Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 53, 31 December 1881 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI O NA AU POULIULI. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI O NA AU POULIULI.

Unnhiia e.ku Peni a Joscph Poepoe, no ka lliwahiwa a ka Lahui.] MOKUNA X. lIKLU" 85. A Knighfi $mg. j Ka hale kukela kahiko—He Moulelo Pahaohao—Ka hakaka anu me ! na Nunuihe Uniiknma- j inalua tua ke alahele Mattna Alepiue Ka Nunui Beora— Na Hoalohaekolu. MOLAILA, hooholo iho la luua e komo aku iloko a e kakali no ka wa pono e hnluwai pu aku ui lauu tue ka mea a mau mea paha o ku hule a luiia i kipa maliliini aku ai. Ia wa komo aku la kua u noho iho la maluna o na noho e kokoke auu i ke pakaukau poepoe, a, ia luua i noho iho ai malunu o ua mau noho hi, ike uku la ko Kokekila uiau maka he iimu huaolelo ano e maluna o ka pepa e waihy kokoke ana iuai ke kunin o ka ipukukui ihoiho. I kela-wa i lulau aku ai ia a nunu iho la, a pau kana naim ana, hauwi :iku la oia ia Hautoua, a ike pu iho lu laua j na hnaolelo i kakauiu mu ua wahi apana pepa la, a penei no iu : " E na Kaniahele « kuewa wule una ma nu wuolaau, a nie na kulu [mlahalaha oneanea, a e komo malihiui unu hoi iloko o keia hale-kukela, e ai a e inu i na nieu i hoomakaukauia, a i ke kokoke utm mai o ku hiainoe e kaili uku i ke kioo maluhi a' maopu e hiolani a e hooluolu, alaila, e huli ae ka nanu anu no Ua ipuka ina ka paiu akau o keia keena, u e ikeia auanei k» Helu 3:3, a ma ia ipuka aku e komo ai iloko o ke keenu hooluolu, a maloko oia wahi, malnnu hoi o na rnoe i hoomakaukauiu, e kuu iho'aiue huouniha iho ui hol ■ na Kainahele a ao ay ku po. I ko laua ike una iho ikeia mau manao i hoopaaiu muluua o keia apunu pepa, lia puu ae la ko laua manaoīaua, e ike aku aua laua i ku poe oia hale, a he ekolu mun niea e waiho mailu i mua 0 laua ia wa. 0 ka mua, e hoopiaa i ko laua muu houpo Wulewu ; o ku luu, e hoonaueu iki no kuhi wa; a o ke kolu, e hookuu aku i ko lauu mau kino e hiamoe a e hoomuhu. Noluila, ku ue lu laua iluna a noh aku lu maluna o au aoho t>hia ina ke pakaukau e wuiho auu o nu 7wua a me na hue-īli, a me na popo pakou pulehu elua. A iu laua i kuene pono iho ui, ua laluu uku lu lauu i nu heuio u inu ae la i ko loko oīa mau meu u pela pu hoi me ko loko. o na hue-ili, u uu puupaahunu pu aku la no hoi luuu i nu popo palaou elua. Pela luua ī hano pono ui a liiki wale 1 ku piha pono uuu ukti o ko lauu muu

j ho(ipo, iv hoomalui aku la laua o hoohel f\o ]a»a inan niauawa i koe o ka inmea tna tia hoolumiakamailio attti. Ua lilo muaaku la hoi ia Eokekila I;e koehu nmā ana i ka laua niau olelo, oiai, ua ninau aku - la oia ia Hautoua : "E Sir Naita o ka Ululaau, he oiaio anei ka mea au i hai niai nei ia'u no ka mea e pili ana i ka pahikaua » ka Moi yesotarika?" Pauo aku la hoi ua keikialii k : Ae, a i na palia e niakenniko tma oe, e lohe i ka moolelo holooUoa e pili aua i ua, jiahi la, alaila, e hahai aku no au īa oe a e iko auanei oe, he moolelo pahaohao lua 010 ko ua pahi la—i keia wa i om ao ai ua keikialii la hookahi oolopu waina, a i lta hiolo pouo ana 'Uu oia oolopu ua hooinaka w hou niai la oia i kana īunu , kamailio aua, a e lioouiakn aua hoi i ka nioolelo kupaiauiiha loa o ka pahi-kaua kupua a ke Alii Sesoterika.: " E kuu Paterona Naita, ano e hooloho niai ai i ka inooMo paliuolmo o ka au e inakeuinko nei o lulie i koiui inoolelo. Ua halmi aku au ia oo nmloko o ka ululaaii a kakon i hele niai nei, o ka ineu nana ui\ paiii-kana la oia uo kekahi o ko uiakou kupunu a'u i Inu aku ai ia oe oia hoi o ilei'akela ka Naita Puuwai Wiwo Ole. 0 keia ku Naitn nanu ua pahi-knua la, a nana no i huuwi aku ia mea ia Sesoterika ka Moi o Aigupita, i ka la onu i hooluuiia aku ai uiai konu uoho ana hauinaua ana na Hurekela ; aka, aom nae keia o kau inea i makemako loa ai e lohe, oiai he welau keia no. ka moolelo o ua pahi la, no ka mea, o ka niua, loa o na hoike ana no keia pulii kaniahao, eia no ia. Aia i waena o na kanaka amara o ko mnkou aiua, he kanaka no ka ohana o na ktijiua o ke Aupuni Sikohama e waiho la mu ku hikina o ka la, a oia ke lookela o nu kannka akamai loa i ka huna ana i na niea kaua oi o ka aiaikai u ku hoi i ka nmhalo nni ia, u i kekahi j manuwu ua lilo oia i kannku uunmi j ponoi no kela kupunu o makou, oia lioi 0 Hurekel«, ka īuea u ka laliui e hooho ana nie ka īhiihi, oia no ka Naita Puuwui Wiwo Ole. I ka' lilo ann ae o keia kuiiaku kaiuahao i kuuwu lawelawe uu kela Uiipnna o uiakou, na lilo iho Ia ia 1 punuhele nu Herakela, a pela hoi o Herukela na ua nmra nei. Ma na hoo uku kuua una u pau ua kaa wale no ka lunakila ma ka aouo o ka Naita Herakela, i kekahi fio, oiai o Herakelu e hiolani ana uu ike aku la ia ma ka nioeuhane i ke kauwu punuhele ana e ku anu i mua o kekuhi kapuuhi hao nni i liele kona okooko ahi u pu tuusani ia kona enaena, u mililoko inai hoi o ua okooku uhi la, ike aku la oia i ua kanwu la uua e huki niui ana he pahi-kiuia nani lua ole, a me iu ineu hnani ae la ia imua o uu uhi la, a la wa i oili niui ai he inoo df*rngona nui nona n;i poo he 7, u moe iho lu ia mululo o ku nnika o im pa-hi la. Aia hoi ike uku lu o Herakela i ua kauwa la ana e kaikai ue atiu ī ua puhi liij u ia manawu i uo ue ai uu nioo la mo he liona la, u niai loko mui oia leo lolieia uku la he niau himolelo ario eehiu e heu mai ana. ''E—! E—! hoolono niui, Owuu no ka uhnue o kou iniikuakane, Ka mea hoi nana oe i huakohi uku, Mailoko niui o ke uo inoino, Ano—! Ano—! E maliu mui, Eia ku oe ke huuwi pio uku nei, I ke olu o ko. kuuu uina ulohu. I loko. o nu liina o ka inea e, lva nialihiai i hoopea wule uku ui oe, E kuu Uania—e huliu niai " I kelu .wa i nalowule aku la ka moo clerugonu a" tnu koua ivuhi ku nmi la he kauaka aoo nona nu maku e hulili enaetiu anu, me he okaolio uuu 'la ua ke ahi, ku inai la oiu tne kona hiohionu ahiu a pau u pune mai la me ka leo nui lnu ole.' E kuu keiki eia au ano iniua 0 kou alo, a ke kauohu aku nei iui ia oe e kapu iho oe i kenu pahi-kaua au e paa, lu o Laheuna, ke ola o ka lahui kanuka, e hiki mai anu ka wa e huule aku ai ia j iloko o nu iiiin» t> kekuhi kanaku kupui(inulia loa ku aieu hoi uohe ona niukuakuue a me ka niakuahine, u oia auauei »f*itlu una nnilunu o nu nieuinooku houuu, a nauu hoi e uh,p ;l i ko inkou aniu ikuiku u puu, u e nuhy ulii unu iu maluua o na kupua he nui, a noluilu, e : haawi uku i ku puhi i ka meu uuna oe i huopuuahele u niai iuia uku auauei e hele aku ui iu e imi i ke kanaka nunu iu e hoohuna me ke kupaianu. Ia muuuwu • nalowale aku lu uu kuuaku imuuinu uuo j la, a nulo pu aku lu hoi uie ke uhi. A i kelu wa, ike aku U o H,vak t k i i, a ', kauwu puuahele lu aua e ] ;U ve ae una j ka palu-knua. u ooki ae lu i kona u-i, u 1 lua la wahi o ka.ua uioeuhune ihoopnoho ■ | a« ia ia niai kona hiumoe una, oiai, ua l lele niai lu ku weli meneinene o konu j ike una aku i kelu hunu inanaonao luu | ole u kana kauwu. a iwlu oia i houlaia ' I itu ai mai na hoonipo unu a ku aina 1 moeuhane. I k»iiu ulu unu ae ua holō

koke akn la oia i l;n nmii o ua I<uuwii puluiolmo la aiin, n inia i hiki nku t\i iliiiln, ho'll' ke kuuwu ma konu waiii inoe i\ iiKiiUiihi uku holo liku lu ia i ke kctna ui;i lioi, ho inua e.kona liiuilulu j antffi kona ike ana 'ku o waiho nuii »ma ke kiuo mako o kana kiuiwa uloha, a ui'V hoi he ])ahi-kiuia nani lua 010 e paa ana nia kona lima, a o »u\ ant\ no lioi ko ahi 0 knun kapuahi hao, a maluna iho o ua kaiiuahi la, ma kekahi aoao o moo ana lie iuoo derngonu nona na poo ehiku. 1 kela \va lele aku la ia nialuna o kanu kauwa punahele a lumlo iho la kona ninu waiuuika, ino koua ok'lo unii r iho. E kuu Sakuleuia aloha, ka niea a'u i pnulelo ai, lie oiaio ka na niea u jnui a'u i iku ai ma ku moeuhiuie. B kulii ana au lie aku wule, uo iu uiuu iuea, ein ka he moa i meneinone ai kuu puuwa; a e elui ai hoi ko'u houpo. (.'l o/e i pau.)