Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 9, 4 March 1882 — He Palapala ma Italia mai. [ARTICLE]

He Palapala ma Italia mai.

Kuliinui o iih Enegia Khhh, Turiū», Xta]ĪH, Dek 25 1881. I ka miikamnku maikai K M Koahon jr Alohn oe :— Ua loiia iiiai nei kau leta o ku lu 27 o Okatoba mo ka la 19 iho nei o keiu m«lama ibo nei. Ua lolohi iklkiuleta, 1 niHmnli paha o kn hiki mn« ole ana m u Honolola i ka \va kupono. No knn noi i ka mea oi ma ke kipu pololei ana ke kipu naakanH, ua eo xv»]e no» pau i kamaaina, na hanmana o ku Papa akahi, he elua helu wale uo ka oi mamua o ka Ha\v»ii Ponoi, A keia Aogate e malama au i ka papa inoa o na haumana kipn pololei a hoonna aku. Aolie a'n nu hon ano nui loa e lmi'ku ai ia oe ma keia leta. He oluolu maikai no na ola kino o nn Hawaii Ponoi ma ua BiuH mamae nei. 0 James Kn Booth ma Napela, nw ka Koyal Alilitary €ollege i hoohanohano ia e ke keiki ponoi a ka Moi Humetert o ltalia nei, ke ke>ki alii hoi o Napela, ma ka lilo ana i haumaua no ia kulanui i keia makahiki. 0 Robert N Boyd hoi ina ke kikowaena o Itßlia nei, ma ke Ku]a nai o ka Oihana Kaua Moana ma Livauo, uewau maka akan nei. Ma ka makahiki 1883 e komo mai ana o James K. Booth maanei, no ke ao ana a ike i ke Kaua Pnknniahi, alaila blu» maua i E pono e wahewehe «ku au i« oe ī ke ano a me u» halehelena o na Hale hoonaaua'o o na alii koa o ke aopuni o It*lia oei maw»Ho ae o na* Kulanoi me oa ano leholehu a ke aupuni i hoana e ai tio ka lehulehu. Penei kr> mahole aua o na kula alii koa: He ek<>lu KLulauni, hookahi nia Mikuo, hookiihi ma Felorene, a hookana mailoko mai o na kula Knmnmua

niai ka jnft\u»hiki 12 a hoea i ka 15 ainmuli o ku hoike »»tm o tm Ivomite, na kupoDo ku makauknu 110 n«» buke o ka pupamua o ke Kuli»u«i, * mc k>» lioiko hoi » n» kaukh, u»» knpouo kt> ola kino no ka oihana kaUa. He eha makahiki uio ko Kulooui bo koa malalo o ke &lalcai »□» a ui» kuenuno aki»n»bi mi» na ike lehulohu, luuahopo uh mnhele hou ia u» huuniHnn o liko nia ka nui o ka ike ina len hoiko u na komite no ke kouio onn i»ku un» kokalii kula ao moa kaua hou aku. oua hiiumHuii kiekio lim inu ua niea helu, e wne ii» mai lukou uo ko'u Ilu.le kulu e uoho uei, uo ke ao um» ma ku ike Euegenia me ke iko kuua Pukuniuhi, a okolu ui«knhiki puki». Om» hiuiun»na emi mai o ka maknukuu tna na meii helo, e wae ia lakou mu na kulanui m> koa ait»a ma Modeua, no olua inakahiki puka. 0 k'eia Kulanui ma MoOena, l»o wahi ia e ao ai uo nn Aliikoa o nn Pu»»li Kaua aina, oia na Knua lio, kaui» pu lu»u poohiwi, i» iiio mnliele lie imi o ia imo knnt» m« nu puali kaua leluilolni o Italia noi. 1 kekahi wa ua ohiia uiai ua h>iuu»ana o uh Kulauui o ka lehulehu iio ko Kulamii Adacame n'u o noho nei,-a tuo ke Kulanui o Modeu»i, o liko mu ka iko 0 ni» Kanka a me un Kaukn o ke aupuui he kupono ; alaila, ua wae ia uiai ka 17 makahiki aka 22. Ikn »vu e puka ai ua haumana mai keia halekula hope aku, ua hookau ia aku ke kulana Atiikoa ho Sub. Leutenont, oia lioi ho lutanela hookele moku o ka oihauakaua moaua. Ike komo aut» mai oiu haumaua i keia haleno, ua hoolilo ia i keiki pouoi nn ke aupuni. Ika wa e puku ai mai ko kulauui AduC>*me aku, elua mahele ko maheleia ka Enegenia ame ua Pukuuiahi, no ke kou.o aku i ke kulanui Applicntion no olui» makuhiki, a puka oe mai laila ae, komo iloko o na Eegimnuu ko;>, iua ke ano he aliikoa alakai uo ia umu rfgioiaua no ua makahiki elnu, »»laila km ae i ke kulunu piba he Lulanela nui a kupeua paha. O ua haumaua tna ke Kulauui o Modeua, i ka wa uo e pukn uku ai, kouio 1 ka Regimaua e alakai i ua koa uo uwkahiki elua kau i ka Lutanela, ahūla, ua wae ia he ekolu inailoko ae o na alii koa latmela akuimii i ka eneginio, he 6 mailoko ae o na lotauela akamai iku hookele ana i ua poka o ka Pukuniahi, me na Lutanela akam«i uia ua olelo lehulehu, me ke alakai aua i na koa o na huali kuua lehulehu e ae uo ka Kula Kaua kiekie ma Turino uo elua makahiki, a o na aliikoa e puka aku mai laila aku, uu hookiekie ia i kapeua, a uu Wae ia he 3 mailoko ae o kela 40 keiu 40 ona alii koa akamai Joa o lakou i mau Hoa kuka no ka moi, a ukali no ke kahua kaua i ka wa kaua. Mamuaoka hookohu ia anao kekalii o na alii koa e puka ana uo ka lilo i hou kuka a ukali kahua kauu, e loaa pouo iaia eha olelo o ke ao nei, oia ka Italia, Pnraiii, Geremauia, me ka Pelekune, a oia ka poe kiekie mawaena o tn» haumana o ia kuiauui. Ma Europa nei, eono tualamt wulo e ao ia ai na olelo o na aupuui e a loa a Ma o kakou he mHti makuhiki loihi loa. Heaha la ke kuuiu ? Uu like no ka aawina noonoo o ka Hawaii poiioi me ka Europa ponoi. Ua ike no ka Ila waii, ina e kilohi pono, a e huiia ku oiaio maoli. Eia hoi kahi, he linoliao loa ia mannei ka lohe m»ti ia ana ma ua Kulanui o Huwaii, ua oi aku ka ike meo helu o ka haumana imua o ke kumu Wahi hoi a koonei mau laehaokela, he genius ku Hawaii Ponoi. He mea oiaio keia, a ua ike uo paha oe i ka ikaika loa o ka noonoo o ka Hawaii Ponoi u kaua ma ia iala ma na kulanui o knkon ua lele oi aku imua o ko na kumuao. Maanei, aole pela, aole ikeia ia mea a aole no i ike ia h» man uinau helu pua kiki, no ka mea, he ukamai loa nu kumu knla, koe wale iho no paha ka hoom»o--popo ole uku o ka haumana i ka weheo nu kumuao. "Ua piha loao Europa uei i na kumn4 ao akamai, a ua naauao ka lehuleliu | holookoa. A u.» hiki loa e loaa iim ! kulauui o kakou ia mau kumuao aka-' mui, no ka nku e uku ia la i na kumuao hapa ike i na materia kiekie o kakou. Koe wale iho no paha, iua aohe makemako o Hawaii i oa kumuao akamai tnu kona mau kulanui e ola I» mukamaka haole. Ka haleao uo ka oihaua kaua moana ua hoihoiia a pau ma Livarano i keiu wu malalo o ka iuoa o ke Kulanui Aumoko Alii, he 5 makuhiki o na haumaHa olaila e uoho ai alaih, pu ka, me ki> kulam aliikoa moku no ka hoomaumaa ana i ka oihaua kuua moanu uo kekahi makahiki. E like ma lea eleu umo ka akamai i ku hookelo uua i ka moka, pela e pii ui ke kuluoa. I kela me keia mukahiki o ka Ac.idume Nava|, n fi kau nahaumaua uialuna o k-.* nioku kaua u lioio uku i fea LooanH e houliiiianiaa ai l na mea i ao ia.

E !iUo iio mo kei» na maheleholo niia o ua kuhi aliikoa ma F»rani, 33oritawi», Oennnanin, a pel» aku. Mo kn nui o ku ike h mo ko akumni e Loaa ai ko kulikiwi «liikoa ma uu aiaa naauno noi. 0 ii.i aliikon kiekie mn kn iko men helu o ka Euegiuio mo ka Pukuuiahi, a oin uo »a uliikoa uo ke kukulu ana ī na Pnpu, Da Pukuninhi, u mo k« hookele mm ma ke kHhua kaua aio na pukukuniuhi. O nu aliikoa Stato Maggioro, oLt no ka pimepoo o na a!ii o ki\ oiliana knun. Ho uinio, ho uui ka ike mo ko akiw uiai luonlioln o ua haumana o ko Colego mnmua o ko komo unu mni ma ka Aonilamo 4iei, i oi loa aku mamua o un. II»\v»ii ponoi nkuinui moahelu o kakou i puka mai Liiliaiinihiun ato Puunhon m»i aolo no ka oi o ka noonoo o ka Ilawuii Pnnoi, iika mamuli uo o ka maikai o ka hooiiiuiuao ia anu e na kumuao akomui loa Polma i loaa oio ai ia kakou mu nn kiilauui llawnii na knmuuo oia uno ? Ua uui ke daln i liooknUwalo ia o ka Ahnololo 110 ia hnna hoonaauao, a ua nui pu iuo ka uku o na kumu hupa-iko ma n:i matoria kiekio a kc aupuni Hawnii o uku mau la. i\. ua aiioi loa ia boi o [lawaii ikn oluoiu o kona mau eu. A poho» la i kii 010 ia mai ai koia m.ui ano kumuao nima e liookele uku ka noonoo ona Hawaii Ponoi ? Aia oukou i l'a ainn, oia lioi makou i ka aina mauiao uooiioo ia inai ka p.mo mo k,< haina pololoi o ka uinan hoohuoi. O ka hooilo kti;', ua pokolo ko k.iU aua o ka la, ua kaalo kapaka'ni ae la ka hi ma ka hem:i, ke o uiai hei na kui liui o' ke anu. Da hwulo niai la ka haii mun loii i na hebedoma inua i hnli, aka o ko ahi no ka la o hoopumeliana «i o koia E oluolu oe i ka wii e pmi ai ko kolio baloti o Eeberuari 1882, o hoouna mai oe ia'u i ka pupaiuoa o ua Luuamakaainana i puka pono o ka oioku o Koawe. E hnawi i ko'u alolni i nn lunamaniuaua Nawahi, me Waliiuo, a me ka ua Kiiniloliua holoeku», a i kou ohima hoi. Aloha oe a uui. Rob W Wilikoki. j