Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 37, 10 September 1881 — HE PANE IA F. J. TESTA, (HOKE.) [ARTICLE]

HE PANE IA F. J. TESTA, (HOKE.)

E Ko llawah Pak Aina ; JVdina oe:— U» hoopiliaia ho kokoko o akahi hapaha o ka nupepa kamalii ka Elelo Poakolu o ka la 7 o Sepatomaha nui mo ka manao lili a huwahuwa o Iloko [Pukiki,] i ko Ivoinito Kukulu llalo o Kuumakupili. Ua weho ao oia i kana pano rao ka mahnlo i na hana o ki hoomoeia ana o ka pohnku kihi, » mahopo koko ilio, ua hoehnohaiu ka kona puuwni, lVhoa la i piiapuai mai ai ka wai ono nw ka wni awnawa «nuiloko mni o ka ponnwai hookulii ia wa l.ookahi no" Vi\ hooiloilo i.\in ia nnn kiiiohi oini ka hnpai ana o kukuli, iu Kauin!ika]iili hou o Iwilei, Kn\talama, a nu> na puuli lohulohu o ka poo hooiiaikoi.'i, a ua inanao la hoi au, ua ku ao noi nn paia o ka luakini hou, a o ka la hoi koia o lioomoo ai i ka pohaku kihi, na pau la na hoiuoiuo una a o lokahi ana la na man.io, oia ka auauoi ua kopa ih-j nei 0 Hoko inia iho ilokn o ka puali o ka poo hoiuoino uuii ia n ho L'itanola oia no i:\ punli i keia wa. oka poo Komiio o ia la, lio poo ia i aa o hookauwa no iakou iho ina na liana o Kaumaknpili hou a liiki i kona paa ana, tuai ka hooUa olelo o Iloko, ua hookaoia ka llawaii, n ua kipakuia ma la la. Na ka oiaio e kanu i na olelo hoopunipuni. Eia ka oiaio. Ke mauao nei au e ae mal ana ke hoa, he wa keia keueturia a Ilawaii nei e haaheo ai no kona komo aua inaloko o ka poai o na Aupuni uaauao, no ka raea, ua naauao kona lahui. Ae. Mamua ae okn la i manao ia ai <? hoomoe i ka pohaku kihi, ua hoouua aku nei ke Komitc Kukulu Ilale i na palapula kono i kokoke aku paha i ka 200 ka nui 110 ka lielo ao c ike i tia haua o ia ln, a ua hoomakaukauia hoi ho wahi akea kupono no keia poe i konoia rv mo kokāhi wahi e ae. Ua hewa paha keia hana, a he hana naaupo paha ia īko Iloke manao lili ? Na ka ninau e pano uoua iho ko hiki ole i ko Iloko logica ke paue. Ua hookaawaleia ka hapalua o kahi i hooiuakaukauia no ka poo i kanoia, a o ka hapii mauka, no na poe e ae o tuakeniake ana e ike ina hana oia la. Aka, i ke komo ana mai o ka poe i kono ole ia a hoouohoia aku ma kahi i hookaawaleia no lakou, ua miiniki inai la lakou ma na noho 1 liookaawaleia no ka poe i koūoia. Ua pakahi a palua ka 01010 ia ana 1 keia poe i mimiki inai nei i na noho mamua, a hiki i ka piha loa ana o na walii i hookaawale ia eke Komite no lakou. Hiki uiai nei ka poe i konoia a piha na wahi kaawale a koe kekahi poe, uolaila, ike iho nei ke Komite aia no he wahi i hoopihaia e ka poei kono ole i», kii aku nei e olelo e nee mai ia mau wahi aku, aolo 1 hoemuia. Ua oleloia no hoi i kela wa kahiko— " O ke Kuli ka inake 0 ka Lohe ke ola." Maanei e a e ninau, He hana ku anei i ka fula o na anaina naauao ka hookaawalo ole ana i wahi no na poe i kouoia rna ka palapala e like me ko lloke makeniake ? Ke manao nei au, aole e hiki i ko Hoke lunaikehala pono iua ua hoonaauao pono ia oia ke ae mai, ua hiki no ke hoka lakou. Eia kakou ike au o ka naauao, a he pooo ia kakou ke hoomaamaa i ua rula o ke au naauao. Owau no kekahi o ka poe huaelo i loaa ole ka pal ipala kono, aka, mamiia ae o ka weheia ana o na hana, ua pii au o nana i kahi e hookomo ia ai ka pohaku kihi, a e hoomaka ana uo ke komo o na kanaka i kela wa, ke ole au e kuhihewa, hora 12:30 rm. paha īa. Nana au īa loko oka hale a puni, alula, hoi hou no au ilalo a ma ke alanui ku, a mahope hoi au ma ka hale nialalo ae. A ika hoomaka ana o na hana hele hou au mawaho o ke alanui, a malaila au i naua aku ai i na hana o ia la. Mawaho no o ke alanui na koa ame ka luiina nui o na kanaka, a maloko no hoi o ka pa kekahi poe i oi ae ka nui mamua o ka poe o luna o ka lanai, aka, aole lakou i hoohalnhala, koe walo no o Hoko. A malalo o keia liana ana malalo o (na nila niuiuao, ka mea i ake nuiia o na mea a pau e ike, ua hoahewa ia kekahi kiuo uliane Hawaii. Ua ninau pono loa au i ko Komifce hookipa no keia niea a Iloke e kapalili nei, ana pau ko'u kuhihewa ika loho ana, aole he "wahi mea hookahi maloko o ke Ko:uite he liookae ika ih ulaula e liko me ko'u. No koia mea ua hoohokaiao Hoke no ka mahaoi ana. Ua ao mai nei o Iloke i ka Ekalesii\,o Kauniakapili e kipaku i kekahi o koua niiiu hoalianau no kona hana malalo o na i-nla naanao, nolaila he man hooponopono Ekalesia hou keia e lawe ia inai nei o kau, ana Kauinakapili e hooko aku. Na ka moa e hooko i kau hawawa. Eia wale uo ka mea pono ia oo o Hoke oiai i keia wa ua koho ia oo i Agona no na Mekini Humulnimu Lole, o pouo ooe| kolio liou ia ī Agena Humuhumu waha^ Na Kekahi mea i kono ole ia, A i hoohalahala ole I E like me Hoko mahaoi. Ma ka Poakahi la 5 o nei mahina ma Kuloloia no uoi, ua mako aku la o Mariu Opuni w., mo ko aloha nui ia e kōoa mau lioa.