Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 6, 11 February 1882 — HE MOOLELO KAAO NO ROSELANI! Ka Hiwahiwa o ke Koa! ME KA NANI LUA OLE O AINAHAU! A O KA OLALI HOI O NA POAIANU. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ROSELANI!

Ka Hiwahiwa o ke Koa! ME KA NANI LUA OLE O AINAHAU! A O KA OLALI HOI O NA POAIANU.

jUnnl)iia c ka Peni mniniwalea ;i Miohael HaLnle, no ku £U\v;ihi\vn a ka Lahui. j MAUELE II. IIki,U 2P. ULI no la in. a iho aku la il.ilo o moku, iiie ka pih i o ka imau i k'i hmioli a tuo ki» olioli, uo k» ike anu i ke auo o o k;» mnnii i lon;i i kmiu keilei, tna ku lioola ntiu i tm ponlikoa ;i mo na numoku i holouia aku iloko o ka tuoana. Ilio pololoi nku ltv oiu nti» ko k«etm kahi a lloaelnni o oolio aim ilulo o ka moku rae ku mukunmko no o uinau pono iuia i ke »110 o kanu hooln »n», aka, iiiia i liiki nku ni uia ko knena o ka hiwnLiwa Koaehuii, ua pna ka puku o konn kaouH, oiai e hooluolu nnn o Roselnoi iniu iho ma leona walii nme, nmhopo iho o kuoa D)uu haiia nui i haua ui no ko lnkou ohi. Kikoko aku ln o Kinikula i kn pnk;>, iu ww no, paue mai 1« o selnni uie ka leo uoo huhu : " Owui niuwaho, a heaha kau (nnanoi, oi»i rui nta ko'u kaena o hooluolu anu i ko'u luhi?" No koiu leo auo huhu, ua liloia ho moa hookuiho i ko Kinikuln uiuniio, »ka hoi, ma koua uno makuo, uu pauo nku penoi: "Ekuln m»i iu'it, ina uu pono ole ko'u liiki ann mui aau kou kaena nei i ktia hoini, Owuu no o Kinikula kou uiakuakane, ua lieie inai nei au e huawi aku i ko'u mau mahulo u ine na lioomaikai nui, iloko o na hanūli paleoa ole, no kau man hana ano e, a me kou hoolu ana i kou mau aumoku a ine du pu;<likoa i mHWe iloko o keia moana lipolipo." Ia lohe uiia o Roselani o Kinikul» keia, kona makuukaoe, e kikeke noi mawuho, ala mai lu oia mui knun wulii moe mai, wehe ae la oiu i ka puku o kona knena, a hookomo ae la ia Kinikula iloko, a uoho iho la lauu, o laua •wale no maloko o ke kaena aohe meu e ae. Niuau nku la o Kinikulu ia Roselani, na maopopo anei ia oe ke kunau o keia halawai nna o kakou me ka poiuo? Ae, wahi a Roselani. He kupua auei, a he koa pnha, walii hou a ka uinau a Iiinikola, kona makuuknne. Ae, he kupua oia, o Ouiula kona inoa, no ke aupuni Meridiaan, he wnhine oia, a eia oin he pio na kun mau owili lauoho, o pun kau ana a ppa hooila malnlo o ka mnnu o knn Uila Tarapa, he ikaika no oia a he kon, he en no hoi a ho muua, aole lauakila kekahiinan knpua liiiua onn ; o ke pkooko o kana mau owiii ahi p>md;i u me ka enaenapa kanahiku o ka ikniku o kuna mau kaulahao ahi he kanalimakumamalna, he kn i ka mnkau a mq. ku weliweli, akn lioi, i ke ku ana mni hui oia maū ikaika imua o'u, " lie puu pwle wale do ia ino, na keia hookele." Uu hooholo iho an iloko o'u iho, aia a ku k>kon i Furani, alaila, e liia oiu ina ka amana li kanaka, i uku hoopai no kana mao hana lokoino ia kakou. Aole hae an e hoike aku i kon;» helehelena iu oe, ftia a hiki i kna wahi i inakemake ai, alaila ike ee iuia u mo kona mau ano h pau, o ka īke ana uo hoi iu o ua mea a p»u loa, inai ko kaua man Alii kiekie loa ma ka aina, a liiki i ko kaua Adimarnla ma n» alo o ka mouna j uka, āole i hiki pono lon i ko'u maouwa e komo kino ti iloko o ke okooko o na hooili kaua ana, a ine nu lmkak», uia a hala na malama uono mai keia l;t akn, Bl«ila, hoomaikui mai kon mama Maunasilika ia'u, ka meu iaia ka luoilina o na ikaika anoe a me na mana kiipnu lehulehu, alaila ike mai oe iu'u e koino aua i ke aiwaiwa o ka make a me ka makolukolu o ka pilikia, e haalulu uūunei na knpuu o ke ao holookoa imna o ka inoa Roselant. A pau ku Ro8elani mau olelo ia Kinikula, hoi aku Ia o Kiuikulu ma konu kaena e hooluolu ai no ia po. Ma ki hohola ana mai o nu kuknna o ka Ia ma kekahi kakahiaku ae, ua ala like ae la na mea a pau o ka, moku, a pau ao la na mea a paa i ka pii ma ka oneki laua loa o ka niokn, I ko Kinikula wu i pii ae ai mnlnnu p ka onoki, ha-Io koke iho no oia i ka ihu o ko panana o ka

molui o holo ana,a iko ilio la oia, oia no hikou ma ki ibtt muu; ia wa, kahua aku la oia i ka nioa inia ka lioo, ts hoilioi no i ka iliu o ka moku i ko E. N. E., oia lioia hoi ika liikina aku'u liikinn, oini o pakuikui miii uiui ka pa aua « ku niakani kona makekukulu hema. Ple ma< nawa ole uo lmi ka vndiiipaucli ana o ka ihu o ka iuoku; o ka helow i. — Niniu Molokai, poahi L tnai, Ki\ hopo o ka moku , i ku huli pono ana tto o ka ihu o liko mo ka Kiniknla kauohn, na nu uo lu o Kinikula i ko no makani iliuia, holo ino ko no i ka lewa, o na peu hoi koia o ka molui, Uti helo a pilia pono i ka makuui, o kuakou aua ko kni mi k« aoao o ku tuoku i ka ka moa oka holo. Piuio ao la o Kinikula iko Kapenu maluna o ka moku, iua mau koia maknni, ulailn, mu ka hora 10 o keia la uo e iko ni Uakmi i nu kunhiwi o I'\iraui. Ko kauoha aku uoi no hoi au iu oe, i ku wu a oukou o il<o «ku ui i un knaliiwi u li'.uMni, o kaiioha aku oe, o lnikiia na hao Alii nniluna o na molui a pnii, a pela lioi me ki'ia uioku aniani, a o ka hao Kalaunu Alii o kuu hiwaliiwa Koael'ini, o kuuia oia mu ka huini o luua lua o ka moku ani.mi nei ; i ka wa o hookomo iii nu moku iloko o ko nwn, o hoouna i\e oo i kokahi «lii inokn e hoiko ue i ka lolio iii'u ilulo o kn luoku, aia a kn,u ka holenmu o na molui, alaila, nn'ii e puhi mai iku 010 ilula o K;tni ana, o ki ia na pukuuiahi o nu tuokn a pau, 0 hoolelo puia tia haluna abi i ka lowa, mo ua uliikiiolelo i ko aouli, i uiea o lioike aku ni i ke nupuni o F. r uii, eia au o A'mikula ka mea nonu keia nmu aūmeiku, mo kuu milimili Roselani, ka olali oua PoaU' ui. Oia k»'u kauolin, nau e hooko aku ina moa a p HU . H.iop»u ae la o Kinikula i konu kamnilio nna me ke Kapena, hoi aku lu ia ilalo o ku moko,a.ua ke k»oua huokipa, mHlailu oia i noho ai ine ki.na keiki ka milieuili Roselani. Im Uuia uri ke kuena liookipn, nioau liku la o R isolani ia Kinikuln. oka vvn heu lu ko kakon wa e lihi ike nku ai ia .P.imni? Ika hom 10 no o kei* e ike ai kakon i n„ kunhiwi o Fatniii, wulii ii Kinikul.i i p.mo uku ai, a uia ka hoi'a 12 ne no e kumo »i kakou Ike awa, no ba mea, ua maik-ii ka makuni o pa uei, a ke naua iiio iu k»kou e liolo nei, tno he naia la ka moku i ka pii a iho i ka ale. E hai naua aku uao au ia oe e kuu milimili, o keia aupuni aunnei a kakou 0 ku "ku ai la, oia hoi ke aupuni o P,.raui, nou noiaaupuni, no kou makuahine, oia kou kaikuahine ponoi mf.h(ipo niai o kou hunau ana, ua ninre oia ia Kiiiik.ihipii, he k-iki Alii u „ k» p ap „ aleahī o ha Alii i.ii.upunio F ( .raui tioi o laua auanei ka mea nnna o maluma ia °e a hiki i kou wu e hanlele ai ia laua', a hele aku oenokau lmi.kai kaahele honua, nohe liewa o ka hoīke aku i ka lohe ia oe mamua, he mea kipa iu no ka hule makun, oka ai a o kahi ia i )0 , ku ,!0 no ' ie ' e > anoui hoi he wahi piliki,, |mhu ko uiau mi.kua, a im.iii.o nw.i i (l 0 e o pao ai, miii nohoa hoole.oke „la hoi j'a a keiki. E kamailio ana n,. laua i heia mau olelo. Ke-lo in ana na ku;-.-j hiwi o Farani ma!u„ a pou o o ku ihu o ku inoku ua paa i ka oLu. (Aole i pau.)