Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 15, 15 April 1882 — He Nanea Kamahao Lua Ole! NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua. KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole!

NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua.

KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA

15UK.H i MOKUNA X. Uila Uu uiuiuu) >1 kokahi npio t> ['i'pehi ia l>«litm—Ko i?Hliim ahmhiin mia—Eu no i BuJitu».

kelawa o noho aua ina ko uloalii o ka Moi Ata he NuHa ojiio, a oia hoi ke keiki a kekahi o na Moi o lrelaui. 0 ka iuoa o keia Naila ojiio oia uo o Sa Lauekeoia, a ua piha hoi kona naau i ka haaheo, a ua lielu no hoi oia iaia iho oia no kekahi o na Naita ikaika iwaena o na Naita kaulana oia au. Oiai \v\ ike keia Naita i ka heuio ana o ka pahi a ko kaikamahiue ia Baliti!i, nolaila, ua uila ka manao hu«hutc iloko 0 kona houpo, a hapai ae la ia i kona mauno lili o liooko aku i kona awahua nialuna o Balina. Nolaila nonoi aku lu ia i ka Moi Aia ina palia e ao mai oia iaia e uhai aku oia ia Balina v\ hoopai aku iaia no ka iuo aua i haua ai iuiua o kona hanohuiio. Paue uiai la hoi o Ata, "E hanu [>a oe e lika ka hiki ia oe, oiai ua nui ko'u inaina i» Balina, a ke makeuiako nei au o hoopai ia oia no ka hewa aua i hana iho nei iniua o ko'u alo alii." Ia wa ua liele aku la ua Naita la a i koua hale hookipa hoomakaukau iho la no kana huakai alualu ia Balina. A iloko hoi oia wa hoea mai la o Mereliua ke Kilo i ke aloalii o ka Moi Ata, a hahai ia aku la iaia ka moolelo e pili aua i ka huakai a ke kaikauiahiue uana ka pahikaua, a īue ka moa e pili aua i ka lede o ku lokowai. I,v w a pane mai la o Merelina ke Kilo, Ile me pouo auei no'u ke luii aku ia oukou, o keni kaikainahiue e ku uei, ka ineii hoi nana i lawe mai i ka pahiknua i keia uloalii, ke hai aku nei uu ia oukou me ka oiaio, o keia kekahi o na kuikauiahine epa loa o ke ao nei. Ke ike nei kakou e na makawaka i ka hoike a ke Kilo Merclina no ka mea e jiili aiia i ke kaikamahine nana i lawe 1 ka pahikaua a hemo ai ia Balina. E huli ao kakou a nana aku ia fta Nait« Lauekcora, oiai oia o liuhu ana no ka uhai akn ia Buliua ka mea a kona naau i hnahua ai. Ua hao ue la ua Naiia lrelaui uei a paihi pono ia me kona aaha kaua « ine kuua laau iho ma koua lima, haalele iho ]a ia i koua hale 1010, a hahai aku la iuahope o ka Nuita Balina. laia i uhai aku ai mahopo o ka Nail Baliua ua loaa io aku la no ia iaiu niu keala hele o liiki aku ana i kekahi kakui mauna. Me ka leo nui kahea aku lu ua Naita lrolaui la i Balinu : "E ku iho 00, o ka Naita, a e pale uo kou olu ihp." 1 ka lohe una o Balina i ka leo kahea hoohuli ino ae la ia i kona lio i hojie, a pane mai la . E ku Naila maikai, luiaha kau ia'u, ke aa mai nei u 11 ui oe o paio pu uie a'u ? Aewalii a ku Naita lieluui, oia ke kumu o ko'u hahai aua mai noi uiahope 011. Mai oi loa aku ka pouo iiiaoei noho aku nei iloko o kou halo lole, oiui lie nui no ka poo i makeuiake e hoohiuilehiu i

|ka poo i» lakou i inaina aku ai, »ks, o iakou m> imo ke haulehia «rt;t iloko o k« j lua a lakou i oli ai. A mai ke alonlii lioa mai uoi 00. ? Mai ku aloalii inai nei au o ka Moi Ata, wahi a k;i Naila hoUni, a i holo ii),li noi :in e kau nku ika hi>opat no ka ino i hana ni i koia la imua o ka Moi A(h a iiw kona aioalii a jmu. j Ua j>ono ia, a nokila ho moa pono io uo'u ko huli aku a pnio nio 00, oiai he huakai hoopai kaii ia u no ka ino a'u i liauu ai imua o ko Alii Ata a mo kona alii, oia hoi ka mako ana o kela wahino laj)uwaly naua i hoopoino i n» ola o ua Naita he «ui, » o ka make aua o kela naliesa wahine he moa hewa loa iho la ia i ko alii. K hooiunkaukau oo ia oo ilio wahi a Lauekooia, ka Nai(a Irelaui, a e paio pu mai oo uio au, a o kekalii auanei o kau« lilo nna i alii no ke knhna h&kaka lrt niiinawa lalau iho la laua i kala.ua īuau laau ihe, oniu ao la hoi laun ia mau uiea i ka lewa a hoihoi iho 1» wa ko laua niau jiuhaka akau o o pololei aua ua umka wini o ua niau Uau iho la i ka muaiima o kela <t mo keia o ua niiiu tnoho la. Mo ka hululu o ua kupuui lio ikea ia aku hi ua niau Naila la e hoolelo jmu ana i ka holo o ko laua niau lio iuiua, a ku pololei aku la ka niaka o ka laau iho a ka Naita lrelaui ma ka palekaua o Ealiua, haiiiai liilii ae la hoi ua laau la, a owala ia uku la ka Naita Balina mai koua lio aku a o ka laau ihe hoi a ka Naila Balina ua ku pouo aku la ia m» .ka paleumauma okaNaila Lanekeora,

a kapoo aku la ka wiui o kana ihe a koino iloko o ka uuiauma o ua Naila opio la, a haule aku ia he kiuo inake maluna o ka ilihonua. 1 ka ike aua uiai o ka Naita Balina iaia i ala inai ai a ku iluua e waiho ana ke kino o ka Naita Lauekeora, u» unuhi koke ae la ia i kana pahikaua me ka luanao e hahau aku nialuua ona ina ao--10 ia i make, aka iaia i hele aku ai a nana aku la uia koua niau uiaka aia lioi ua haule aku la ka ia i ka rnoe kau moe. hooilo. MOKUNA XI. Ka ipo a uie ka ij>o—-Naauaua i ke aloha—Halawai o Balina tue kona hoihanau oia oßalina. Naua iho la ia uo kekahi luauawa, a huli ae la ia a uiakaukau aku la e kau maluua o koua lio, aka lohe ao la ia i ko poha-poha ana īuai u kekahi mau kapuui lio mahope pono mai ona, a iaia, i huli ae ai a nana aku ike aku la ia he iede opio ui ka luea uoua ua lio la. A iaia hoi i holo enai ai a hiki mai la ma kahi )i ke kiuo iuake o Lanokeor* e wailio aua kaohi iho la ia i kona lio, a iiio ka hiona haikea ano tuake lok' iho la ia mailuua iho o kona lio, n puai ae la kona leo kaaikau o uw« ana me ka wulohia lele iho la ia maluna o ke kino nnike o Lanekeoi'a, a liuliu huli ae la ia 11 pane ae la ia Baliiia: E Baliua, he elua mau kino kanaku e make aua ia uo, a lie elua hoi uiau uimne ka okoa i haalele ruai i keia ola aua, aka he hookahi uo uae puuwai. Hoomaopopo iho o Baliua iua keia niau huaololo aua ledo la a tue kotia uwe kaoikau aun he ipo aloha ka ia na ka Naita Lanekeora e waiho a make mai la imua ona, a ua nui iho la kona kauinaha, a.iaia hoi e-nalu aua iloko o kiina uaau iho me ka ehaeha, ike aku Ia iei i ka lalau aua aku a ka leile i k» pahikaua e wahi aiia tua ka aoao o Lauekeora. I ka paa aua aiai o ua pahi la i koua lima ua ku ae la ia iluna aka ua haule Liou iho la ia ilalo, a i koua ku aua ae ua liaehae ao la ka walohia o koua leo i lewa, a ua hiki ole i ko Baliua puuwai aua iho i ka «haeha a me ko aloha. Nolaila helo mai la ia a kokoke i ka lede, a hoao aku la e kaili mai i ka pahikaua a koua lima e paa ana, aka, aole nae e hiki iaia ke kaili uiai i ua pahi la. A iaia e hoojtu-a-a aua i ua lede la nio ko ako loa e heuio ka pahi mai kona liuiu mai, aiahoi haule iho la ua leda ]a ilalo ma kona kuli a naka haaluu ae la j koua kino a r nu > lue ana ae 0 '

kona leo i koknhi mau luiaolelo walohia akn o iioomalia « mt iuakmnakH lu'lulu l .- ln.

Auwo! Manuonao ino !! Heaha kola!!! Aia ho. leo ko ikuwu nku 1«, ua oki! U« oki!! Mai \mo i ko'u ola iho !!! Aka, ua hnla ka niiiiiawa, oiai ua hookoia ku haiia- a*>—ka hana olei'lo lo.t o lwimia an» o kahi wahiuo maluua iho o koua kiuo. Mp k 'ia mau hopunaolelo maluna ao nei i k'ihe « ao ai ka mo kakau tio ka tnoa o [>ili ana i ka ledo opio e kanikau ana iio kaua inea i ul'oha ai oiiv i ualeUe 1a i haule iho ai ma kona inaii kuli ua kukulī koko iho la ia i ke kuniu o ka pahi uini e paa ana i k» honua a wini huali ae la kona niaka iluna, a mo ua maka o ua leile la i palulu ia ae e kona lima liemu, a īno kona lauoho e kuuwelu aua, kiloi iho la ia. 'i kona kino nmluua o ka pahi e ku uo aua, aia hoi uft hooko koke i» ka mako nmluna ona, ao, ho mt k<? waloiiia niHnaonuo, u pela i ko ai ko niolo. u ]jia no au a [loiuhiluhi, Mo ka ipo n'u i aloha ai, I kuu iko ana i kona kino make, Ua wola ke aloha i ko'u pnuwai, A na ia aloiia i kono niai E ukali au maliopo oaa." la Balin» i ikea ai m tuak« k« lede | oj)io ua nui loa kona kauinahn, » pane ae la iu: Auwe, ko mihi noi au uio ka ehaoha uo ka make aua o koia Naila, ka inea hoi a keia lede poiuo i aloha ioa ai, a he oiaio, o' ke kaula gula oke aloha a laua ho kaula oiaio ia ! A he oiaio ka keia ieelo i hai mai nei he elua kino o amke a he eiua uhane o hookaawaleia aka, ha liookahi no puuwai!! A jjuka hou aku.