Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 18, 30 April 1881 — Untitled [ARTICLE]

1 RE-āwakea Poaono aku nei i hala, na oluolu i ke Kahu Aupuni Kaiun Aliiwuhine ka ike ana mai i ko Kiipena a me na AHimoku 0 ka Wokukaua Amenka ''Wacluisett" nia kona halealii. I I ka I'oakahi iho noi, ho hunkui ihauna ka ke Ivahn Aupuni 'i pii ai iuiiluna ne 0 na kualapa maliopo aku o Puuw.iiiuC ' ukaliia e kona uiau kele 0 kona Alo Alii, Mr. Herbert a me ko mukou nei Aliimoku iioi. ilamaa 0 ka hoohiki ana aku i ka puu kiekie i manaoia ai e hooipo mui i na liko 0 kaunhele, ua kuu pau mai o Kulanj,hakyi i kau;i mnu kulu p;ika ua lioepulu eloelo maluna 0 ka huakai. Noho iho la ka liuakai maluna 0 na ulu mihele pnlu elo a paina iho la ina mea ai maina. Slailaila ao, ua helo ka huakai e nana i ka ulu kiawu 0 Uma 0 Puowaina, a naue loa aku la uo ke kahna 0 ka llomo Lunulilo a mu ka Luawai nui o Mukiki, a huli hoi mui la no ka Ilalealii. Ua ULONO mai uiakoii., oiui, mai ka wa mai i haalele mai ai ka Moi, a i ka lalelale ana uoi o ko Uakou Aliiwahine e lalaa e paka ponoi i_ua. oihaua—hookele ua ane nui kupono ole na hoohalahala, na noi, na ne a nie na hoopi'i o ke-I la a me keia ano, e alapino ae nei j itnua o ko ahouui a me ka hoomanawauui 0 ko leakou Kuiiu Anpuni. I 0 kekahi mau noi ua kupono, a 0 kekahi mau ne a mau hoopii hoi, ua ku 110 i | ka pono ole a me ke ake au a e ae aku fee 'Lii i ko lakou mau makeeuuke, a e hehiia ke Kanawai ,f tne be niau moiui la imua 0 ua puaa." Aole o na palapala hoojui hoololoiahili wuls, uUa, 0 na hoopii a me na noi waha uo kalii; a maluna 0 keia mau mea, ua manuo makou • poloai aku i ka lehulehu e aleahai mui. No ba uiea, ina kakou e huli ae a īoouoo ma n.a mea a pau e pili ana i ko :akou tnau oihana 0 kela a me keia ano; ilaila, e maopopo no auei ia kakou, ua iuhikulii a ua hookaawale ko kakou mau Sapawai a me na lioopouopono una, i na yahi a pau e hele ai ua hoopii, e lalanm iku ai 1 na hoohalahala, a e waiho. aku ti hoi na ne ana o na ano a He lupuni ko kakou i kukuluia niahma o ie Kumwkanawai, a aole hoi he aupuni 1 punukiiiae ke kanaka "hookalu'. Ina, ua hoopoinoia ko kakou mau waiwai, ua waiho uiai ke Kunawui i ke ala e hiki ai ke hoopauia ko kakou mau lili aoa. Ina, ua hoopaiia kahi mea no kekahi hewa i hanaia, aole o ka hana a ke J Lii ke kala wale ana. aole he mea ku i ka pono nmoli na hoopii auo ole a tue na uinhua wale. Ina, ua hookaawale na Luna 0 ka Papa Ola i kahi poe no ka • loohia ' ana i na mai aai ano e, —aole ka hana pono a na makaainana ko hoopii una i ke 'Lii e kuohi mai i ka mea mai, e noho mawaena 0 ka pae ola, i tuea lioi e hoopauuiaele tnai ai i ka poe e noho maeuiae ana., 0 ko kakou Alii e noho alakai ana iua ke poo o l;o kakou AupuAole oia i liiie we ka Shah 0 Peresia, a i 010 ia me ka mana Emepera o Hu3ia, na Keiki Alii iloko ponoi o ko luua mau poholiina ka mana 0 ke Aupuni a me ke Olā o ka lahuikuuaka. Ano, o keia ka makou e kaukolo aku oei i.ko makou mau hoa nmkaainaua, aole ha hana naiiuao ia kakou ka hoouluhua a ine ka hoopilikia mau ana i ko kakou alii. Ua ulono pu niai no hoj ;«aakou, ke hele uei w ka.Ul poe e noī Olhauu, a e noi d-ila ai imua o ke 'Lii; ikea ka keia niea, aolo walo mawaena <1 kakou Hawan aka, aia kahi mawaena kahi poe haole 0 keia kekahi hana pui a kakon a ka Hawaii, o ka iloaiiao ana oku o ka Lii ka kakou lua" jhrftihooa dala ; a fae manaoio ko makdu,

'Lii imt ia-uiiut heU'helēua uiahaoi, lio poe kupono ole nku lu 110 ia, i lioonoleia iue'na manao ike uaauao kupono. () ko uno iHii o ko kakon imui Alii o Hawaii' nei, he poo.i hooplhaia kolukou unut kiuha ino kaoluolu, ka lokomaikai, a mo ka waipaho aUa heahea hoohipa. Aka, aole hoi he hana akahai a noonoo kahaka niaikai na kakou ka huhilui ana aku i na hapu euh'm o na imuu noanoa ole o na noho'na hoehaa o ko -l"kou niau ipuka hale kamahao. 0 ka Mai Hepkua, oia keknhi o tia ino weliweli i knu mai inahuni o ko knkou maU liokua iloko o keia niau la; a he lauawa awahua kana iiiau hiuia imi nā poui n ptiu nna e hoen mai ai. oka uiea ipokuinokuahua mii, o ka nomo niau ia leakou ]ionoi, a me ka\ii hap'n mahuahua oko kakou poe opiopio, ka poe no lakou ka hooiuahualiua aua aku ia Hawaii ma nei mua ukn. TJa pihii pono na Uiaha o ka make inawuena o kakou iionoi, u ua niaalahi, uohe alealo 0 ka wai o na kiuha ol;u poe no lakou ko nloha ole i hoopno niai fti i Ua niai. ' Eiu kn kahe nei na makawai o nu houlīwav ko kwkou Y\ r rtilujnu Aupuui alui, a na ke Kau e hiki nnii ana e 1 oike niai 1 ka nianuunau launa ole o na mea i hooliloia. Aka, aoho uuuuina o īnukou i 1 nu haueii tausuni eai hookano ia nnii 1 uei e kahi jioo haole auwunii, wale; Liia o 1 na ola Iluwaii i halu aku la uia o, a hiki ola i ke dalā a uie na moiui n [īau o kvia lioinia ke panai aku o lioihoi liou ia nmi. Aia ilaila ko makou eiia, a'moko koni o ' ko inakou iwilnlo ! Aia ilailn kahi e liiki " ole ai ke hoonannia ko maleoa u aua ! '

I na pulo olua i hulii ao nei, ua lioolana \a TOai ka manno, e kaiv.vh-,ii inui unn la na hanu lokoiuo a ka nuii; akaj i kein mau l:i mai nei, me ho mea I:i, oia inan ka muiulolulo on:i hnukaikaa lawo kaukoo piuepinu nei īnu Mokii Akulikuli. Uu alu mai uo na hooluioi, heuha la ua luimu e mauinana loa uei kn hookananuhii aua a ka inui, oiui, ua Koikeia mai, i kahi ivn, he mnnawa. walo no ko nei niai e holnpu ilio ui a ualo aku. Ma kii hoomaopopo nna, mo ho la, ho elua puha nuui kmiui nuioka liookanaimha h>a ana iho u ka mui; o ka mua, ine l.e l;i, o ka tnaka:»la | 'loa ola ona lioomaluia aua; oka lua, oia | 110 ka hunaiu >110 ke ololia ole o ka poe i loohia iua inai nei. Ma ke kumu uuiu, i j ko makou manap, h« mau mea oiaio no j kahi iloko o na olelo e hoopuka pinepnie | pouo loa ia 0 na wahi i paa' a i mauaoia ua paa malalo o na hooinalu ana; ua komo akn 110 na makai e iauua pu, e ai, a e inu awa a īnu rainu pu ine ka poe i manaoia nkn ni e lioomalu in. Ma k;iu luon walii, ua lono mai makon, tia liele alui | iwiiho, a ua koiuo mai iloko ka poe o na I wnlii i hoomaluia. ' Ma ke kuiuu alua, he ikaika loa ko makou nianao, oia ke Uumu nui 0 ka mai 0 hookanaiuiha lo a nei'me kakou—o ka hu-

naia oka poe i ioohia ika mai. Ahea uo la hoi pan ia walii manao hupo Hawaii o kakou, ka huna ana i ko knkon poe i loohia i na mai aai a me na raai lel e ?. Ke hookauia {ea mai alii maluna 0 kuhi poe 0 kakou, 0 ka mea mau, ua wikiwiki ltakt>u e hunr, me ka olelo iho, he aloha 110 ka hookaawaleia ;ik;i. Pela 110 ika wa i hoomaka mai ai o keia m:ii ; ko loaa kalii poe, ua lioao e huna, a e holo aku mawalio 0 ke kulunakauhalo, i mea p.ilia o hauoli ai ika hoolaha aua a lehulehu. Oka liuna wale ana 110 a hala k:i mnnawa' kti. pono e hiki ai i ke Anpuni ke kaohi,—oia ke kumu i hilia akea loa ui o ka mai mawaena 0 kakou i keia nianawa, a e uomo halelo aiai nei hoi.i ko liukou kakaikalii e n'oho 11 ei. Nplaila, ma k,a inoa 0 ke aluha i ko kakou luhuikanalea a me ko kakou Anpuiii, ke noi aku nei makou, ha mea pouo 0 lioopauia keia maii auo liana lokoino o ka hana ana i ko kakou poe mai;ayia ka inoa o ko kakou Kahu Alii Aupuui a me ko kakou hoomaua Karisli:uto ke uwaI o aku «ei makou, e hoopauia keia] mau hana ino e luku alionui ole ui ia knkou. .A ke uiimaolana nei makou, īna, e hnike mau mai :iua ka poa i lōohia ika mai e lona ai ike Aupuiii na uialama a me iva lapaau maikai nna ;*alaila, oia no kuhi o ua kuuiu nui uaua e hoopuu ae.hoouee aku hoi i ka liookunanuha ana inaī a ka mai4"®>kākou uei mau.kapakai.