Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 17, 29 April 1882 — HE LEO KANALUA. [ARTICLE]

HE LEO KANALUA.

E Mit. I.unahooponopo e ; Aloha oe. Ua heluhelu iho au īloko o ka Nupe-1 pa " Saturdrty Press ; " i kekahi manao| pepa. i unuhiia mai loko mai o kau nupe-! pa. Ua ike a'u malaila e kokua ana oe J 6 hookohu ia o Mr. W. N, Artnstrong i Kuhina Kalaiaina. Ho mea mnoli ka ike ia ana o ka olelo e koliua aua i keia hookoliu maloko o kekahi Nupepa Hawaii. He Aupuni kuokoa o Hawaii me Kona Alii Ilawaii ponoī uialuna o ka Noho Moi, a oiai e noho ana na laluii o ao. me l>a maluhia malalo 0 kona mau kanawai, aka, ho mea kupouo c noonoo mua ia na pono o Im lahui Hawaii mamim ona mea o ae. Aolo i kauoha ia e lilo nii Kuhina a pau oka Moi i tnau Hawaii wale no 3 aka, he maikai ole ka hoonoho ia ana o kekahi haole ma kahi koikoi, e like tne ia i olelo ia ae la iloko o ke aupuni ke ole oia he hoa aloha oiaio, he hoa aloha maikai no 'ka lahui, a e hana i na mea e ko ai ka lioomau a hoola ia ana o ka Lahui Hawaii ponoi. Aole peia o Mr, Armstrong, [ he okoa loa kona ano, a me konamanao, ame kana mau hana, Aohe ona manaoio aohe manaolana no ka Hawaii, a e hoike mau ana ia i kona man maka- ! maka he mea makehewa ka koao ana aku e kokna i keia lahui. Ee olelo nei oia na hala ka pono a e nalo aku anā keia lahui iloko oka wa pokole. Ke olelo nei oia aole e hiki ke hoopakele ia keia lahui, a o ka oi loa aku o ka olelo ewaewa, oia hoi, wahi ana, aole he wahi iki oka hoopakele ana. He oiaio aole oia e olelo aua peia i ka Moi, a aole no koi i ke kanaka Hawaii; aka, oia maoli no kona mau manao ana e hoike nei i kona mau hoa'loha haole. E nana kakou i kana mau hana e hana neiia Kauka Piki ame ka Oihana Haawi Laau o ke Aupuni, Ua ike no oukou i ka nui o ka hana a me ka hooikaika ana a ke Kauka, aua ike no oukou he mea hiki kupono ole ka hooko pono ia ana o ka hana lapaau no na mai e ike nui ia nei ma kela a me keia la ma ka Hale Haawi Laau a Kauka Piki, koonei mai, ko Hawaii, ko Maui, ko Kauai, Niihau, na wahi no a pau e lawelawe ia nei me ke kaniuhu olb ia a me ka paupauaho ole. Aka, iloko o keia ike maka o na mea a pau i ka aui hewahewa o na mai e imi nei 1 ola no lakou, he hoole nae o Mr. Armstrong i _ke noi aku a ke Kanka Piki e ae mai oīa e hookohu aku i kokua kauka a hoa lapaan nona, no ka mea, wahi a Mr, Artnstrong, he nui loa ka na lilo o ke Aupuni, Aka, aole keia haole ipi a auu iho i ke dala o ke aupuni i hapuku ia aku noi, he $ 100,000, no kahoopae an» mai i ka lahui e i mea hoolwa ai i ko lakou makemake a i poe e hoopiha tnai ai i ka makalua o ka poe a pau i hala aku i ka malee a lakou hoi e ake nei e pan' koke ae. Nolaila, he mea hamahao ko'u ike ana i keia olelo ana he kupotio ka o Mr. Armstrong e hookohu ia i Kuhina ( Kalaiaina me ka ike ia o kana mau ha-| na a me ka lohe ia o kona mau manao. Ke olelo pokole aku nei an, he kanaka o Mr. Armstrono- i koho ia i lima e kekahi poe haole i hilinai ole, i manaolana o3e, a i amkemake ole no ka pono a me ka pomaikai o ka lahui Hawaii ma keia tnua aku, ka poe e ake ana a e olioli ana i ka pau koke aku o na kanaka Hawaii, i mea e hiki ai ia lakou me n-a hoa'loha ke komo a hookahua iho ika aina na waiwai u me na pono o ke kanaka Hawaii. Ma ia mea, ano ia kumu, ke olelo hou aku nei a'n aole loa o Mr. Artnstrong ke kanaka kupono o hookohu ia nia ia wahi e ulakai a e malama i ha pōno o keia aina a me kona lalim'. Eia j wale no oia i waena o oukou no na pouo ■ wale no ame na pomaikai e loaa ia a tue kona niau hoaaloha mai loko ae b ke aupuni, a ina e ole ae ka oih»na e ike koke no auanei kakou e hoakoakoa ana oia i na wahi mea liilii ona a ku ae a hoi i ka poli o kona ohana po.noi e noho maila naa Amerika kona home, a malai- j la e hoolilo iho ai'iaia iho • kekahi o na j enonii ino loa i keia aina. I HB HAOLK ALQHA HAWAII,