Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 20, 14 May 1881 — Untitled [ARTICLE]

He M.\r ix poliole i koe a kali.-iūa : luai fce Aii|>Uūi, tna o kona Pa; a iloo- ; jiae Limahana la, e lioihoi akt: ī ko la- | kou ni<3U hoene i n;\ lima paahana, i la- ! Aveian'®', na Moknpuni Henm mai,-—o-lakou boi ka makamua i l-iwa umi ai. No ka aiea, ua huakukaia. n>ii ko iun riiau olelo aelike i kēpiiiii .*ii, ai;i a ' jiau ko 'akou ui ui manawa i hoopaaia • ai, aluii.i, ihi ke Auj>uni no ka ukn ,\: a ! i nu lilo o ko lakou muii hoihoi ia ann i l;o lukon nuu siioti j onoi i iaweia n>ai ' ai, iri<t lakou e iuanao ana e lmihoi hou i ko lakou loan wahi. l'ela e h<>o!i),i I kaia inui ai ko lakon mau hoihoi li'nli ia | ana, e like me ke kinohi me k.i hope o i ko lakou mau hoopaa ia ana, a hiki wa- ' 'e i ko lakou ]iau ;uia. | ifno, oke kahua nui i kukulnia ai'o j ka Oihana Hoopae Limahana me Ee- • moku, ola no ka hoao ana i mea e mahuiihua ia ai ka noho oneanea ana o ! ko kakou iahuikunaka. Aku, j*-la io \ anei e hookoia oei mawaena o kakoo ? } E ponmikai io ana anei ka noho lehule- i hu ana o kakou, ina, e manaoio aūa na j poe o na Mokuj)Uni Henia a I pan, e hoi aku i ko lakou mau aina ? j Ma keia mea, ua ulu mai ka ninavi. E j hoopuj.u niai ana anei keia joe ee-iuoku \ e noho loa uiai me kakou ? E hiki aua t anei i keia poe ke hooknonoono i» lakou S īlio, ina lakou e Uianaoana v hoohihi lea i mai ko h'kou uoho, mee, a oui ana iue • kakou ? j Ano,, i na nioku mua o l<akou i pae j mai ai me keia niau {«ahana, ua maha]o nui kakou ia iakon, uiamuli o ko laliou mau ano like o oa ili, na heleheleeb, a u>e na auo e ae oo a pau; a na l'iinnniia 110 ia ] oe, ua kuj ono inaoli laliou i ka hni ana mai me kakou e hoolaupai ai. I ko lakou noho ana iho nei me kakoo, aole i piha pono ko lakou mau j kiaha o ka mahaloia, no ka ikaika a me! ia eleu i ka hana; .ika, ma ua ano e ae, I ka hoolohe a me ka malama ana i na I kauawai o ka aina a me na hoooonopono ana o ke anpnni, na maalahi lakou. Ua manaolanaia, ina, e hoohihi loa mai ana lakou i ia uoho mai, ulaila, ua j;oinaikai no ka aina i ka leliulehu o ka noho ana; a oīa ka mea dui i hookumuia ai ka Oiliana Hoopae Limahana. Aka, eia te pau uei ko 'lakon man Tuanawa i hoopaaia ai; a ke aneane uiai nei lakou e liuliu no ka haalele ana mai, a ]sebea la anei iakou ? E noho mai aDa paha rae kakou; a e a-he akn ana no paba ? Ina no lukou e noho mai ana; alnila, ua makaukau anei kakou i ka hoola-' ko ana aku i na kumu e hiki pono ai ia | lakon lie hooponopono a ke hoouiaikai hou ae 1 ko lakou niau knhma o ka noho ano lou anaP ito ka mea, aobe maDao iki o ua auo kanaka a jmu, a aole no hoi me kakou, e ]ji}āli mau ko kakou mau puneu ana "nia na ka'e o na īpu lepo o Aigupita;" a e lilo mau hoi ua hoaianaka a pau, i j>oe hookuapapanuiia liia ea kula māhakea o ka noKo kn ;l [)aa mau ana. E lik<; uo me kahi jx>e K-hu-lehu ilikeokeo i uele mai ai ianei, me na paiiale kepau a me na palaka huiuhulu; aole loa lakou i makemake e nohu pa'upa'u luau, ak.i, ua oni lakou e loaa ua wahi hanohauo koikoi o ka noho anaina a me fea hooponopuno aupuni aua. lua īa kakou iia uiakaukau kuj«no e hoolako aku ai i ua niea e hiki ai ke alakai pono ia lakou i ka hoauo e aua ae do ka maikai o ko lakou mau kulana, alaila, ōa knpono feo lakou aua ia aaa. ia mai nei, ua r pa!} ka naakemakuia aoa o na Pualiana niai. na

1 llokupuoi Henu uwi, e iiana maluN» o na īnaliiko: a o k-.> kinnu, no ke onawAliwali, ka ma'i3ti-?, a rae ka. vu-u ole ma na mea !un.> iinia. He oiaw no, lie l.iLoi maa o!e lakon i fea li;ir.a roa ko l<t--1 kou niuiv. aka, ua nr.i;;aoi;i, niaan*-i i ikou e Bjaa ai i ia hana, a me »a ifce hon o ke ao a ine na aina oaauao i nmUmalaiiia iki tß;irot;a ae o ko lakou pouli-ha»- ; lele. Ke oW makou e kuhihewa, aole loa ; d.i j uu d i.U nni e keokuawale oiau i i nei ma tu Aliaolelo, i mea waīe uo. e laivt- inai ai i na kino ikaika nt> na in.ilufco. aka, i iuea e lieolauiai ai i ka aina. ij:a, e nkioao ana na mahiko e loaa waJe no ia laaoii na kanaUa uunuī kiuo ik«iika 1 na \va a p;' ti. — he mea ;>ofio no ia lakoa ke j onoi i ko !ak«iu īn ni ;>akekt> a houiilo ::ia ka lawi- ana nnu. a iue ka im;:: .; ana ak.n ia Likou. ' U.i HniKEi.i niai makuu i keia nnu lu „io r.».-i, no k a lioohal-ihalaU o ka inoa ; o -I D c> Kahak AUau, tnai ka ii' onnhi.ia atii i Ho|\' Luna Makai m> ia Aj arui kiu.iiuosv>; un niaimo ke KLinina W.\hint» o ka niokupnnī nni, o ta inoa :..'a u~a w, w ;ik;i, ua okoa īoa kii iii.hkio 8 o ua Luna Aupuni ia lakou ka m-aoa. a , o fco lakou la inakeinake uui i llnii- Luj t;a Makai Ua liuii i n.ai niakou, ' «a ik-.iika a ua hahaua lioi na j.a[a ko , :ne ka •.'!•.* o ko liookano huoko'nui;i. ' M:i ko niakou lohe ami i kt-ia mea he lilo i mea kuiikolo a iioopaapaa nuiia ka ; itn>a o ke kaiuka Hawaii, 'ke in maoia oia ī Ho[e Luna Kaiko, —uauiu tuai iio na manuo hooīnioi malaio la o na kuiuu bea e pono ole ai ia Hookano ke li!o i Ilope Lnna 31;kai no Kohala Akau. L'a maikai na hmo i laniana ina ko llookiiuo kulaua hu Ilope Liinakatumai, arae hoopiha nei tne ka hanohano iaii 'Im, a ine ke kupouo i kalehulehn. x\ka, iieah;i kt' kumi! o keia lainiu'a ana, a ;ioht' h« houkohu nie k;i man.io uiuUn !:»<• ? Ile»h* hoi / 0 ko makou mar,ao mii. a me he la, ua lawa like ii kakou na pua e lawa «i ia imm:i hookahi, '"0 Hawaii no ko vv e " t U<l na w;,!,; e hiki a e makaukau kujiono ai ko Hawaīi; a no ke aba keia e aua iiiai nei i na ; niea ponoi uo makou iho? Ca manaoia he haole ma ua wahi la! Ae, ua kolekoli' ka no'a: i hoohalnlu ia iho ka liana i \ 1:1.11, oku niai ana ka no'a i Ku- | [aianaha! i Ano, na hiki ia makou ke lawe nai e ! hoike aku, lie hana hiki waie no ka oi j hana Luua Mukai a Hope Luua Makai j iii kakoii kanaka Hawaii. Ina no kakou | e huii ae a r, nana ma kahi mau Apai iia, a e ike no anei kakou ua hoopihaia : rtie ke ku[ioūo na oilmna Hope Luna I Mdkai e kahi tnati kauaka Hawaii: a ua | ukuia lakou me na uku haahaa mai. E i uaūa tuua kakou nia ka Apana o Koo- • iaupoko ae nei, he apuna ntii a mahiiaj hua ka noho ana o na kanaka, maiuuli ! o ka ula aoa o na oihana mikiala he leiiulehu waie: aia he Hope Luna 3lakai kauaka Hnwaii maoii ka niei l uana e inalania nei ia A]iana nui. Aohe roau onene nui a ooloku mai hoi e uhi mai nei; oia nian maiino wale no īa la o ka luna a ke kai i ko'a niokun.oku o Hteia. £i akn no hoi kahi mau apana „> o ( keia inokupuni. Ke huii aku a nana i | ka mokupuai nni o Hawaii, he trau Hoj pe Luna Makai Hawaii no ko hihi man a[ana, a nia na } ij!ana uoi o kanaka a hanohauo, na hoao uui ia e hoonoho ina haole. Aka, ita maalahi a hilu lea anei ko lakou mau malamn aua i ko Ukon mau apana ? Prhea kela apana laki o Kau i ka hookahe koko/ lJa maopopo īio ia makon, i ka manawa i lioonohoia ai ma Kau he haole ka Ho[ie Luna Makai ma ka inoa o Chi!d, aole i malama nui ia ka oihana, o ka mahiko a <j na lio maikai a nie na iio hoio, koua niiiu mea j manao nui; a ua ike niaka makou, o ka [ lawelaweia ana o na hihia imna o ka | Aha, aohe hiki ī ua Kilo haole la ke la- | welawe; a he kanaka Hawaii ka mea nana e lawelawe mau i na hihīa ma ka aoke Lii, iinua o ua Aha. Pe[a no me ka Luna Makai tnaliope ruai ona. he haole no, a ia hoaa aua nu ia: a na banaka Hawaii ini ka aoao o ke Lii e l iweiawe i na hinia iioua o na Aha. P t la ao me lealii iiaole i uoho ai nia ilolokai akuku no na lawelawe an.i. JSia no kalii mea hilu a .nakoa e īke □ei i ka hauaia; a oia Sioi, ina he apana | i noho ia e ka haol,-, pii B a wahi kenikej ni, a ina tlv Hawaii. hoalnīa oiai l.i i[a- ; 10. He manaoio no ko makoii, ina, he i haole ke lioonoho ia ana ina Kuhal i | Akau, e Uaneo'i a keu aku ana kona okn i mahina; a ina he haole uo ka iisv;i rs;ma e lawelawe ana ma Koolaiipoko ae nei e [>:i aku ana i ka Haneii a keu aku ka uku mahina. Ma ka Ahaolelo o ka makahiki i hala iho nei, ua nuī ka hooiuahuahua ana o na haawina noka Oihana Makai; aLeaha la ke kunm e loaa ole ai o ka hwneu ia o-ku ukii o i ;a Lnna Kaiko Uawaii? Ia makou o kamailio

ana nia keia me.i, aole nuikou e kaiai ana a e a-e aku ana hoi makina o na kuleana a me tia pono o hai: aka. e uw,i--lo aku aisa no makou no ko makou, ko na kanaka Hawaii ; oaoi mau kuleana. a haawi inua ia tnai ia makou ka j ouo a nie ke kaulike. e like me ia e put:iru.e !iir,a e ia aku ne-i i ka poe o hea ia !