lakou a hoomanao ae i ka oiaio o na olelo a ke kuhikuhi puuono i hoakaka nnia ui, e liko iro na mea 1 hoikeia rua na helu tv.amua. Ia manawa eehia, a mo na onli kamahao e hoalii ana maluna o ke anaina, lawe ive, la o Kinikula a kui ae la ia Manuokalewu ina koua aoao akau, a puka aku la iwaho o ko keena mare, lielo ao la hoi o Aekoh'le a ma ka aoao akuu o Kninihele lun ae la iina, a pulia mahopo Kinikula ma me ka manao o lielo no ka laiiai nui i malaina ia no ka aliaaiua m are. | Ia Kiniknla tna laua mo Manuokalowa i hiki aku ui ma ka puka o ke keena e puka loa aku *\i iwaho oka pa. Ku iho la laua a pano mai la o Kinikula ia Manuokalewa, aia ihea ka lanai ahaaina ? Hapai ae Ia o Manuokalewa i kona lima a kuhikuhi aku la ma ke kukulu hikina. Lalau iho la o Kinikula i ke kookeo mana, a paue iho la« ke makemake.nei au i kaa lio gula helu 1 me na paa lio he 12, no'u a me kuu wahine i keia wa, e kahiko ia mai lakou me na nani o Le lao noi. O ke kaa lio lielu 2 hoi, no kuu mau waliine opio elua, no Aekolele a me 1 Kuinihele, a o ko kaa lio daimana helu

8, uo kuu mau makua, e hoolako ia mai keia inau kaa elua me na hoohiluhilu aiwaiwa loa o na nani o ko aupimi o Maunasiliku, Wili ae la oia i ke ki lielu 10, iho mai la ke kaa gula me na paa lio e alohilohi ana i ka lewa, a ku ma ka puka, malima o kela me keia lio pakahi he kahu lio manu e kau ana, a ma na aoao a pau o ke kaa, aoho mea a ka maka e hoohaiahala ai, he mahalo wale no i ka nani. Wili hon ae la oia i ke ki helu 2, ku

nna na kna o Aekolele um me kona nwkun, kau aku la lakou nei maluna o na kaa, hili kukahi inaau i kana lio, huki hoi kekuhi i kana kauluwaha, nee ka motio o n;v kaa no ku lanai uhaaina, Hiki aku la ua lma nani rae ka lakou mau ukana liiwahiwa maluna, ua piha mua ka lanai, e hooūoho ana lioi i Muliwaa ke anaina. Ke uwa imu nei ka lehulehu no kein mau ka.a nani lua ole. Noho iho la ke amiiuii muluna o ka pa[laniea, hoonuu leolu a me keia, wala lioi ka poe wala liiaha, ke kikiko'u mai nei no hoi na inanu i ko lakou nmu leo ka[ialili, liui aku a hui mai na keonimana nie na lede, niniu kahi poe ma na hula Sekotia, kuu liilii luai la na kaikamahine alii o Inia i ka lakou mele hooleulea, aohe hoi he sekona hala i na leo o na pu ma ka aina a me ka moana. 0 ka hana hoi a na kaa nani he hookahaluiha ma na huina alanui me na kahu kaa manu, Ua uiau ia mau hiohiona a il:h nn lealea a hiki i ka omaka ana j«aī o ka lilelile o ka liula ma ke kukulu koinohaim e kiei aku ana boi ka la mu ka huina aouli mn ka ili moana, a mu. ka hora 12 o ku po, liookuuia ae la lee anaina no ka hooluolu ana, a hoi aku la kela a me keia me ka piha hauoli, a o Kinikula a me Mnnuokalewa, hoi aku la laua no ka halealii hou e hoaumoe ai ia po. Ma ko kakahiaka nui o ka elua o ka la, ula mai lu o Kinikula mai ko laua wahi nioe mai, a pane ftku la i ka wahine, auhea oe e ka wahine, ua pau ae nei ko kauu la nui, ua luahia kaua kekahi na kekahi, aka, ua ike no oo o Uo'u makemake o k« kaapi'ni honua, ko īnakomako nei au o hele hon no i ka auwana, a pehea la kou :aauao P

Knlou iho 1« o Maunokalowa ilalo mo ko kaumaha, u en hou no ]a oin iluna u pano mai la ia Kinikiila, uu nianno au uulo o hookiiu aku ia 00, no ku nn a, eia kaua iloko o im lamun o ka nolio ohaua anu, aoho hoi o kali ka mauao helo a pau ao hoi na la o ka maro, he mea hiki walo no hoi paha kuu huakai e ko kano ke kali » mahope aku, nio he mea la, he inanao uno o kou, a i ka nana aku, aohe no ou aloha ia'u, ihea no la hoi kou alolia 010 hoiko mua mai, hoohihia hoi oe ia u, a ua luhi pn hoi na inakua o kana i ka hoomakaukau ana, aohe no kau he hana 6 kaue, he hookumakaia maoli no ia'u i aohe ka hoi ou e ke kane, he waa iki kou, owau ka hoi oka wahine, nolaila, o ka leo ia oe e ke kane, e nnho. No keia mau olelo kaukau a ka wahino tne ua waimaka, ua pau wale ko Kiuikula manao helo i ke kaapuni honua. Ma ko kokoke ana ue i ka hora umi, akoakoa ae la ka lehulehu ina ka lunai ahaijina, a noho iho la kela a me keia mea ma ko lakou mau noho pakahi. Ku ao lu o Aekoahi imua o ka anaina a kumnilio inai la, E ke anaiim a me ka lehulehu a pau, o keia ka elua o na la malalo o ka'u hoolaha ulii i kuahaua ia aku ai iimia o oukou, e kapaeia ai ka malohia o na kanuwai o ka «ioa, i keia !' a no lioi, ke kauoha ia aku noi na inea j a pau e lawe mai i ka oukou mau makana alii i ka hora 12 o keia !a, mai na kamaaina a i na malihini, mai ua alii a i na inakaainana, ka poe waiwai a ine -ka poe ilihune, e like nie ka mea i loaa i kela me keia. Hooki ae la o Aekoahi i mau olelo a noho hou iho la lakou e paina, I ka hiki ana mai o k& hora 12, hele ae la kela a me keia mea e haawi i na makana a kela a me keia ano,mai na lii a pau o ke ao holookoa, a iwaena o ia mau makana a pau, he hookahi mea nana i lawe mai i kokahi makana naoi loa„ a oia hookahi no hoi ka oi o ua makana i haawiia i na mea mare, oia hoi o Merivana, ke kaikanaahiue alii o Mekiko.

0 kana makana i haawi mai ai he pna aniani daimana, ua kinohinohi ia me ka auro a nie ka momi. o kona ano, ua like kona anaina tne ka pua nanala, he 12 niau uwea umii ma kona mau aoao, a ma kona kumu ke ahi e a ana, ua hoopuni ia kino holookoa e na kukui uila he 12. Ile pua mana loa keia, ina e hoolei ia keia pua iwaena o na enemi, e aleia lakou e Da kukui ui]a, pau poo a pau hiu, aohe naea e koe aku, o na mea mana a pau, he puhili ko lakon mana i ka mana o ka Puaaninni Daimana a ke kaikamahine alii o Mekiko, a oia ke ano o keia uiakana. Aole i pau.