Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 19, 13 May 1882 — He Nanea Kamahao Lua Ole. NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua. KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole.

NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua.

KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA

UUKK 4 MOKUNA XIV Ka olelouo a Moi - oliua ia Bulinu iiui—lken ko lauu uhikauiuui—Ulupnia na N&iui o kiv Moi Ben!tona— L;uvo {io i;i ua Moi la o Bulina ma iinua o ka Moi Ata. ka uuuiawa i nlele mua loa ai im «la Imulo aku la wa ta lianna koi nnvi loa a k. N ita Buliuu lio ehia mau īfuitu o k la aoao, a peln no hoi uie ka Balaua maka koi, ua lehna nnia ae la iaia he elua o kela aoao. Iloko o kela wa ua lele aln]ja mai la na hauna pabi a nalīaila B'ēnTtona inaluua o laua, akn, ua hlo ia mau hauna l«ln i wai auuu uo kua, a hoileo aku In hoi ko laua tnau onohi i ka uil», a o Uu laua uuu maka koi he mau ku'iiia heki[i. Oiai, e kaua ana o hakakaana e haawi uua na Naiti o na aoao a elua i na hauwioa o ka hoeha aaa a uie ke ka-make loa, ua iko no ka akikaiuimi o na Knii,. Mukoe. "Ua haawi akn la laua i aa hauua koi ikaika i ko laua iohu hoa paio a hiki waie i ko )aua manao ana he niea pono ia laua ke haalele una i ka [>aio pu aiui ine lakou, oiai ua nialu ae Ia bo latia mau liiua a ke uholu iho la ka nuwuli wali uiu ko laiia mau kino, nolaila, e lika ine ka eleu o ke tiga |>ela laua i lele ae ai i hope a lele iho la uinluna iho o ko laiia mau lio a kau iho la niHluna o ke Aiii Beuitona oiai ia e hoao au anu eala. I kela wa i iku mai ai konu mau Naita aole ka i make ko lukou alii, ka mea a lakou i koopuuahele loa ai. I ua niau Naita mahoe nei e ku am maluna iho o ka uniauma o ke ulii, ua haawi ne la kekahi o lana oia hoi ka Naita Balma, he olelo kuuohu o liko pen«i; " E luhii oukou e na Naita o ke Alii Benitona, ka eneini hoi o ka Moi Ata, e haawi koko uiai oukou ia oukou iho i man pio na ke ulii Ata, ka Moi hoi uaua e hootnauln nei ia Enelani ine ka wiwo ole, a i 010 onkou e linoko mai i ktia kauoha, a hoomau inai hoi oukou i ka manao ana o mau ua mea a oukou e lawe aku ai i niau pio, alaila, ano e lawia ai ke ola o ko oukou alii." Ia wa pane mai lfl kekalii N"aita o lakou. " E na Naita wiwo ole, ua loaa ka uianao e pann aku imua o olua. Mahope iho o ko olua ulnpa ana iho nei he j kanakoln o ko makou poe Naita, ua loaa j ia makou ka manao paa e liooikaiku e hoonawaliwah aku i ko olua mau ikaika a biki wale i ko inakou pau ba ana i ka I make ma na oi o ka olua mau koi kauu, a i ole ia i ko olua paa pio uaa palia ia makou, a o hooko boi wakou i keia mau manaopaa ana o makou i kau raai ai ke koko 0 ko makou alii i aloha nui ia, ka mßa a makou i maiiao ui ua make. Aka ke ike noi makou eia no oia ke ola uei, a nolaila, he mea oi loa aku palia no makou ke haawi poi aku inakou ia makou iho iloko a !;o olua mati liuia, » pela o hoopakeleia ae ai kona ola, a uialia i kona hiki ana aku innia o ko olua ulii oia I hoi ka moi Ata, 0 luaa uu iaia ka iuaaI lili o koua ioaiua ma ka ike ana mui na lona i konn mau Naita wiwo ole ka la-

nukilu uiiu niiilimu o kow» enami mu ka l'.'iio :\tii» ho «lo he alo, a polu pu hoi me mukou. Noluilu no'u iho ko haawi pio aku n«i iiu in'u iho." t 1 keiu wa holo mui 1« mu Nuita la n kiloi mai la i kona maulako kaua a [mu 'iiu ko laua tu»i mau k&pnai, a ku 30 1h ia mu ku «oaoo kona lu>. Mahope mai hoi oua ka nni 0 ua Naitn e «e, 11 uu p;*u lakon a. pau i ka hauwi pio iuui, tt pela i lilo ]iIo tnai ai na mau Nuiti Benitona la i na Naita mahoe. Iu wu hookuu ae Ia laua i ke Alii Beuitonu mai kona moe ana malalo 0 ko luua n\uu kupuai. I kela manawa kauoha ae Ia ua mau N.iita mahoe net ina Nafta o ke Alii Benitona e kau ae lakou malnna oko lukou muu lio me ku haalele ana iho he elua 0 lakou e kiai i ka lakou mau mea kanu, a 0 na mea e ae hoi e hele aku i' ku hale kakela o Kamelota kahi aka Moi Atu e uolio unu me kona inau Nnita, u me na butona 0 kona aupuni. Mnanei e huli ae ai kakou a nana aku ui Mevelina ke Kilo. Oiui 0' kauu una ua Naila ma ka aoao o kouu alii a iuo na Naita 0 ka Moi BenUoua u peo ana no ia iloko 0 ka ululuuu, n 0 uaua mui nna me koua mau uiakaulu, a ike luai la hoi e loaa ana 110 ku lanukila i kaua mau moho, laiu i iko ui ua huawi pio mai na Naita 0 kela uoao, uu haalele koke iho la ia i ka ululaau a holo e aku la ia ika hale kakela 0 Kuuielota, a bai aku la ia i ka Moi Ata, uu lawo pio ia kotia eneeui oia hoi ku Moi Benitona. Ninaii mai la hoi ke Alii Ata iaiu, Nawai oia i lawe pio P Nu kekahi_ mau Naita elua, wahi a Mereliua, u me he mea la aole e liulin a iko uo oe ia laua. Ko ike nei kakou e na niakuuiaka ua niiki e uku la no tia wahi kilo eepa doī a. ! mahaoi e aku la imna 0 ke alii, a ke kalī mai lu ia o ka hoea uku ona Naitu nanana i lawe pio i leona euemi, nolaila, 0 huli ae kukou a nana i ha Naita mahoo u mu ka luua mau pio. Aole i najioo ku la ia lakou hoea auu* Lkou a puu nia ka hnle kakela 0 KameloiH, ii 0 ka Naita hoi keia 0 na ahr kunuaa elua, oiu o Balinu, a mo kona hoahaaau o Balunu; na haani akn Ia laua i na pio i na kiai puka, a i ko- woho una īuai o kuiao 0 kahi la ae ua haalele iho lu laua i ke kukela o Kamelota. I ua kukahiaka la, na laweia aku la ku Moi Benitonu imua o Ato, a i kona īke auu mai ua muhamaha koke mai lu ia a pane mui la ia. " Uu loua ia 03 ka oluolu ia o ke kipa uua ni ii 0 makou nei oke alii; aka, pehea Ia oe i hoea niai neiiu nei ?" \ E ka Moi wahi u Benitouu, ua loau j iu'u ka pukalaki, a muinuli oia auo i linnle ai uu a komo mai la iloko ou. j Owai ka mea oe uaaa i lawo mai uei inmu 0 niukou ? wahi a Ata i ninau aku ui | E ke Alii, o ka mea i lanakila maluna ! o'u a uie ko'u mau Naifca he Naita ine 1 nu pahikaua elua, a me kona hoahanau, j u he mau Nuita ikaika lua ole keia, a I ua piha hoi ko laua īnau umauina i kaj lalapa uhi 0 ka wiwo ole, wahi a ke Alii j I Benitona. i | Aole au i ike iu laua, wahi a ke Alii: [ Atu, uka ko ake nei nao uu 0 i keia laua. j 1 keia wa pane mai la 0 Merelina,! Na'u no e hai aku iu oe, 0 ka Naita a ko j aln i hui mai nei ia oe, he Naita 0 na j pahikaua olua 0 Balina no sa. 1 Apiika hoa aku.