Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 42, 15 October 1881 — NA NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII.

Ko mau nei no na halawai po ma Kawaiahao. Alua niakahiki o ka noho kahu ole anu o ka Ekalesia o Napoopoo. C3T* I ko ahiahi~'PoiH)iio" 'iho nei, ua hoao ia k« kani o ka holo o ka llalo Belo kiekio o ka Oihana Kinai Ahi. Ua hookohuia iho nei o KauUa Fitch i Knuka no ka Hnlo Haawi laau lapaau oko Aopuni maKikiliale. j £3T Ua nui loa ke aloha o l?o Kaupakuea poo ia Katnalsa, ka mea i make nn\ ka la 12 o Sfi|mleiuaba aku la. Ko liaaw>i dala nianawalea nei na haole kuouoono o Ilonolulu nei no ka liooliiwahiwa aua aku i ka wa o hoi mai ai ka Moi. lawe aenoi tia Pake i ka huina o na Alanui Moi mo Papu, i wahi na )«- kou o kukuln ai i ka lakou pio hoohiwahiwa i ka Jlloi. Ua halawai ae na makaainana o Hilo ma ka la 27 o Sepatemaba maloko o ka Halo Hookolokolo no ka noonoo ana i ko Hilo ,mau hoohiwahiwa i ka Moi ke holo aku oia i Ililo. Ua palapala mai kekahi Pake o Waipio no ka wawahi ia ana o kona hale e kekahi ma.kai, aka i kona hoopii ana aku i lieia hewa, e hoole ia mai ana. Aole no i hoike mai oia heaha la ke kuniu o ka wawahi ana o k» inakai i kona hale. Ua holo aku ka Uamuku a me Ke Kanikela Norewai e ninaninau pono no na paahana Norewai hoole hana ma Hilo. E lawe pu ia'na no hoi o Hon A Fornander i maheleolelo. 8©" Ekolu niau Dia i lawe ia raai nei e Kimo Oamphell mai 2Caleponi mai, he elua mau mea wahine a hookahi kane, a e hooleuu ia ana ma na huahiwi o Kahuku aenei. Ua kukulu ae nei ko Hilo poa kuonoono i Ahahui Hoomoo waea olelo, aua pau loa na mahele ika lawe ia. 0 ko lakou manao ka hoomoe mai Hilo mai a Okala, a malia paha o pplelo loa mai i Hamakua. «©• He mau la hana kuli loa keia o ko makou Keenn hana nei 3 no ka elepao mau ae o na hatnare a ka poe kalai waa t malalo ae, ma ke ano hoomaeinae hou i na Keena o ka Hale Lefca. Ua hooholo iho nei halawai o na puuwai Amerika ma Honolulu nei, e kau i ke kaniUau ke\a a me keia puuwai Amenka ma Hawaii nei no kapakolu la, no ka hoomanao ana i dena Grafila i make. I ka la 3 aku la o nei mahina, ua wili hou ka Wiliko o ke Kulaokamaomao i kekahi apaūa ko. Ua loaa ae i ua wili nei he kukni uila, a ke hoomakaukau ia la e wili i ka po me ke ao. Bfc£T~ Auhea la na Lala o ka Ahahai Poola ? Ke leahea ia aku nei oukou e hele ae i ko oukou halawai man ma ka hora 7 o keia ahiahi Poaono ma Peleula no ka noonoo ana i ka oukou mau-hoo-hiwaihiwa no ka hoi'na o ka Moi. Ua mnkemake nni ia keia mau Ololie a pau o ka La e akoakoa ae. Ua ninole pono makou i ke kumu i tnake ai o kekahi kanaka Hawaii i loaa i ka mai pupule a make īualoko o ka Hale Pupule, oia o Kaniania, a i manao koho wale ia he makei ka laaa make. Ua hai ia mai ka oiaio, aohe laau make i haawiia iaia, aka, ua mke oia no ka pupule koikoi loa i loaa iaia. Mai ka P Puhalahua leta mai i ike ai makou,. he 12 eekona ka loihi o Jsir naue ana o ke olai mua, a he 7o ka o na hoonaue ana o ke olai no o kf(Ta 30 o Sept. He malanai loa kaia wahi, he mau minute ka manawa roa na wahi e ae. Pela na lioike i loaa ina!. lāP~ Ua leta mai o S J Moehau o Kawaihae uka, e hai ana, ua piha hauoli lakou i ka ulu ana o na hana Kula Sabati malaila. He pono oukoa e ala pu mai *} kokaa ma ia mea, a e nee aku imua a iluna ae, mai hoihope, o ka makou kalokalo ia no oukou. 25ir° I keleahi la o ka pult? i hala, na komo kolohe ia ke Keena hana o ka Luna Nni o ka Mahiko o Kaneohe, ua olepe ino ia ka Pahuhao a nahaha, na niiki ae la ke kaloho i na dal"a a roe kekahi mau waiwai e ae, a ua hoomokaki ia na pepa. Ua hopu ia eha pake i manao ia na lakou i hana-i keia Karaima, ' Bgf- He palapala ka makou mai Kau mai, e hoik.e ana o kekahi poe puhi waioūa olaila me ka laliou mau lako hana o ia mea, ua pau aku la i ka laweia .e na makai imoa o ka Aha, ua. poohu na lao o kekahi pou, a aia ka apua ka nihi aua o kekahi -poe.

Ua lohe mai makou he nui ka uwahi o ka lua pele o Mokuaweowe aka, aohe nae he ikeia aku o ka ula o ke ahi A ka la 25 o keia malama e piha ai ke kanalima makahiki o ka noho mare ana o Rev. W P Alekanedero me kana wahine. Ua naha elua Punawai ma Alika, a hookahi ma Papa, Kona Hema, a hiolo na hale papa, a pakele he mau elemakule, mamuli o ka ikaika o na olai o ka la 30 aku nei o Sepatemaba. Pela mai ka leta a Namuo ia makou. Ma ka lono i hoea mai e hai ana, ua ola ka maka pehu ia o ka aina i olelo ia o "Hana i ka ia iki," i keia mau la no ke ku ana o na ia lehulehu. Ma ka lohe mai, ua hoao iho la o Kauai o Pahoa, Waikiki, e hoopuni i na Anae holo o ke kai lawa ia o ke'lii Kamuohou ma Kaalawai, Waialae. Ina e loaa aku poha ka waha o ka ma-ukauka. Ke okomoia nei me na pohaku ke alanui Nuuanu e na paahao, oia ke alanui e hele la a iho i ka pali o Nuuanu. Ua lohe makou, e kakau palapala mai ana kekahi poe lehulehu o na Kona e noi ia Waila ma e hooholo i wahi mokuahi no Kona. He hoonaulu pono ana ia. Ua haawi makana ae o H Walakahauki i mau lole no na hoa Poola i ka Poaha nei. He kahiko no ka huakai o ka hoohiwahiwa i ka Moi. I ka la 1 o Okatoba nei, ma Hilo, Hawaii, ua hoohui ia o Rev J B Hanaike o Lihue Kauai, me Miss Peke o Hilo, na Rev T Koana laua i mare.

He palapala hoolaha kakaa lima kai pai ia ma na pipa alaoni o keia kula nakauhale, ma ke ano hoonnukiuki kohu ole i na poe mahiko a me tia Luna Aapuni. Ka ka mea i minamina loa ika Mai Poke i hana i kela mea, a o pono loa ina oia kokahi i ka liehina o Knlawao. I JKĒP TJa noho ke kire e noonoo no ka pono o ka poe a Poonahoalioa.i aiia aku ai, a ua hooholo lakou e mahele i ka hapalua oka waiwai i noi ia. Ma ka Poaha nei i hooloheia ai oa hihia, la. SĒg"* I ke ahiahi Poaha iho r nei, uaholo makaikai aku na Aiii Kaleleonalai, a tije R Keelikolani, maluna o ka mokn hapa manuwa Wanderer. UālP* Ua ku mai ma keia awa ka mokn holo lealea Wanderer o Mr Lambert mai Enelani mai, .ma ke alanoi aenei o ka Pa« kifika Hema ame lapana. OMr Lambert, oia ka mākuakane o kela keiki i po. holo ai i ke kai ma Kailua, Hawaii, me ka Paali Eilo Hoku oka 3874. E holo; 3na ua moku nei i Kailua, a e knkuln. ia ana be Kiahoomanao no ka mea i make raa kahi i haulo niake ai. Aiwa lua efi kahi i loaa ai na wai ma Honolulu nei, a ke kahe nei lakou a pau. oka luawai hope loa iho nei nae e huai nei ko Kapena Babakoka Hā'™ Ke kauoh«ia aku nei na hoa a pm> o ka Ahahui Opiopio Pouwai Lokahi | e akoakoa ae nia ko hale halawai 1 maa raa Pelekane i ka liora Go keia ahil ahi Poaono, no ka noonoo ana i ko lakou komo iloko o ka huakai hoohiwahiwa i ka Moi a me k>i ole. Un loaa aku i ke kakahiaka nni [ o ku Poaliuia o ka pule i hala; manka o Nuoanu, ke kino mako o, ka wahino a Kapena K«mika i make mamna loa aku nei. Ūa lona pn akii no hoi ho omole laau uiake, a i ka hulī ia ana o ka oiaio, ua maopopo na mako oia ma ka inn anā i ka laau iaake i lawa malu ia e ia mai ka ona aku o ka hal© ana i noho ai. j£3sr Mahope iho o ke kipa ole ana o ka mokuahi Iwalani i Hookena, Kona Hema, Hawaii, na hooneleia lakou i ka ike ole i na nupepa e puka nei a e lawo ia nei e kolaila lehulehu, Ua ninau ma< kou i na Ooa o ka mokuahi i.ko kuma 3 ke kipa ole ana malaila, ua hai ia mai makou, no ko oukou ole e ku ilaila i ka la Sabati, a ua hoopii mai he I*a.lapala nm ia ano. oke Kanawai luelaio no ka paha ka oukou e uialama nei no ka S«bati; e nana mai no hoi olikou i.a Hopolulu nei kahi„jinanoaßoa- o ke Kanawai, aohe mau hoohaiki ana; -O ke knhihewa ka i na kanawai Sabati ke kuinu i haalele ai ka Iwalani ilaila. Oairo, Sept .9 —TJa hoopuni ae la he 4,000 maa koa o ka Moi o Aignpita' i ka pa alii uxe 30 mau pukuniahi pukaa, ua noi aku lakou e kahea. īa na poe hanohano o ka aina e akoakoa mai, ae hoopau ia na Kuhina o keia wa. Ua noi hou aku hoi na koa, e haawi iaona Kuinnkanawai no ka aina, ae hoomahnahua ia na koa i ka ISOOO ka nui. Nolaila, ua hele aku ka Luna ona poe.mea dala o Enelani i hoaie ai i ke Anpuni o Aigupita me ke Kanikela pu 0 Beritania a nia kahi o keia poa koa e 'akoakoa ana e kukakuka ipa ai. . 5o ia mea ua hoike. aku ke 1 kekahī palapala i kakau ia eka moi, e ae ana i !ra lakon .noi, a e hookohii'laoa ia Cerefe Paso i Peresidena no ka Aha: Kuhina. Ia wa huro mai hv ka j>uaU koa ika jnoi a luili hoi aku la. Ke nia!iao ia )a e leo Aloalii* iie pooo. e n&lio hoomaluia ku aiim, fi na uiaa aaūi kuwaho.