Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 25, 18 June 1881 — KA MAKE ANA O HATTIE SOLOMONA KAHEA MAUNALOA MA APAIANA. [ARTICLE]

KA MAKE ANA O HATTIE SOLOMONA KAHEA MAUNALOA MA APAIANA.

E Ko Hawaii Pae Aina e ; Aloha oe:— Ano me ks kaumaha luulim kumakena liliha mokumok«:ihu:i ka naan, liolo ka maeele iloko o ka puiuvai, i ka make ana o kuu kaikamahino i aloha nui i:i ma Apaiana. E oluolu na Luna Hoopoao- I pono a me na keiki o ka Halupai e Uoakakaau i kona walii moo'ielo. Ika hiki ana o ua makahiki i ka eouo, koino oia i ke kula maoli, ma ka ewalu, komooiaike kula haolu a S Kauuha ina Hana nei; a ma ka umi o na makahiki, Uoouuaia i Maunaolu i Makawao, JlauL Ama ka pau ana oia halekulai kc ahi, oia ke kaikama- \ liine i koe iluna o ka hale, i ka mauawa e a ana ke ahi i ka hale a puni, a i lele mai I oia mai luna uiai, i pakele ai oia ia plikia ana.loaa no nae ia i ka <;ha. A hoi hou oia no Hana, noho pu me na m'akua, a holo pn i Honolulu nie na makaa, komo ike Kula o Kaheliuna, a pau ia komo j ke kula a Ema lialeleonalani, a pau ia komo i ke knla a Eeke Kamikann, a pau ia kula, hoi hou i Hana, noho loihi me na makua. Ano ka pau ote no o k':i nwkemake o na makua e loaa ka ike, hoouna hou ia oia i ka haleknla o Ha]eivra i AVaialua, nialaīla oia kalii i noho ai, a ma ka inalama o luoe, 1881, na mareia "oia nie S K Maunaloa ma Honolulu, Oahu, a inaia malama no, kau aku.ia mnluna o Hoku Ao, holo no Apaiana, e kuhikuhi i ko laila lahuikanaka i ka Lamaku o ke 01* A m» ka la'27 iho nei o ka malama o Aperil», ISBI, loaa mai la kekahi leka i nliiik i ke kanikau niawaho, me na hua. otelo walohia i kakan ia. P Kawaiku a Dae Mama, aloha no> olua. Me ke kaumah» a me ka mokumoknahua o ka nanu, ke/kakao neiaui,keia leka -na olua; un bulsle roai o Hutie S K Mannaloa ia'u mk luk 1* 6 a Feberuari, eia kana ol«jEftfe9p*ia > u, E aloha aku oe i o'u ma. km a» knpunH, na pokii o'u, c haa. kh lim •wueukou, keheleneiau me kun Makaa K"ai ma ka Laei, o ko'u maai<> nui.oo ia, nolaila, mai hookaumaha f koi oakos n'aiu, ua maha &u.

Un hanauiu oin nia Alakau, līnna, Miini, i ka la 22 o Apcrila, 1855; o ka nui o kona mau makaliiki lie 2ō mo 10 malmnn; na Kniiui k, a me Kaalialama w, na kapa ia leona inoa o Kalialoanoe, a ma kona bapctizoia ana, kapaia o IlnUie Kaha.loanoe. 110 keiki liiapo oia n:i kona mau niaknn, a he punahele oia i ka ohana a pan; i ka wa no i ka opu o kona iunkuahine, liakuia kona mole. A no ko makou nloha nui inia, ke kakau nei au i ka makou kaniknu iaia, a me koua mau mulo, inalalo iho: Kaniknu (ilolia ia oe o II ittio Kalialoanoe Kn uwo heUi u« a Kuikumuhuielieleloa Aloiia ino no kuu lei Kuu kaikamnhiuo oka nin;\ hanau [nei Aiua a ou kupuna a me ou mukun o noho Oia o Ilana i Mnui Ilikina [lana Eia 110 ninkoii ku nolio nei me ka nianaoA.ia no oe i Apaiana kalu iao ui i na pegana [Ola E hooiiuli ae ia lakou i ka Lamaku o ko Uiki iuai nna ka lcfca a kou pnpa A kou lioapili o ia aina maliliini I ka la 21 o Apenla, II ISBI [liope IC hui mui ann ia innkou i kan man olelo E nloha aku i pu makua ma ko kino A iuo ou kupuua n;v kaikununo o mo ou pokii Na lioa'loha no a pan Ke haiilole nei nu ia oukou [Lani Ke hoi nei au mo ka Makua Nui mu ka Ua maha au—ninvo oloha iuo oi'i 12 hea au o Kahaloauoe ka iuoa o kau kaikamaliine O ka hale walo no ka'u i hea aku ai K miliau ka hale ia Koolau , Ia Knaloa la ka pou, ia Knneohe la ke o a Ia Mahiuui la ko aho o kawelu o Lanihuli ka mauu [Manoa kaupoku Ta Nuuanu la ke ako o ka Ua Wauhila o Ia Waiki la ka puka, o kalma o k.i fiale kai ka Papu [e liana ka hale Ku niai o Kiipo ke kamaua ka oiea nana Makia iu uiai ko kui kani ka hamare Ilamo ia mai ka puna kau ke pena ua nani la Ko iuoa ia e o mai—e, Kuti kaikamnhine mai lea tia kaiilana o ka uiua Oia o Uiuia Ua Lani ILiahaa Ilaila ka ua i noho ni a nloha Aloha kuu lei kuu hoapili Kuu honhele o ka ainn nialihini N.i ka inoku Kapiieoknlii kakou i ];nve Holo aku o ke kai hiimip.uiiipa O ua ale kawahawaha iluna ilalo Pupae aku o ke anti me ke koekoe Iloomaha aku i ka lai o Lele Nnna aku i ka iiono o na moku Ua īke pu no tnaua nie kuu aloha Aloha ao o ka lao o Kalaau He lae nluhuaia tia kuu alolia E ake aku a ike ia Ihiihilauakea llanheo ana Daiuiatiahiia mamua O ka ihu ia o ka moku kanlo i Mamala ike i ka huikau o Honolulu Oia aina malihini a kakou i noho ai O oe owau opapa n me on po.kii Noho ai kakou ia Kuuluwela 0 tuatm pu no me knu nloh.i ilnil.i Me kuu kaikaniahine Ua Wanhila [kua Ua Popokapa o Nunann e ahi ana nia ke Kuu kaikamahine i kfi ku!a o Kaiwiula Aia la i Kahauiki ke hele 'la i Moanalua lioouiaha aku i Kapukaki kuu aloha—e E nana ana ī ka laulao Ewa Ilele aku kakou o ka wela o ka la Nee mai ka makani hao ae e ka lepo Uia pu no maua me kuu aloha Owau o kuu lei nana i ke awalau o Puuloa Ike i na mana liilii o Ewa Aioha ia aina i-a hamau i ka leo oka leo ia o kuu aloha e hea nei [nwa E miiiiia e, hoomaha :iku kukou i WniKuu kaikanialiine uiai ke kula o Puunahawele O ia kula panoa kanaka ole Hookahi no kanaka o ko uloha lle nloha i ko leo e hen nei Hea mai Oahunui r.inau o Kukaniloko Nawai keia koma e hele nei Hni mai o Kalenaihaleanau Na Neiku o Kaahalama oke lii [Kaona 0 ka lania i kuene i palale ka leo i kahi o 0 kona makua ia—ae Ke ae mai nei ka l.ie o Maunauna Oia ka hele 'la ike kula o Halaliape Kuu ana ka uhane i ke kula o Kemoo E nana ana i ka lai i ka poliu o Waialua Ike ia Puaena ua po i ke ehu a ke kai Alolia ino o Waiikanahele kahi a makou i noho ai Aia ito ka kuu kaikamahine i LLiKāwa ana me iia hoa'loha a me ou pokii Ua pau kou launn. ana me lakou Aia oe mo kou Makua Nui ma ka Lani Kun kaikamahiue a ka nioku Hoku Ao 1 lawe a hoonoho i Apaiana A waihoia ilaila kuu aloha Ike wale—aloha ino. Mks. Kaahalama, He kanikau aloha nou e Ilauie Kahale- _ aUOe fkahi Ka uwe lielu mai a Kaikamnhinehelehoo- , Aloha iuo no kuu kaikamuiiine 0 kulipolipo oe o walohia 0 kumakena o pauinako 0 walania i ka eha a ke aioha Kiiu aloha i kuu kaikainahine Kuu kaikaiaahine mai ka ua kea kupnni kapa o kun aina ilai ka ua enini nini ika woana [na nei Ua aua ua luhi ua kupouli ka mauae e haHaua e ka waimaka (uilu e ka liliilihi Puln pu no maua me kini waipiaka Ka uwehelu īaai a Kaikamahinehelehookalu Aloha iuo no kuu kĒākamahine.

Kuu kaiUuinuliine ma! ka maknni Liuiawa Aiolia'ia niakiini kii u.i o kfi aina Ko ]ia]ihnlj,ja mai la o ko Koholalolo Ke lioopilia ac la i ua kaliawai Leio ka'lnuia o Ua wni i ko oho oka amau Aloha ia wai kaliiko mai i ka aina Ke lioonuanua mai la i ka maka o ka lohua Ua ike pu no maua me kuu aloha—e. Kuu kaikamahine mai ka niakaui )io lauai Oia makani malio ko hiki niai Ka uwo lielu mai u Kaikamahhiehelehookahi Alolia īno no knn kaikauialiine. luiu kaikauuiln»» mai lta u;i kualau i kn \Ta anu au ua luhi i ka lono walohia i hiki 0 kuu lei ulolm ua hala Aia mo Hainakolo i ka ]iali o Waipio Ulu waie iina au i ko alulia llapuku walo nna au i o ianoi ilopn hewii i ka i-a lio Alauiilii Kihi kaikaniahine hoalieio hoapili Uoahole o na pali o Puuhaoa [hiiin llalawai aku ine ka niakani aloha o Kipii--0 niaua pu no mo kuu lei aloha o liele 'la Ka invo >iol(i wui u luiikiunaiiiiieliolehooknhi Aloliu iuo no kuu kaikamahine. Kuu kaikainahino nuna uioae o Kaupo Auau pu no nmua i ka wai o AU j k>lo Ua hele mai nei ke aloha pili i ke kino iliki pu no maua mo kuu aloha i na opuu JI)o aku inuua oka pal» o Niuuuialoa Kalii a kuu kuikumnhiuō e uolio ai ike y>u no inaiia i ka mukani Mooauloa Uia makani kaili kapa o ua pali la Nana nku o ka wailio niai a Haleakala Aloha ia kula loa e pii ai mo kuu kaikamiiliine Iloomalia nku ilnnao Kaliilinai E ake aku ana e liiki i Ivmvaipanl Oia wai hunakele a ke kamaaina Aloha au o ke kula o Keekeeliia Kuu kaik'nmliiuu i ka uka auu o Paiiku illiui ku ua awa anu o ko mauna E o mai ana ke anu o ko kehan Lala aku kakou o ka meliana a ko ahi Mo knu kaikauiniiino hko pua olu'lo Ke haiainu mai la iluna o ka oliia Nana aku kakou o ka uanoe mva o Kalaa K helii aku ai i ke one o Kalmaloa Pii nku o ka luna o Ilakuiiauinau Alolia iuo no kuu kuikamnliine. Kuu kaikamahinu a ka inoku H'oku Ao 1 lawe a hoonoho i Apaiana A waihoia ilaila knu alolia—e Ike wale—aloiia ino. E hea au o Kalialuanoo ka inoa o kuu kaikamaliine 0 na lmle i Ilonokaupa i Kaholoakeahole 1 kukuhiia » Kikihale iie mahalo ka Kapuukolo 0 ka iohi kai a "Waikiki. Kanikau aloha non e Hattie Kahaleanoe Ka uwe helu mai a Kaikamaliineikeole Alolia ino nokun kaikumahine Kau kaikamahine niai ka wai haawe lehua o uka Mni ka wai l»ku inai i ka liko o ka lehua Mai ka makaui anu ho Lnuawa E kii ana i ka niakani Kolioialelo Makani halihali ala o knu aina Ka uwe lielu inai a Kaikainahineikeole Aloha ino no kuu kaikaniahiue. Kuu kaikamahine mai ka wai puhene lehua o uka Oia \va 'l hoi » ka malihini e inu ai luu aku ka uliane i ka wai ono a ka manu Kahiko kuu kaikamahine i na lehua o llaili Hihia au i ke aloha e noho nei Inai pu no me kuu waimaka lii uwo lielu mai a Kaikaniahineikeole Aloha ino rio kuu kaikamahine. Kun kiiikamahine mai ka iliu o ka moku Mai na pea huliUia o k:\ inoana Mui ko alunui kuahiwi ole a kaua ehele ai Ilookahi uo kuahiwi kaaio ka nioana Nana aku ka uhane o ka luna o Daimaūa* hila Aloha no Leahi he ihu noka nioku Aioha Waikiki 1 ka uluuiu Korao ka moku o kuu alolia i ke awa Kau iluna o ke kaa a no Kauliiwela Aloha ino no kuu kaikamahine. Kuu kaikanoahine a ka moku Iloku Ao 1 lawe a hoonoho i Apaiana A waihoia ilaila kuti aloha—e Ike wale—aloha ino. E hea au o Kahaleanoe ka inoa o kuu kaikamanine ' O ka hale wa]e no ka'u i liea aku ai 0 ka hale kiuikini lehuluhu ululaau o ĪIo- ' nolulu [ I|a | e Ilookoino wai o Makaaho upa wai o KikiMiss Uma LULII. Kauikau aloha tiou e KuUie Kahaleanoe Ka uwe helu ra ii a Aaikuaanaole Aloha ioo no knn kaikuaana [nolulu Kuu ka'ikuaana mai ka la welawela o 110Jiv ka huikau kanaka lsi oke kaona M.ū i a mililima la o Ulakoheo Kuu kaikuaaua mai ka bele kuilua o Kaukenno 1 Ano wale mai nnano ko aloha ia'u ke liiki A hiki mai no ko alphn e mve no au. j Kuu kaiknnanii mai k.\ Ua Kukalakale o Ilouolulu | Mai ka Ua- Kuahine ta o Manoa ! E aloha au ana au ia Manamana i Ia wahi o kakou i noho,oi [ ka home o ka lei alii a kana I O «lus. luii o na kaikuaana ; O uiakou hui o na pokii Xau i i:ui ka halo a loaa Ile noho halo hoi īnakon na kaiKaina | Sle he 'la e kaua mai ana u'u ke eīīuii» ~ I I lioa kuwilī do kuu po anu

'Uu anu au ua mueelu i ko ulolui o noliu 1104 Alohn iuo no kuu kiiikuniiini, Kuii kaikuanna a ka mok n Hokn Ao I luwo a hoonoho i Apninnn A waihoiu iluilu kuu al.obu —o Iko wule—alolm ino. Mhs. Kailiponi. Koniknu alohaeou 'e H«ttio K>ilialeanoo Ka uwo Uelu'niai « Kaaloliupauole 0 oo ka in e K'ilialoanoe e ku ana i na xiiv> u Kuuo K kiluhi i>:irt i kn n»ni o Eawiikunuli E naiio I)iin iko puhi o Mnkuliauo E kaliiko atm i ke kuinu o Kuuiki Pn keihoii a kn uiakimi Lauiuuno Nnwai ke knūi'i o helo noi Nn ko Koliol.'lelo ka makuni kauiaainu 0 luui alulia ia oia Auwo kuu kiiiluiuina—o. Kuu kaikuuana in»i ka Ua Kou o L iuakilu Mai ku nn nihi pnli la e Ka;:iki K.unuaiua ka waliiuo no iu ua Ho knpa iio lLmu ka Ua Lmii llaahaa A hiki uaai no leo nlohn e uwo no nu. Kuu kaikuiuum uuū ka Ua Kokoulu i ko kni Ko uilii ko hele .10 In ma lea nionna Ua ana ua luhi iho noi au i ko alolia Aloha ka lao o N.iuunlolo i ko kni 1 ka liuo uiai n ka (ī)aknni aiin ho Iloolua Kuu kaikumuia n ka uuiku Uokft Ao I liwo a hoouoho i Apaiana A Wuihoia ilaiia kuu aloha—e Ike wnle— ilohn iuo. M;?s. Kaleuuamakanoe. Kanikau aloha uou o Kalialeunno Ka uwo helu mai n Mo.ipunahoiolemni Aloha ino no leuu mooiui'ia [110 kui Kuu n)ooyinnn mai kn ua e-iiiui pua iu i Oia uu oniui inai i ka Kuu moopuna m«i ka Un Kea 0 Hana E kipu aiia i ko kuknliiaku uui A naelinua ne no m»lie [inni Ku uwo helu mai a MoopumihoioleAloha ino uo knu monpunn. Ivuu uioopuna mai ka wui lioopunkea i k« amau Oia wai haaiieo mai i ko {\ili I piliia ko nlolia 1110 k.\ wniinaka Kuu raooinuiirm»i ka uiakaui he Koho]rilele rnka uo ku na e un ni 0 ka wai ke iho «dh i kai [m'ii Ku uwo helo iiiai a MoopunahoioloAloha ino no kun moopiuin. Kuu.moopuua m,ii ki makaui ui muuna A »w»l<oa ae no malie [nai Kuu uioopunu mai ki mnkani he MulaOia m>tk»iii in»lio o kun aina 1 hnlihali mai i knna ukann_o ke nlohu Ivun moopuna inai ka inakiuii he K>ina Oia makmii knUknlhi kiuh>le Kou moopuiiu m ū ku niakaui he Kiu Oia m ik-uii unu hou niui i Ua ili Alohiv iuo nokuu Kuu moopunu n kii moliu Eloku Ao I lawe a hoonoho i Apiiiaua A waihoia linila kuu uloha—e lke w*le—aloh-i ino. E hea iui o Kih.ileanoo ka inoa 0 kuu inoopunn 0 ka hale wale no k«'o i hen aku ai Otn i ke ahe a ka Wai'eia Aoio i pnu kuu m«kem*ke in Kawaih>ie Ile i-lolia okoa no i-ke k>i liawmiawana lle n«ni okoa nn Mailekini e bii m:i 1 ke i.lo 0 PuukolioU 0 ko ake a uiu-u i ka wni o W.iikui. Mes. Kailiku. (Aoh i 1)0,11.)