Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 16, 16 April 1881 — HE HUAKAIHELE I KA HOIKE Kula Sabati i Kohala Akau. [ARTICLE]

HE HUAKAIHELE I KA HOIKE Kula Sabati i Kohala Akau.

Ia mal-on ma kuhi o Lohiau, halawai mua o W Kapuona me mukou, kekahi i lala o ke komits hooponopono i kahi o na malihini e noho ai. Ua ninau akuo Waiamau ia Kapaona i kahi o keia poe a pau e noho ai a hiki i ka wa e pan ai ka hana a makou i hele mai nei. Ua pane mai oia penei: Ua hamama ka ipuka o ka hale no na kahu ekaleeia a me ko lakou mau elele, a me ka poe e kekahi. He mat> niiQute ka luana maikai ana me na makamaka, a kai aku la ka huakai no Honmakan. Honomakau.—Maanei i hookuu mai ai ka mnkua Waiamau ia makon, a haole iki aku la oia ma kahi o Lohiau. I ka huakai i kamoa aku ai iluna o Kaauhuhu, ua ike aku la ko'u ruau kii onohi i ka nani lua ole o ka "aina haaheo," mai kela a me keia pea o ka aina, no ka mea, ua ahuwale na wahi a pau o ke ala a makou e hele aku nei. Ua uliuli na wahi a pau i kc ko, e ulu aea me ka naaikai. Ao ka hale liana o huhu e hana ana oia i kana hana; a me na hale wiliko a pau o J£ohala, ke wili nei- lakou i keia mau la. Hiki aku la makou ma leahi o Kapaona, a halawai akn la me John Kaimana a me Mrs Kanpena Kaimana, a haawi ia na kukai aloha ana. Ua hooluolu ka huakai ma kahi o Kapaona no ekolu po a me elua la a me ka hapa, a'hiki wale i ha wa i hoike ai na Kula Sabati a pau i hiki umi. Ia makon e walea ana me ke kamaaina oluolu, ua piha ko'u mahalo i na leamaaina o ku hale, no ko lakou hookipa maikai ana aku ia makou, na ai a lawa, a koe aku no. Aola noe i poina ia'u ko makau kenerala Simeona, ka mea nana e hoolanalana i ka manao pihoihoi o na. koa matiope ona, a e hoeleu inau ana oīi ia maleou i na a pau, no ke kaua.

No ka. la Hoike Kiila Sr.bati.—Mar. 4 ofu ka la e hoiko ai na Kula Sabati a pau i ukonkoa ae ma lole, ka lua-kini hoolepope. Hc nui ka ua ina keia ja, he iao ke alanui e hele aku ai i ka haaa^

Ua hoomakn keia ino mai ka k 26 o Feb. 0 kii na okn makani pu. He kohu pono 010 i ku helo aku, nka, ho niea pauni wale ia no ia i na kupa o «& aisa la a ka nnui i noho ai. Mamun o ko'n hiki ana aku me ko'a mau hoa, ua piha k» luakini i na kauakft; a e kuku ana kahi poo iluaa, aoho walii e noho ai. liiki aku nei i ka wa o na hana, ilaila au i ike ai i ke ano e o ka hana a ke kamaaina D Aea. f A pehea la i ano eai ? Penei: 0 W A Mio ke Kahukula Saba- | ti Nui o Hawaii Akau, aoJ & Hoapili hoi ko Hawaii Komohana, hookahi i hiki ae no ka hana, hookahi i nono no ka pilikia. 0 laua nei ka mana nana e hoike na Kula Sabati a pau malalo o keia Aha Kula Sabati, a o ke komite paha a ka Ah& Kula Sabati e koho ai, ahui pu ma na Kahukula Sapati Nui a ka Ahahui Kula Sabafci o );a Pao Aiaa i hoonoho mai ai. Aka, aole pela, ua lawe no ka Kahukula Sabati Apana o lole i ka llana ma kona lima, a ua hoomaku aku no 1 hoike ana ina Kula Sabati o Kohala Akau wale no, mo ka uoonoo 010 ia raai o na Kula Sabaci mai na wahi loihi mai. Mamuli o ke koi a Mio ame na kamaaina, ua ao mai la oia ho wahi manama iki e hoike ai i na Kula Sabati enai kahi loihi naai, no na minute 5 walo no ka manawa i ae ia mai. Ua lawelawe aku la o Mio ika hana ana, a hoomaka mai la mai ke kula mai o Kaipuhaa, Kailna, IT Kona, Kona-wa-eno a ma Kawaihao-nka. Ma ka'u ike no na hana o ieia la, oa maikai na hana a pan, mai na kamaaina a na malihiai, ua ku i ka iini na hana t hanaia, ua olioli me ka paipai ana o na | lima. oka oi aku ame ke'kela iwaena 0 keia tnau kula a pau tna ka Haawina Baibala, oia no ke kula o Kaipuhaa. O ka'u i minamina ]oa ai, o ka hoike ole ia mai o ka huina nui o na haumana i akoakoa mai no ka hana. Mahope o ka pau ona o.na hana hoike, he mau manao paipai no E Bona a J Waiamau, a oia no hoi ka pania o'na hana o ia la, he fea nana kaikumahino o ke kula hanai, e kuai ana i na wea a lakon i hana ai. Ua nani a maikai n*. mea i hanaia, aua pau no ika lilo. A hookuu loa ia na hana o keia la. Maanei i kaawale ai ka huakai : na mahele elua, o ko makou kenerala Simeona a me kekahi mau.-hoa o ka hele pu ana mai, ua noho aku no ma kahi.o Ka'paona, a o ka mea e kakau nei a me kekahi mau hoahele ua hoi aku la ma kahi o J Kekipi.ke k-eiki lalawai o Makapala, a malaila kahi i hooluolu ai a hiki 1 ka wa i haalele ai ia Kohala Akau. No Makapala,—Ua like no a like ka waiwai o keia apana me na apana e ae o Kohala nei ma ke kanu to ana, aoi iki ae paha keia apana ma ka nui o ka ai; ua ola o Makapala i ka ai o kona mau loi kalo ponoi, a o na apana eao mai kabi e mai ka ai e loaa ai. Ma ka hai mai a, na kamaaina, mai Makapala a hiki i Pololu, ua lawa i fea ■ei, a mai Ha4awa a Kaauhuhu, no Waipio a me WKehke kahi ai i kahi wa. Aka, ua ola lakou no lakon iho, ma ka imi ana i kahi e pono ai, ma ka haha ana ona lima i ko ka honua, a oia no ka mea e pono a5 ke ola kino. Ma keia apana, elima mau keonimaaa Hawaii i lawelawe me ka haole ma ke kanu ko ana, no lakou ponoi iho. Oia 0 John Kekipi, J B Kamakak, Kimo Kaai, J W Kainapau. O nainoa keia i lono ia mai ia'u, a ua ike hoi au i ke ko a kekahi, ua pau i ka wili ka kekahi, a ua kupono i ka wili ka kekahi i keia mau la, a ke hoomaemae nei kekahi i kona aina, a ke palau nei kekahi.He apana no hoi keia i nui na kanaka koikoi e noho ana iwaena o lakou, e like me keia mau keonimaaa malona ae, a iue D S Kahookano. 0 kahi mea a ko'u naau e poina ole ai, oia n6 keia, ua hamama mau ka ipnka o.ko lakou mau home no na malihiai e kipa aku ana, a e maalo wale ae ana paka. He niea niii na malihini ia lakou, a ua maliimn pono ia me ka maikai. Ma ka la 4 o Mar. kakahiaka, makaukau iho la ka huakai no ka huli hoi ana 1 ka lai malino a Ehu, a kia pololei aku la au a rae J. Waiamau i ko maua mau moka.holohooua no Mahukona.- < Me ke aloha no. I) A^WA, Holoaloa, N Mar. 26, 1881.