Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 19, 7 May 1881 — HE MOOLELO KAAO NO ROSELANI! Ka Hiwahiwa o ke Koa! ME KA NANI LUA OLE O AINAHAU! A O KA OLALI HOI O NA POAIANU. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ROSELANI!

Ka Hiwahiwa o ke Koa! ME KA NANI LUA OLE O AINAHAU! A O KA OLALI HOI O NA POAIANU.

[Umiliiia e ka Poni manawalea a l\[ichael llahale, noka Uiwahiwa a ka Lahui.] MAIIELE I. llklu 18. 10 ' ' hnnauia mai nei mamua o ko.ia opu maUaui oia uo 0 Rosolani, he oi kona ikaika a mo ka inana, ho hiwahiwa aku hoi ka nani a ine kn ui o koua mau lieloliolona, e hoohia ui Ua uaau o tia puuwai jialupalu, a ine na iwa kau wekiu o na anj)uni o ka lewa, o ko keiki ua 1 ilo uiu ka |>oho o );a lima o Maum.'.silil;a, aia hoi oia ke hanaiia la iloko.o na hitiijiea o ka \yao i ke aupuni Ūila, o ka wai momona o na pua kana ai iloko o na makahiki he 14, aia a j)iha koua inau makahiki he 15, alaila ia wa oukou e ike ai i kona helehelena, oia ka hoohiki jiaa a Maimasilika, aka, ho elua anahulu mai' keia la aku, o ike ana oukou i ke kii o ke keiki, ua paiia me ka noiau, a e hoolaha helo ia aua ia kii ma na aupuni a jiau o ka jiaa iluna a nie ka paa ilalo, nolaila ke kauoha nei au ia oe e Kinikula, e malaina loa oe i keia opu makani, e waiho iaia iloko o kekahi pahn nani, e wahi iaia me keleahi lole maikai loa, a e waiho aku maloko o kekahi keena naui loa o ka hale , alii, e. papi\ ia na mea a pau aole e koi rr.o ma ia keena, e kiia hoi na j>uka o ia | keena a paa loa, aole oe, kau wahine, kau punahele, a o kau mea aloha jiaha, e komo iki iloko o iu keena, malaila, oin e waiho ai a piha na makahiki he 15, alaila, na ke keiki no e wehe i ka puka, oia ka'u kauoha k i lohe oukou. Huli ae la o Keoni Be me ka manao e hoi, oiai na jiati ae la no kana hoil<e no ke keiki, aka, kahea aku la o Kinikula mahope ona, E kali ilei oe no kekahi Komo aku la o Kinikula iloko o kekahi keena o lea hale alii, a lawe mai la 1 kona lei alii gula a me kona papale mahiole a me kona kookoo dairaana, a haawi aku la ia inau mea ia Keoni Be, me ka olelo ana, Me keia mau niakaaa nani, ke haawi aku nei au i ka hanohano nui no kou \ioike ana mai i ke ano o keia mea kupanaha, ma na la nui, a me na la hanohano a pau o ko'u aioalii, e kahiko oe ia oe ihe me keia rnau inakana oia kit lioike o ko'u hoolilo ana ia i alii hanohano no ka aina, no ka mea, o kau mau olelo a j>au i hoakaka ai mamua o ka manawa, ua hiki aku ia i ka pahu hojm o ka oiaio wale no. I ka jiau ana o keia m,ui olelo a K\uikula, ia wa no jiano uiai la o Keoni Be, E kuu haku, ma kou hanohaao alii, ke noi nei au ia oe e kwe aku i kau uiau makana maikai a pau, aolo no ka hoohaahaa ana i kou ihiihi e ke ahi, aUa, ma ka oiaio o kou leiekie, a me ka malania ana i ka hanohano a mo kou mah:hia e ke alii, ua kupono ole kau inau makana i kau kauwa, a aole no hoi i manao kau kauwa i kona hoike ana i keia mea huna, i mea e loaa mai ai ia'u he hanoliano, a he mau makaua uiekie, oiai ua loaa i kau kauwii ka makana kiekio ho hanen tausani dak ka uku makahiki inai kou luaui alii inai, inamuli o kuu'lilo ana i kuhikuhi puuone no £dana nei. E Keoni Bo maikai e, aole loa pela, wahi a K'inikula, mai hoole i keia mau

niakana, o lawe aku i koia nian mea a pnu, a o malama ino ka malnhia, a hiki i kuu wa e kahoa aku ai ia oe, alaila, e loaa ia oo ka j)otnaikai oi ao, a o pii ae | \un o!- n noho ma h\ noima'ii eko\u o | keia aupmii, me ka liaawi hou ia aku o ka uku makana he 9100,000,000 no ka inakahiki, o hooinaka ana īuai ke.ia la aku, no ka manawa ike ole ia, alolia oe; a nalo nku la o Kinikiila, No keia mau olelo hoolana mnikai a | ma ka noonoo ana hoi o Keoni Be, ua | inake'iewa ka hoole .ana i ka leo o ke alii, nolaila, ua lawe ae la oia i na uiakaua nie ka manao maikai a hoi akn la me I;a olioli. Hana iho la o Kinikula e like me na mea i hoakakaia mai a Keoni Be, ua hana iho la oia i ka rnmi e waiho ai i ka ojm makani, a ku i ka ilihia, na hele hoi ka rumi a nene ihi kapu, kau ka weli o na mea a pau ke hookokoke aku ilaila, e a mau ana hoi maloko oia rumi na lapahij)a uilu i ke ao a me ka poj a oia ka malamalama o loko o ka halealii. Ma keia wahi o ko kakou kaao o kajiae ana kakou i ka opti makani e waiho malio iloko o ke keena, na na malanialama uila e malama, a o huli ueana kakou a natia aka i ke kii o lioselani e lioolaiia liele ia la ma na auj>uni a pau o ko ao nei, ma ka lewa a ma ka honua, a hiki wale aku i ua aupuni o ka papaku o ka hellionu. A hala ke analiulu hookahi mahope iho o ka hanau ana o Koaeluni, lele mai la o Aeko Silika mai ke- aupuni Uila mai, e lawe hele ana i na kii o Roselar>i ma na wahi a pau loa, a hala he mau anahuhi, huli lioi mai ]a oia no ke aupuuf U ila mai kana huakai hookha kii tnai,\i hoohele ae la kona alanui hele ma Ue -auj)uni o Edena e hoikeike hele ai i kana milimili, a hoi loa aku )a no ke aupuni Uila. I ka ike ana o Kinikula a me na alii a jiau o Edena i ke kii o Roselani, ua hoopiha ia lakou me ka hauoli, he ui, he nani a he maikai kona mau helehelena mai ka piko luoa o kona poo a hiki i ku poli o kona mau kapuai wawae, ua lilo na kamailio a me na lioomanao ana o na aupuni a pau loa no Eoaelaui wale no ia man la, mai na alii maluna o ka ūohoalii a i ka jioe i ka j)ale halii o lalo loa, mai na iwa aulii o na aoao j)alujialu a hiki i na ahikanana o na kahua kaua, o Roselani wale no i ka po a me ke ao, a na hooipoij)o wale aku no kahi poe i ke kii o ka okli o na poai anu. A hala he mau anahulu ekelu mahopo iho o ko Aeko Silika hoi ana aku no ke anpuni Uila, alaila olelo ae la o Kinikula ia Manuokalewn, Ke kokoke mai neiko kaua wa e haaleleihoai iko kihapuī o Edena nei, a hoi aku hoi kaua a noho ma ke aupuni jiua o Ainuhau, Jia mea i oleloia ka pua Tose o na poai anu, a e kajiaia kona inoa o Roselani, uialuna o ka kaua hiwahiwa, e like me ka hoike ana mai a ka po, a oia no hoi ka inoa e jiaa nei ma kona kii e kau mai eei, ae aku la o Manuokalewa. Olelo hon aku la o Kinilmla i kana wahine, Auhea oe e Manuokalewa, e jiono e kali iki kou hele, owau ke hele e iaamua, e nana i ka pono a nie ka pono ole o ka noho ana o ka aina, a hoi naai au, .alaila, hohoi pu kaua, a keekeehi kulana ia Ainahnu. Ua maikai keia mau olelo a pau i ka manuo o M'auuokalewa, ku ae la o Kinikula iluua, lulau i!io la oia i ka wuhine a honi iho la. Kahea ae la oia ia Lahe he manawa ole, halakau ana na wawae o Lahe, kau ae la oia maluna, a pane mai i ka wahioe, Ke liele nei au i ke elua o ke anahulu e hoihou mai ai, huki na kanlawahapn nalo aku la laua iloko o ka lewa. Aole ipau.