Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 23, 4 June 1881 — NA NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII.

I SQ- Ke nei ka linlo konj ka kahiko o ku nei ma nlanni llotiilo. EĪako Kiuiiii Aliiwahino Koanolani um ko- kui molino o Kahala o hoonnnon uini nei i koin nmu !a. 1?$?° Ua kukulu no nei o Wini wn i h«)o pai p(i 1 mp:i)a hou unihopo o ko lu«a halokuai l>nke. I Uii loho miifmnk<ni, ho omaimai ko ko Kimiimi l")ominis i koiu mmi 1« «k« noi, u ko pii «o noi koiu oluol». 5-sf lln hoopaneoia ka moololo o lioselnni a km pwlo ao, no ka piha loa 0 ku popu i na knnikau. BST U!\ pno no na ohna nliko ma n,i kapnkni o Kennknlin, a na ola ka innkapohn ia o nn knmniiina o ia Knlia. HiSS~ Ko hoiko mni iu>i koknhi moa knknu miii Kihiwno mi i. kolui luuioinio kn puiilikoa MnmaUhoa malniln, ka holo a pipio ko niHionno i ko knlao Kolon. ££T Eia ko olu noi nin Honunuln, o 8 I) Pnupuu a \iio kon« ohnna nui he 50 ka holun», a pola no hoi o Apuakahei a me konn oliana ho 30 pnha. V3T Ua hoomao iho nei hoi ka mai hopera i koknhi mnu k nku nei mnmua nka ko hoen hou mni nei no nae. oka hnna euni no kekalii hana naanpo lon. Un lonn mai ,ia mnkou ka moolelo o kn Ahnliui Kuln Sabnti o nn mokupnni o Maui. E puka nna uo ke loaa I k» po o kn la 14 o Mei, mn Wnipio, llnmnkn». īlnwnii, ua mako emoola iho la o 3rrs Susaua Keino mo kamai o 010 mnmna. EST I koia Ponknhi no, luno 6, mn ko ulo ilio o Aliiolani Hnl<\ o kuniia nku ni nn aina liope lon o 0 Knnnin» i mnke, uo kn pomaikni o kona poo hooilina. — : J®r 0 na hnulo nona na inoa C J Wnll a rao Lnrkin i hoopii ia ai no ka Inwo ola uo ka hanee ana o ka hnlekula S,tna Lui a make ni o DaDĪohi Panhao, ua wniLoia no ko kau kiure o lulai ae nei. Aia roā kn puka amani o nao ka halekuai buke o Wini a me Lopikann ke kii kaha a kekahi hnole do ke kahe ana a ka uele aaa ka maoa e iho nei i kni o H.10." JW Ua hooholo ko Kopalnkiko Pnpa Ola, e hoomnlu i na moku a pau e holo aku ana niai Honololu aku nei, no ka mea, ua kaul.ma ko kakou awa he awa mai poki. | Oke kumukannwai o ka Ahahai Kula Sdbati o na mokupuni o Maui ualonamai nei nei. oko makou makou mnnao, he pni buke ka pono oia e like me na ahahui e ae. | Ua hoolaha ae nei ka luna ma. kni o ka mokupuui o Elnwaii, e haawi no oia i ka mnkana he $25 i ka mea a iuau mea e hoike mai ana i kumu e alakai nku ui i ka hoahewa ana i ka poe e kuni waiona uei me kn laikioi ole i na k«naka Hawaii, a e hma waiona nei k»k»hi poe a haawi a hoolako aku pnha 1 na kannka Hawnii. Ua hopuia mui nei o Knainoa a mo Mnkukoa, na kanaka i manaoia ai o laua ka mea i imke ai o ke kanaka pupule i (Lawaihue. Ua huai hou ia ke kino kupapau o ke kanaka piipule i make, a ua nnnaia e ke kauka iloko o ka wa iuoino, a ua ike ke kuuka, aobe inai e ae ma koua kino mamua o kona makeana. Ua eli ia iho aei mn Kewalo, Honalulu nei, kekahi lua wai hou nona ka hohonu he 610 knpuai, a oa hu eini ka wai mo ka ikaika lon, i oi ae maiiiua e na lua wni i ikeia mamua iho nei. Ua la lawa kona wai o hoopuln i na eka nina he kanakolu a oi me ka piliki» ole. No kn pake ka ona uona ia lua wai, a i eliia i wai e hoopulu ui i kekahi mahi miki i mnniioia e mahi ma ka aina 0 poni ann i ua>a wai uei. oka olelo knhiko i m»ft ia kakou, «'ilana no ka ua wehe e ko pulo," o keia hoi, i lalo ka ua paeli e na mnhakea. S®~ I ka Poaono iho nei, uh hookolokoloia imua o ka lunnknnnu'ai hoomnlu o Ilonolulu nef o W F B irtell,no koua uhai ana \ na rula o ka P»pa 0!a, ma konn komo mnlu ana iloko o ka pabu a boi aku oei i Molokiū maluna o Lehua mo ka ike ole ia. Mai Molo'kai koua hoihoiia una mai nei e hookolokolo. Ke ninan nei makou ike Kuokoa ka Loio o keia P«pa Kubina, ua hoihoi hou ia mai no «nei i Honolulu uei ka liaole onn mahiko i holo malu ai mnluna o Likelike i na la uiua oka hoomnloia ana ae o ke kaona nei ? Pehe» la auanei ka ke Kuōkoa mea kaupuona no keia hihia.

" 1 - — ■ ■ ■ ■■ £3?" Ke helo aku la l?a waea kamailio o hiki i Kapaa, mai Lihno „fcn. Un hoao iho nii ka poo puhi ohei ua hokeo kani hoa loa mai noi a lakou mai Bcrclinn mai i ko ahiahi Pokulu iho noi m»\loko o U knea o ka Hotelo Ilawaii, a ua lohulohu ka poo i liaiamu ao o mnknikni. I ko knknhinka Poakolu iho noi, nknhi no « holo nku o Likoliko nini Ilunolulu nku nei no koun iinin nwa kn m.ui. Ua knknli loihi oia no ka ipu lino naha o ka mnhiko o Olowalu. E nann no ka lohulohu i lea hoolaha hou loa i hoopouoponoia o na heihoi o mnlama ia ana i ka la 11 o luno o hiki mai ana. E hoomnka nnn ka heihei ma ka hora 0 kaknhinka ponoi oia In. U®» 13 boihoi uku ana ka moku kialua Storm Bird i na poo Kilipnti i pau ko lakou manawa kepa no ka hana maloko o koia aupuni, i koua wa o holo hou aku ai no in mnu aina. Ma ka hale kamana o kekahi pnke ma alanui Nuuauu i ike iho ai mukou i ke kii o na mahoe e kau nei mHloko o ka hae kalaunu a me ke kalaunu pu, i haua maiau ia e ua pake nei i mea hoohiwuhiwa no loko o ka halealii hou e kukuluia nei. Ua inaiiaoia e ku mai ana ka mokuahi mai Kikanemai L koia po Poaono, aka aole uae meopopo koua komo mai iloko nei o ke awa, nolailn, ua hooholo ka Luna Leta, e boopaaia ka eke leta ma ka hora 4 ahiahi o keia la, no ka hoouna aku i Kalepoui maluna o ka mokuahi. Ua hopuia iho nei ke kakauolelo haolo mua iho uoi o ka Hale Leta no ka nulowale ana o kekahi lniina d«la uui, i oi aku maiuua o ka elua tausani dala, uole i ikeia kahi i hooiiloia ai. Ua hoopaneeia ka hookolokoloia ana n kekahi la o keia pule ae, ulaila ninaniuauia. Ua make ma Nu Lidana, Konetikuta, Amerika Huio Johu Kellet, he keiki bapa haule i hannuia ma Hawaii nei, a ua mare i ka wahine haole. 0 ke keiki hanai keia a K*pena Kamika o ua Keoni nei. He kaikuaana keia no Paalua. o noho nei me T H Ddvies. m~ E koho ana na keiki kianai ahi o keia kulanakauhale i ko lakou Luna Nui no ka makahiki hookahi e hoomaka ana mai lune aku 1881, maloko Qjb hale kaawai Helu 2. He elua mau balota imua o ke kahua, no ke kokua alua wale uo, oia mau no ka luna nui a me ke kokua mua. E woheia ka pā ! ffu | balota mawena o na hora 7 a me 9 o ke ahiahi. Aohe wa maemne e ae o ka nnpepa Kuokoa mai ka huikan ana iloko o na heihei pili waiwai, e like me ka wa e noho oua' ana o Rev. L H Kulika. No ka mea, iloko o kona au e uoho ona , aaa, he hoopailua oia i ka hookomo aua . i na hoolaha hoohoihoi pili waiwai. Ho ikeinaka makou e kamailio aku nei, aohe he lohe pepeiao. l"kēknhi la o ako nei, ua pahu kekahi ipuhao mabu o ka wiliko o Olowalu, a make hookahi pake. Ua lohe mai makou aole i malama kuke ia kn aha koroDero no ka ninaninau ana i ke kumu i make ai kela pake, aka ua kauoha kokeia aku nei nao e malamaia ona kiure koronero maluna o ke kino o ua pake make la. JB@°" I ka hora 10 a me hapa o ke awakea S,bati Mei 22, maloko o ka luakini o Kulo», ua poniia o S ū Kapahi i kauwa Da ke Akua Mina Loa. Na Rev. J B Hanaike ka haiolelo oia la. A pau ka haiolelo, ua k.heaia o S U Kapahi no ka ninaninauin, n pela no boi hoahanau i ninaninauia ai e like me na rula rnn 'ka buke iawe lima. Na R<rv. J W Kamika ka pule hoolaa, na J M Kealoha ke kauoba ana i ke Kahu, ua Rev, J H Mahoe ke kauoha ana i kn eknlesia, ia Rev. R Puuiki kn haawi ana i ka lima akau. I ka mea i poniia ka pule.bookun. JI ke kukabiaka Poalua iho nei, Mei 31, ua hookolokoloia iaiua o ka aha hoomalu o keia kulanakauiiale, o Uiiniela Kanuhn, no ka hoopii a ke anpuui, no kona huna ana i ka mni hebera maleko o kona hale a me ka make aiia o kaoa waliine oia o Loe, mai ka loaa ana i kei» mai hebera, a ua hoopai aku ka aha iaia i ka hoopai koikoi loa he $200 a me ke koiaa he §2.00. 0 ka mua keia o 'na hihiao keia a D o i hoopai ikaika loa ia a piha ka makēmake o ke kanawai, a ke kau leo aka nei makon i ka lehuleho e nana i ka hopena o ka huna i ka mai nooa na papa a me na hoomalu ikaika loa ana a ka Papa Ola. Nui ko makou min'amiua no Kanuha no I keia hnalehia ana. aka, ke 'ike nei oia i ka hewa, a ua mihi. !

IW I kola pola ftfen noi, «a ololohi loa ko kakoa nupepa no ka loaa ana o kokalii «lia ma ka hnnoo ana o kft paptk kahi i hoonolioia ai na hna fcop#u, Ua lo«a mai noi i ka poo pnhi . oho n ko Alii, ho mnu olio pnlii hou lo« . mai Gorem«nia mai, oia ho 10 oho, 17 oho keleawe, 2 a lio 2 pn pi»] 8 , no ko kumukuai ho U« bo«0 mun ia iko «liiulii Poakahi ilio noi, ma ko kuoa o k« hotelo. Ua nwknu kokalii poo mahna i ka hoouim i ka lakon mau keiki i na knln, oini kft mai o Inulaha nei mnloko • o koiu kulailnlwuhalo, a uolaila, ua aua • lnkou i na koiki o noho no m« n« kauhalo mnmua o ka hoouna ana, o hui nio na keiki i maopopo ole ko lakou noho ana maeuiae. I koia po Poaono ae, lune 4, o liaawi hou ia ona ho anaina koaka Piue» poa maloko o ka halo melo hou no k» pomaikai o ka puali kinai ahi Helu 2, oiai ua poino ia puali ma ka hanee «na o ka hale o Sana Lui i ka auina la Poalima, Mei 20. Ke poloai nei makou i ua keiki kinai ahi e uleu ae no ka pomaikai o keia pilikana o oukou. 1 ka auiūa la Poaha iho nei, ua malamaia he heihei holo kiauau ma Kapiolaai Paka, mawaena o "George Treat' a me "Coquett(i" no Ka pili he §500 mai a "Geocge Treat" a he $400 aku a "Ooquette," a ua eo i ka lio niua "G-eorge Treat" no ekolu holo pololei ana, oia hoi, holo mua 2:45; holo alua 2:44; holo akolu 2:48. He Pua Rose hou.—E hauoli ana na makua a me na hoaloha o kekahi o na pua alii e noho mai la i Kau Hawaii ke lohe aku, i ka la 16 o Mei, ma Houuapo, Kau, Hawaii, ua hanau mai he keikikane na J William Smithiea a ma kana aliiwahine Libhie Maukaa. Ke hoomaikai aku nei makou i ka luaui Martin i kona hii moopuna ana iloko o , kona mau la hope. H®. Ua loaa i ka Poaha iho nei, iloko o ka muliwai o Makaho, mauka iho 0 ka uapo a Kamika, he puolo hoomanamana a kahuna o ka wa kahiko, a maloko o keia puolo keia mea lapuwale malalo iho nei: pohako; lan. ""kōliki,. kumtT, maia, a tne ke kalo laō? Aobe maopopo ia makou ke kaoia hana 1 laweia ai keia puolo hoomanamana maloko o ke kahawai kahi e auan ia ai e ka lehulehu, koe wale no ka noonoo aku ma na maa o kahi poe, he puolo mohai no ke ola o kekahi' mea i waiho i ku mai. a e makemakeia ana e ola mai. No keia kuhihewa o ka wa kahiko a me ko naaupo o ke au pouliuli, ke papa . aku nei makou mo ka leo nui, e hooki ka naaupo i kana hana o keia ano, mai hana hou aku, a aole hoi e manaoio he mea maikai keia e hanaia nei e kahi poe.