Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 24, 11 June 1881 — KUU LEI UA KOKOULA I KA MOANA, UA HALA. [ARTICLE]

KUU LEI UA KOKOULA I KA MOANA, UA HALA.

E*Ko Hawau Pae Aina. ; Alolm oo

Ho wahi ukaila kaumnha ka'u'o hooili okn nei, a nau ia e hoaiai ae tna ko akea; i ike mpi ai na makamaka a pau mai ka la puka'i īlaehae, a ka la konio aku i Lehua, hoi mai ko'u palena.

Ua niuke o Kalioano roa Kahakaaula» na, maka la 11 o Apei'ila, 1881, kora 9 o ke knkaiiiaka; o i:a Mai llebera kona mai i makeai. Ua hu'nnuia o Kahoano nm Kamaili, Punn, llawaii, ma ka la 18 o Augnto, 1854; a oka nui o kona mau la ina ka hope o keia uo, 26 makahiki, T malama, 22 la me 9 liora, n hanlelo mai la i keia ao mauleule. 0 Kauiihi ka inoa o kona mnkuakane, a o Kuinnknhiki kona makuahine. Ma Kaiuaili kona walii i hanaiia ai a nui, a L i ka luakahiki 18(3ō, holo mai la oia i Oah.u uei, a noho pu me a'n me koua kupunawahino. O Alewa nei kooa wahi i noho ai a nui, a mahopo loaa kona kokoolua ho wahiue, a helo akiv oia a noho nio kana wahino nia Auwaiolimu.

He mahiai kana hana/a he kia kna kana hana hope. Nolailo, nxii kuu minainina i kuu moopuna, he keiki oluolu a liuhu ole uaai ia'u, aole no hoi i kau mai kona lima maluna o'u a hiki i kona la i hala akū la. Nolaila, no ka nui o kuu aloha a nie kuu minamiun, nolaila, ua hauu iho au i kanaenae aloka noua, oia keia malalo iho nei: Ua hala ka oe e pio Kahoano Iluna me ka malanaa I Uookauhua i ka malama o Ikiuva "Welo Kaelo i ka la me ka makani Keehia i ka mole o ka aina I hoolei ia Kaulu o na moku Ua nioku iho uei kuu lei hulu mamo Ile moopuna, ua hala—e, aloha ino. He kanikau aloha keia nou e Kahoano Knu moopuna i hele loa nku la Ikala 11 o Apei'ila h«ra 9o ke kakahiaka Ua kii ia mai la e ka Mea Mana Loa Lawe aku la i Kana waiwui o ka Uhant Waiho ke kino i liahakaanlana [ole Kahi i hookaawaleia no ia mai makamaka Hookahi no makamaka o ke Aupuni Ke noho nei au me ka u me ka minamina ia oe la—e [iho nei. 0 ka mea aloha .o kuu moopuna aole He aloha lina lmalipo i- kuu-manawa O kuu manaw a koni ua eha i ko aloha Pana koni i ke ake lalawe īka iwihilo Nahaha ka puuwai ke ea o ke kanaka Komikomi ana ke aloha noho no iloko e nu ai Pee ke aloha haina e ka waioiaka Haina e hanini haloi io'u nei Haloiloi ana i ka lau o ka lihilihi Lihi launa aku la oe me Liawahine Me ka ipo aloha a Uiku i ka pua Iluna i ke ao polohiwa aKane Kuu moopuna mai ka Ua Kiowao Mai ka ua pua ahihi kamaakahala Hala aku la oe i ke one lauaua a Kane E inu ana i ka wai o Kulanihakoi Hakukoi loko me Le kaikoo Ja Loku nakolo i ka pilipaa o ka houpo Lele ka hauli mokuinoku ia loko Hoiloli ke aloha noho i ka loko liu Koni ana i kuu manawa me he mai liui Ja Owau ka ka hooilina a ko aloha E apa e lohi nei i kuu nui kino E hoouaele ana i ke kiionohi a ka waimaka Me he makamaka puka 'la ke aloha ia'u E lohi e apa nei haa kuu kino Naka haalulu i ko aloha ke hiki mai Hiki mai ana ko aloha io'u nei E hana mao ole nei i ka po me ke ao Me he wai puna la ia e huai nei E hana ino nei ia loko o ke kanaka Naha ka pili ka hookoina o ka iioupo Iloko ia o'u e paahi nei E luaiele aua i na kuineki a ka manao Kuu moopuna mai ka ua kipu mai i kanahele Ke halii mai la maaka o Alewa Ke.hoopuakea mai la i ka lau o ke kalo Ke nihi ae la makai o Kapalama Ke malama nei no au i ko a!oha Ka'u hana ia e plu nei ku ka paila Owau ka ka luahi a ia mea O.ke aka o ka uhane kino wailua 0 ke kino ohiohio o ka la puloku Hoaikane aku la oe me Hiku i ka pua Iluna ike ap kaaielewa 1 ke ala ulili maawenla a Kanaloa Keehi aku I» oe i ke ao opua lani I ke ao opna newenewe i Kahiki E makaikai ana 1 ka hono o na moka Ua moku iho nei kuu kaula momi Ua naha ke kiaha gula o kuu aloha Ke nanahu nei la iloko o ka eha—e Ua eha ua nonohua ua manaiuo loko I ka eha kaua lima ole a ke aloha A u no e u Wale nei a haalele wale Haalele i Kahakaaulana ka hanu o kun moopaua Hoi kino wailna ka nhane i hope nei 0 kun manao ia e au walo nei E imi ana i kahi e ike aku ai 1 hoi olioli ai au me kuu aloha—a Qka mea aloha o kuu moopuna aole ibo Dei. Ku» moopuna maī ka la lailai o Alewa Mai ia knla hnUH anapu wela i ka ]a E kani mai ana i ka ili me he ahi la ka hahnim huai ma ka pea kna He. kua.ua ka ka waimaka e haaini nei £ haloiloi nei pulu ka papaliaa

Ua kioholana i ke kiionolii o kuu maka Kahi e iko aku ai ia oo la e, aloba ino—e. 0 oe ka ia c Kahonno i iiele iho nei 1 niau iho nei ma Kuloloia Ma kti kapa k»hakai o "Ulakua E nana aua i ke kai o Kalia E makaikai ana i ka nuku o Mamala I walea ka uhnne i ke ahe a ka makani maunuunu

E wehe nna i ka lau o ka niu o Waikiki Kiina mai la oe e Manuokalewa Ke aliiwahine i ko aupuni o ,Edena E makaikai ana ik». uakoko kaalewalowa Mo ka puaohu ula weo i ku moana

Aua ole kc aloha e liana uei ia'u E nowolo uei i ko annpuni a Limaloa He kamaniua o Kaheln i Wniolopo Iloolono i ka leo o ke kai o Koholaloa A ka īuoku akulikuli lele ka hanu o a'u moopuna Moe kau moe hooilo olua ilaila Ilaila kakou i noho nkn ai e nana E imi nua i kahi e loaa mai ai ko ola Aole e loaa uu liala aku la i Miikuu Ua lawe o Mahuue i ko ola lu lilo Ilele i ke nla a ka hinihiniula 1 ko nla kikeekee pnkui a Kaualoa llui nku 1» oe me Lilinoe Mo ka wn.hino kiai mauna o Poliiihu E kahiko ana t i kona kapa oka noo Auwe kuu moopnna—e, alolia wale 0 ka mea aloha o kuu moopuna aole iho nei. O mai o Kahoano ka liiapo makaui Kuu moopuna umkani pahaohao Ke haona mai nei i ka po e laa la O ka ka po hana ia o ka pee malu 0 ka uhiuhi i wahi e tialu iho ai Aole o nalo na haina mai o ka lihilihi E ko kuemaka kahi nanake aloha—e Aioha kuu moopuua kiuo makani Ke aka kiuo wailua ua hahai wailiula Aluahi pua ohai o Kahelu—e E lielu ae ana i ka manao a loko 1 ka hikina mai a ko aloha wela io'u nei Loku maeele ana i ka houpo i kuu'poli— e llele ī ke alauui makamaka ole |_wahewa I ke nla koiula a Knhai i ko ala a ka heUa hoohewahewa mai nei ka paha oe ia'u Un lilo i kaaaia Nukealawaia a Kane Ua hooipo aku la oe me Poliahu i ka uka E kilohi ana i ka piko o Mannakea Akea kaawale ka helena a kuu moopuna

Ka ieina aku nei liulin mamao—e Ua hiu wale ka uhaue ua pa knnaka ia E mapu inai ana ka leo innknk.ai Ka leo o Kahinihiui kani kuamauna E wawalo nei i ka ulu a ka makani Aaa.i ka uhane i ke kai o K.wehewehe e W.e]iajHa.i iieL.ae i ka_piLt .me_a'a Wp

kupuna Lele ka uhane noho i Nuumahealani [nei He lani nui no oe ua kuu manao e noho He la kahiko hoi na ko aloha—e O Kahoano oe o Linohanu o Paikini 0 Maloeloe lua o ka hele a kuu uioopuua Lele ka hanu pan ba manaolana Huna na maka nalo i ke aouli Hele i ke ala hoi ole mai 1 ke aia hiki ole ke aua aku 0 ko aloha kai hoi raai i hopo nei E puahi nei i ke aa pana o kuu manao Mauawahua loko o'u i ka ininamina 1 ka paumako ia oe la—o [iho nei. O ka mea aloha o kuu moopnna aole Nou keia aloha anoai walo I nabea la kou-hikina mai E lohe mua ai la wau makaukaa Liuliu ia oo e ke aloha—e E kuu aloha e, hoi mai kaua a. Kuu moopuna mai ka aina paia ala 0 ka hala o ka lehua hoi kekahi aloha e O ka nae mapu aala o ke kupukupu Kupa mai nei ko aloha a nui ia'u [naka Ua piha ahu wahi noho ole.ioko o ke kaKuu moopuna mai ka papa o Hoeu Mai ke a maka uliuli o Makaaiea iMal ka la wela o Kamaili ke noho ia O kou aina hoi ia i hanau ai O Kamihi kou makuakane 0 Kamakahiki kou makualiine Na laua ia keiki o Kahoano— ua hala—e Kuu moopuna mai ka ua feau i ka laaa Mai ka ua kihene lehua i kanahele Hele i ke ala a ke alolia ole 1 ke ala a kakou i ae pu ole ai Kuu moopuna mai ka ulu ui u o Halama Ke malama nei no au i na kamau leo Ake ahe lau makani o Puna he Malanai Knu moopuna mai na pue «-ai o Pualai. Mai ka la wela o Kuaokala Mai na iehua o Kukii nee ika papa [l au Kuu moopuna m»i ka l De bala o Kookoo i\laina puu a Pele la i Ilonolulu Alai ka wai koolihilihi la i Hopoe Mai ka iliīli nehe i Āalamanu Aloha o Hopoe ka wahine ami i Nanahoki Kun moopuna i ka ohia loioa o Paoaewa A Panaewa pau ka pulena o Puna Hele aku o.ka Ua Kanilohua o Hilo Ke nihi ae ia mauka o Uluomalama Ke malama nei no au i ko aloha I nai pu no me ka waimaka Me he makamaka la no, ka ua o Hilo Ka hete no a kipa i Hanakahi [aloha Akahi au a ike ika haua r u la ole ake Ke lalawe nei la i ka iwiku Kupono īho la i keawe ai I_kuu piko i ke o ke kanaka Kuu moopuna i ka makani halihali ala he Moani He makanī aloha ia na ko Hilo kini [ana Kuu moopuua mai ka hale lewa i ka moNa ka ihu o ka moku oe i lawe mai A noho kakou i keia aiua makamaka ole Hookahi no makaniaka o na lima Ike la ai he kamaāīha no keia aina Kun moopuna.maika la wela o Puowaina illai ke kuia loa o Auwaiolimu

0 kou wahi hoi ia i uoho ai a kupa Ua luakalia walo kn iioho a-na ilaila Ilaila oe ioaā i ka mni puupun llcbera 0 oe o ko kuahine ia haawina hookahi Hao ka Papa Ola i kona niana la liio Noho kakou i Kahakaaulaaa Kahi hoi a kakon i makemake ole ai Auwe kuu moopuua e—alohawale O ka mea aloha o kuu moopuna aole iho nei. O raai o Kahoano ko keiki nona ia ipoa Naui ka oiwi o ko ahi nolio i ka uka luka ke ahi hoali a ke keiki Ke a mai la i ka pali kapu o Kalioa 110-a ia ke ahi he niaka no mua lle mua o Kahoano lie ohi no k.a aina Ke kupua hookahi a ka ao i ka la Ka lalaui ahi iloko o Kalamaku Ivu o Kalamaku ho onohi no ka la O ka la o ka ua kekahi aloha—e Aloha oe e Kahoano e—aloha walo [nei Ile ui he ninau owai keia kaa e holo luai O Puakauwuhi ka inoa o ke kaa O Lehua ka inoa o ka lio [!a O Knhoaiio kni luua o ko kaa o nohcTmai Nana o kikaha ua alanui o ke kaona Noho inni o Kahoauo ko kia kaa Nouie ka huila i kaua hana o ka nome 0 ka holo a ko lio o Lohua ua lai no Kaui ka huipa nanea ka noho a na oliua 1 ka hookele a ko keiki kaeaea o Puna I'ua ka uwahi o ko kaa niniu ka huila 0 Kahoano ke kia kaa lai ka nohona mai Ku ke ehu holo lai i ke alanui Nuuanu 1 na alanui pipa nihi aet> Ilonolulu Pau na alanui o ke kaoua i ka holoia o oe 11010 nui o Lohua paa ole i ke kaohi Hopu ka makai paa oe i ka halewai Ka hana a ke keiki pukonakona Ka liueu uana o olali aku ke kaona O kau hana ia i hana a ailolo Ike ai oe i ka papa opiopi a Davida Pela ia oe puka niai iwalio nei Auwe knu miuamiua pau ole ia oe—o O ka nipn :,loha o kuu moopuna aolo ilio nei O oe ia e—eia an la—aloha kaua—e. Miss VV Pauei.ua. Alewa, Honolulu, Mei 25. 1881.