Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 49, 3 December 1881 — Untitled [ARTICLE]

Iloko o kku tuau 1h i ani iho nei, «i nune ia ba n:unao kumuhana, e kaheui; ī Ahnolelo kuikawu. I ko mukou ulono mai, o_ke kahi kimiu nni o keia kau kuikiwa i manaoia, i kuiuu e loaa ai kahi hs»a*vina mahuahua no ka hoonaaka ana e kii aku i na lahui ano like mp kakou, 110 ka pono a tue ka holouiun o ke kumuhana Hooulu Lahui. TJa maikai ke kumuhaua i manao ia ai, aka, ua haiia mai niakou, ua tnakau na Kuhina nu» peki hope lakou; un komo e aku I>aha ke auu ia loko, o ohiu koke ia aku ua niea opulupnlu u Kailoau. No ka hoopae liinahana ke kvimu nuio keiu, aka, aohe nae he dala i koe, "na heo me Lobine." Ua hai aku na Kuhina i ke 'lii, he hiki no ke loa» ke dala tue ke kahea ole i ka Ahaolelo Kuikawa; a uiai loko inai no ka ia o ka lawe una mai na koena mai o na haawina e koe ana a pau oloko o ka Oihana Kalaiaīna. I na pela io ko lakou ao ana i ka Moi, i kahi e loaa oiai ai oke d.ila; he inea keia o kakou e mwkaula nuī ai i ka Ahaolelo ; a e kahi aku i na pohua ma na wahi e opuupuu ana.

Uakaunui ia no ka pouo o ka lehu,lebu, a me ka poinaikai o ka aiaa, o ka hoomaumauia o ka nolio ana o kein Aha Ktihins, ka tne» e hooholomiin ia ai o na hana nialalo o ka lakou ruau hoopoaopoao ana. He Dui no hoi ka li'a a nie ka anoi o na nmkaaimina e noho oiai nei, e hooenau lukou i ko lakou nma eoho, a hiki mai ke ka« Aha- | olelo, i loaa ai ia lakou na mahalo piha 0 ku. Lahui a me na Kea o ka Fa[»tv Ha noliano Kaita o ka Moku Akulikuli. Aka, ina ka auina ]a Poalua iho nei, ua ulono pont> mai makou, ua kakuu īdo;i ka Moi i ka Koraisina no Hon H A P Curter ma ke kulana he -Ele'.e Kuikuwa 1 ke i>loalii o Potugala, a ua hookohuia o.Limaikaika i Kuhina Kalaiaina no ka nmnawa. I ko makou ike an<t i keia, ua naluhea ko makou poo a "nalulu" ko naakou opu, a ui ihola, heaha la keia hana ? I ka noke mai no ka i ka hooio, aohe makau i ka e hiiā niai ana; eia ka no Potugala ka ihu. He kaūalua koikoi ko niakou, aole e hoi mai ana i ka Ahaolelo ko kakou Kuhina hoopaa hepela.. Aka, ka oiea nae ia i ko ai ka olelo a kahiko i ka i aDa, " A J o ke koa, A'o no ka holo !" Ua. loue jiai tnakou, ke pii nei ke kaulana o ku Hale lapaau o ka Papa Ola ma mamuli o ka loaa ana be kauka oluoln ke poo oiu oihana. Iloko o ka malama hookahi a ke kauka ty(WKFttch i noho iho nei.ma kela oihuua ua antane elima haneri ka nui o ka poe oawaliwali o na ano mai like ole kai hiki aku ma ka ipuka o ia hale hool«, o aa kanaka Hawaii w»le no. A ke ole e paea ko uiukou lohe, o ka hapa nui 0 ia mau oiai, k& kaokao, oia hoi ka hoomaka ana o ka mai lepera e hnokahua ma ke kino o ke kanaku'ke palaleha kakoui ka lapaau ana i ka mni kaokao 1 kona wa e hoomuka ne ni i kinohi, alailn o ka hoakunaka niakua mai koe a lilo i iuea weliweli. Nolaila, o ka wa pono wale no i ka ako ana i ka muo 0 keia uiai, oia ka wa kinohi o ka hooma ka ana iho. Ma ka hooiuaopopo ano i na ano hooponoptiQo aupuni anao kahonua, aohe niea e.no nai e ae e like me ka noho umhuahim a uie ka haiamu lehulehu ana o ka lahuj kanaka, e hoopuipui muu aha i ka lehau o ko lakou noho ana, a e "hooikaika mau ana i ko iwuena o k» noho pohai anpuni ana.

Ua kaa nui ia no hoi i na wa apau, o ka noho leliulehu ana o ua kanaka o ka lahui, oiu ka inea e hoomau ia ai oka kuokoa oke aupuni; u iloko hoi o ko makou waele manao ana, ua hilinai nui niakou he mea kupono .loa keia a kaleou e noonoo honua ai, —oia hoi o na kumu kahi e loaa mai ai o na omaka wai, e hookahe i» enai ai o ko kakou noho iehuleh» ana.

. Ano, he roea unakehewa ia kakou ka hoonu'a olelo ana ma na mea e pili aua i ko kukou noho kuokoa mau ana, iua, aole kakou e haawi i ko kakou mau noonpO'\na na ineae pili ana i iō kakou mau mailo lahui a me ka lioolaupai hooulu hou ana i ho kakou lahni kaoaka. lloko o kein mau la ke hookalio enau ia nei ko kakou mau nanaina a me na hoomaopopo aua nm na tnea e pili una i lea hoonu'a iuahuahua lou ana aku i na loaa o leo kuleou aina i loko o ua oke a lea poe kolea kauahua. Ko ike maka nei kakou i kela la keia la i ka nui o ka hoolilo ana mai loko aku o ko kukou woihona aupuni, u uo ka pomaikai ia o kahi poe kukaikahi e po-hu nei i ke kukalahale oka aiua. Aia hoi mu na uiea e pili uiaoli aua i ka iwihilo o ko kakou inau pono a uie ka liomaikai, ua nunakee ia ine ua onohi 0 ka puhi ka-pa.

Auo, o ke kumu nui i hookaawalaia ai o ka Haawiua no ka Iloopae Limihana, aole wale D0 ke kii ana i na paahana niakepono uo na oiahi ko; aka, no ka lawe ana uiai i na kanaka e hoolehulehu ai i ka lahui kanaka, a e hoolaupai ai hoi i ka aina. No keia manao hope ke kumu ikaika e holo mau nei i kela a rne keia Kau Ahaolelo o keia Elnnwiua uuo nui, a aole loa e hiki ina Kuhina, me ko lakou noean hooponopoūo aupuni a pau ke hooikaika ia e holo kela haawina koikoi; iaa, aole e okouioia mai kela wahi kamau—o ka lawe pu ana mai kahi i na kanaka e hoolaupai ai i ka aioa, Heaha ka kakou mea e ike nei iloko o keia mau lu ? 0 ka lawe niau aua mai no i na paahana makepono no ko lakou la mau inahiko. Mu ka huakai maUaikai honua aku nei a ko kakou Lani Moi, ua kaulaua oia i ka oleloia mu na aina e, he Moi huli kanaka; a oia no ka papa hookahua o kona aupuni, o ka Hooulu Luhui. Ke ake nui nei ka Moi e hooko 1 ka puuna a ka moe ana i lia loihi ai; eia mai, he okoa loa ka manao o ka poe na lakou e alakai nei ike Aupuni, Me he la, i ka hakilo aku o ke ake eiui o keia inau hookele aupuni, o ka hoopiha pono ia o na eke kiikaenalo loloa » lakou a me ka ko lakoa mau hoaloha. Palolo ka waha i ka olelo mai, Aloha .' Aloha I Aloha !

Ua huhewii loa na kauka raa ka hoike ana. o kt kanaka Samuela Kaahu, ua loaa i ka tzi<u Bamdla poki. He hoike ana keia i ka hawawa o ka poe kauka nana i olelo he Samola poki. He haua pono auei na Ua Papa Ola ka hoomalu wale ana i kekahi poe me ka maopopo ole o ke kumu ? He aha la ka haoa a ka Papa Ola i na ohua o kela niokuahi AustraUa i loaa ai kekahi ohua i ka mai Samala polei, i kona ku ana niai i Hooolulu nei i Deketnaha, 1880/ Ua lioomalu ia anei na ohna o Honolulu nei i kau mai ai maluna o oua moku la, e like uie na poe o koia mau hale i hoomalnia iho nei ? Aole. No ka mea, he poe haole, aia no he kanaka, alaila kiki[iau.

Ua hoolo o Aoapu, aoho i olelo no ka helu nioe, a ua kaumaha oia no kona inoa, no ka wnhahee oke Kuokoa. Ea ! e ka inakamaka Mr A., he malihini anei oe ika Knokoa hana ? O kona mau ia a mai hiiinai oe.

$3= I ka Peukahi i hala, l!fov 28, oia ka puni ana o ke 37 mnkuhiki o ka noho aupuni kuokoa aoa o kakōu niamuli o ka aa lokomaikai ana mai o Enelani a me Farani ioa ke kuihahi, e kuokoa Hawaii nei. I na makuhiki i ha]a e aku, he la nui, aka i keia mnkahiki, ua emi mai na hoomanao kulaia ana ona kauaka. He la ua no nae in ma Houoluln nei.

E3Ē* I ka hom 4 o ke ahiahi Poakolu iho nei, ua holo akn ka Moi k;ine a me ka Moiwahiue maluna o ka Likelike no Kohala, i ukali ia a Pooloku a iue ka Puuku a me na ohua. Aole e hoi koke mai nna ka Moi i keia malama.

E malama ana ka Moiwahine iimnia Kaleleonalani, he ahaaina /ea ma ka pa Halepule Bihopa, i lm hora 3 o ka amna la Poulu» aenei, DeUenmha 6, no ka ponmikai o ka waihona e kukulu ai ī halepule.

Ua hookuuia mai o Sarauda Kaahu maika moku akulikuli niai, tt ua īke niakou aoho hoailona o Ua Samoliipoki niuluoa ona. Nolaila, ke hilnhi la ioa neī na kauka ike ole.

Aohe ahailono.— Ma lm po o ka2B° Novua hina kekaki hale m Kahaluo Kona Akau, a ua make loa he el#n^kole^-k«nar-imhifle-arTTTO-i v -nrlTrir.r nioopuna-. 0 Kaiama ka inoa oke kane ao Palapala ka wahine.