Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 43, 22 October 1881 — NA NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII.

Ua biki aku ka hohona o ka Inawai o Mahukooa i ka 400 kapnai. Ua noi iho nei ka fekalcsia o Kau. keano ia Kov ilr Cruzan « lilo i Kaliu no lakou. Aoho mau mea liou nul na Aina e mai i keia pulo. No ko ku moku do tuni no mo na oko lota. Ko pii awiwi noi na paia o na Halo uiinhapa o Waila mo Kimo Lahaina. Mu na lunna o «a Ahunn ka Moiwahino mo 1 np«. Va haulo a mako loali.o l a kokaln wahi kaikamahiiio uukii ma ka wapo o Koleakn, ma ka Ponkolu i hal.i. EgT Ua kohoia aku h 0 Kanka 01iva Kauka Aupuui „o K.m, ma kahi 0 Kau- \ mobftka i waiho nini. lla p:ihu ia pamla ka l>ma akau o ka Luna nui o Kamaomao, 0 Mr l ota k:i iuoa. Ua lolio makow, o luīoknhekaheia "kn «n» n,o ka w,,i ko kanu ana o ko ko 0 Kaluanni ma Makawao, Maui Ilikina. No ka mea, ko holomua la ma o kona L unfl n„i la. Okn loaa okn v„ a wāīiīnē haole , malama ai no ka pomaikai o ka halepule pake i kekaln po o ka pule ! hala aku nei, ua kokoko i ka $1 .ftQQ. £5T Eia ke wniho nei ma kn Hale Leta kekahi mau leta, aole i akaka na wahi e hoouna ai. Pono no ko kakau a moakaka, i huikau ole.

CST Oka mea hou o wawa mau ia nei ī keia mau ia ma Ilonolulu nei, oia na hana hookelakela loa a ke kulanakauhale alii nei no ka !a a ka moi e hoi raai ai. «©- Ma ka- kakahiaka oneilinei i ku mai ai ka inokuahi Iwalani, mo na hua ai inokaekae o na Koua. ©5U No ka piha hou ana o ka popa o koia la, ua hoopanee hou i a ka liuakai a ke Kahu Aupuni i ka mokupuui o Kauai a keia pule ao. Ke hoomaikai ho'j ia nei oloko 0 ku Hule Leta, iv na hookanwale ia he keena malu no k» Luna Leta Nui. Ua hoohalahala loa ko Maui poe no ka haule wahi paka ua ole. A nolaila ua makapehu loa ia lakou. Pela uo o Honolulu nei ka haule wahi ua ole. I keia Poakahi ae e ku mai ai ba Mokuahi Kulaoakauhaie o Nu lokn, mai ua Panalaao mai o ka Hema, no ka holo ana aku i K.Hp,tlakiko. He haIHWHi hoomaoao no ka Pere6idena make ka r i m»laniaia ae e ko Hilo poe haole, tna ka hora 2 o ka la 8 o Okntobn. ĒāP" Ua haawi «e ko Aliiwahine Keelikolaui i ahaaina nno HnwaiiiH Mr Lembert ame koua Ohaua, e hoike aua i ka nkaaina Hnwaii maoli. 23?" Un hoopaiia mai nei o Mr ,J R Milla o Hamakua Hawaii, imua o ke I£iuro i 2,000, no ka hihia a Kipeaa Briggs i hoopii iho uei iaia, oia ka hoohaumiai kana wahiue mare. ( Kāp"" Ikaia 18 iho nei iku mai ai ke kiapa kalepa Oilona iloko o d» la liolo he 135, aie ua waiwui kalepa no keia uwkeke, ua hoolioloiu mui ia moku malalo o ka hui o Burun. 1 Ke papalii e mai nei no kekahi poe i ua hoailona hooliiwahiwa o kauH, lie mau lipine ekolu, ulh, bo)n, a mo keokeo, i hoopili ia iho me ke Kii o KnlukiuiH, a lioopna ia iho mo ke pine e om>,u ai inu ke hIo ona kuka, Kilikilipohe liia i ka l»i. 0W Ke ule he mau mea keakea e ae, alaila, hemo koke ana ka luina o hope oka mokuahi Auseteralia i ka wapo o Kapalakiko, ma ku hora 12 o keia la 22 o Okatoba, a aolo mai la i ke'lii ka Moi no kona aupuni nei. t«T Mawaena o ka hora 7 a me 10 o kakahiaka Poakahi, Okakohu 31 e ku mai ai ka Moi. Heekolu mau Pukuniahi e ki e ia ana, he hoailona, eia ae oia. E nana ae ka lehulehu ika Papa Kuhikuhi o na hana ana llamuku o ka La, no ka Hoonohonoho ana i ka Huakai Hoohiwahiwa i ka la e hoi ruai ai ka Moi raa ka pepa o kei i la e puka aku nei. O ka Papa Kuhikuhi pololei loa keia. Ma ke awakea Poaha nei, malO' ko okaluakini Biliopa, ua hoohui ia o Rev. R Wainwnght me Miss Willie ke kaikuahine o ka Bihopa o Ilonolulu nei. Na Bihopa Willia, i kokua ia e Rev Mr Balakibana na hana oia hoohuiia aua. lle paina kai paholaia mai, ilaila ae o Kaleleonalani kahi i hoohanohano ae ai. JtāT* Me he la o kekahi Hui hnnohado loa ma ka In hoohiwahiwa Alii, oia' no ka Auahui Poola, uo ka mea, e kahiko mai ana lakou me ke kahiko ona kamahele o Sidane, he puapumoa haulnula mo na wawae keokeo, ine na papnle i i>wili ia iua lole keokeo. Ua uaui kela I

I t&" oke Kauka Nileaona i hoonna i io ai i Kulawno o hoomahinu ai, ua waiho aka nei i kona kulana ma ia wabi.

|gT" līe mau la wela lo« keia, ko nana aku i na kamahele, hiolo lua ka hou ma na maha. No ia nui wola, ohi iho noi o Bones i niau Paloinai ili kamelo no na wahi kannka wili ona. lO 1 " Ua hoikoia raa i makou o ko Koniito o na I'nko knmanina o keia kulimnkanhnlo ; o knknlu ana lakou i eha niHii pio ma kn o nn Alnnui Pnpu tuo Jtoi, no ka hoohiwahiwa ana ika la a Ilonoluln nei o apo alohn nkn ai i kona Moi a liookip». Eo nalīawaii )a i ua koiki o ka aina pun. 8®" Ika Poaono i hala nkn noi i kuai kudala ia ai na Keona Kuai Ia o ka Makoko o Uonolulu noi, a ua puehu «o la ika poe mea puu dala mii. Ua loaa i ko aupuui ka oi ae o na loaa i ko ka makahiki i hala, K loaa man no i ko makou mau makamnka a pnu o kipa mai ana i ko niakou lieena, he makamaka oluoln, o Mr S Anapu, he olu iho na, he waipahe, a o lohe mau ia ana kana akaaka ma ka aoao o ka makou mau Ipu Inika. •®" Ua ike aku nei makou ia Mr KaTīālēwaT" nia Ice~T?eena l£iTo~T3uke o ka Papa Hawaii, a he makamaka oluolu no keia, na like loa no me ke kamaaina o ia hale ī noho aku no ka maimai. E hookawale ana ka Ekaleaia o Kaumakapili i ke Sabati mua o Novemaba, oia ka la 6, i la » iulu dala no ia Ekalesia. E Ala ena hoahanau o kona mau Apana, na hoa'loha, e ala me ka hoomanawanui, mai aua i ka moa ku ole i ka pono. E ala a hoomanao no ia la. Make walohia.—l ka la 15 o Sfipatemaba i hala, nm ka aina Ua-ulalena Makawao, ua laweia aku la e ka make o Mirs Elizabek(i Crowninberg, kela kaikumahine hapa haole i kaulana no ka malama i ka poe mai puupuu o Kahakaaulana. Ua hala ia ika aina lubi ole, aka, o kana inan hana ke waiho nei i lūa hoonianao nona. Aloha wale oia. Ekolu Pu !—1 ka wa e ike ia aku ai ka mokumahu e lawe mai ana i ka Moi, mawaena o Kawaihoa a me Leahi, me ka Hae Kalauau e pulelo ana. E ki ia ana he ekola pu mai ka puu mai o Pnowaina, a e makaala koke ka lehule,hu a pau a me na Ahahui, no ka akoaKoa ana ae malalo ona kauoha ana Ilamuku o ka La. Ke noi ia aku nei na Kumukula a pau no ka hele pu ana uie ka lakou mau| Haumana Kula ma ka Poakahi la 31 o' Okatoba, e akoakoa ae lakou ma ke Alanni Moi, mai ka aoao aku ina nae oke alapui Papu aīka pa alii E hoonoho ia ana ho mau Luna uo ke kuhikuhi ana i kahi eku ai kela me keia Kula. E lioomanao hoi, e paa pu mai me na pupu pua, na lei no ka hoolei aku i ke Kaa alii, E hoolohe i keia ! Ua lohe mai makou, ua hoole kekahi Kahunapule o keia Kuianakauhale i ka haawi aua i kokua no ka Luakiui o Kaumakapili, i ka wa a ke Komifce Ohi Dala o ia Ekaloeia i hiki aku ai imua ooa. Un papa pu ae oia i ka poe e noho koke ana malaila aole e haawi i kekahi kokua. IJp hana ku ole keia i ke Ivristiano ! No ka mea, ba oi aku ka naauao o ka Ilio, i kona ike ana i kona hilahU» a huoa aku la i kana puolo i ka lepo me kona mau wawae hope. (Eir*Ua huHWĪ ee o Kapeua H Walakahnuki i paikau hoomaamua no kunu poe Keiki, ( na Poola ) ma ka Hnlemokuuhi ma Ain»hou, ma kela ahiahi nkn nei. NHiia aku iua poe Olohe la ona Uwapo kuke'hu o ka lepo, no ka maa no kahi i ka pipii ilnna o na aleo lanahu me ua kaa palala, mama no na wawae me he Opae la no Niumaln ka muhikihiki. Eleu do kahi Kapeūa opio.

Ke hoomakaukau ia nei e Mr Edwin Browne oa kii liilii lehulehu wale o ka Moi Kalakaua, i mea e kau ai mti ke alo o na kuka, a tsa ka umauma pnha o na wahine i ka 1ō e hoi mai o K.oliikukapnkala'kealoha. E loaa no feeia mau kii ma ka Halekuai Buke o Wioi me Lopikana, no ke kumukuai he 35 keneta. £ wiki ena kuaaina, o pau e ae ia lakon nei. Jdir* He Hae Amenka Nui ka ke Kuokoa e hooikaika nei i ka auamo me kona kino aoo iiuua o kona poe heluhelu. Aia ma kona lima heiia, ke kii o ka Manu Aeka He mea maikai na kii ke pai ia ma ka nupepa ke ike ka mea nana o hookele ka pqpa, ua mikomiko ole kana niau kalai manao ana, a na emi inai ka makemake oka poe lawe pepa ; alaila, po'no e kupelu pu me na kii i oua ia mai. pelamakou, aole o makou raak«make e hoowalewale i na dala uku mua a ko makou poe uku mua me na kii, ame na hoonahih e ae. Kupoao do paha a maikai ia mau mea no na Kamalii, a i ole ia, e pai ia i hookahi kii no kela niahina keia mahina. Aole paha e ahewa ana ko makou mau makamaka ko liaulike ine Kahuhipa' i keiii nonoi haahaa.