Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 27, 8 July 1882 — KA MOOLELO O NA HANA O KA AHAOLELO O 1882. [ARTICLE]

KA MOOLELO O NA HANA O KA AHAOLELO O 1882.

La Hana 42, luno 26, 1882. Halawai ka lui'e e like me ka mau Na Palapala Hoopii. Na Hon Kaiuiainano, mai Hainakua mai, o weheia ko alanui aupuui mawaena o Rov J Bicknell amoEP Kuikaiū, a me ke alauui uia Waipio i paniia e Ahana. Waiiioia ika Loio Kuliiua. Na Hon Haupu, niai Hilo mai, o k&uia i kanawai no ka bia inu on,aWaihoia i ka Loio Kuhina. Na Hon Aiwohi, mai Kohala mai, o wehoia i mau mnkeke ma Kohala. Na Hon Rice, niai na apana lohulehu mai, e papa loa ia ka waiona. Waihoia a noonoo ka bila o keia nno. Na Hon Haupu, mai Hilo inni, nole 0 kuai na kanaka Hawaii i na aina a a me ua moraki me na haolo, nkn me ke aupuni wnle no. Wnihoia nia ka papa. Na Hon Lilikalani, mai Honolulu mai, o laikiuiia na poe kalepa kalewa i $500 āala no ka makuhiki ma Honolulu, * i $250 ma nn walii e ae. Waihoia i ke komite kalepn. Na Hon Pnlohau, mai Hanalei mai, i $1800 no ke nliuuii mai Waikoko a i Haena. Waihoia ike komite wne ona mea lehulehu. Na Bila a me na Olelo Hooholo Na Hon Kaulnkou, he olelo hooholo, e hoihoi ia aku nn dala elima i auhau papaluaia ia Nohoua o Koolaupoko i kamakahiki 1881 i hala. Waihoia i ke komit« Wniwai. "Na Hou Brown, lie olelo hooholo, e kauohaia ke K\ihina Waiwai e hoike pololei ia mai na papahelu pololei o na auhau i hookaa ia e kela a me keia iuio lahui iloko o keia aupuni, no ka mea, aohe i pololei kekahi mau mea i hoikeia no ka apana o Ewa n me WnianaeHooholoia. Na Hon Cleghorn i heluhelu mai no ka Tra mua e maheleia i hookahi tau»ani elima haneri o na loaa auhau halemai maluna ona eemoku no na ahahui manawalea e ku nei. Waihoia malalo o na rula. Hoolaha mai ka Hon Bishop e lawe mai ana ia he kanawai e hoololi ai i ka Pauku 829 o ke kdvila. Na ke Kuhina Waiwai i heluhelu mai no ka wa mua he kanawai e aie aku ai ke aupuni i puu dala me ka hoomoakaka ana ina hoolilo ana. Waihoia malalo o na rula a kauohaia e pai. Na Hon Pilipo, he olelo hooholo, e paipai ikaika ia ka Peresidena o ka Papa Ola e hoike mai ika lakou mau rula hooponopono no ka mea e pili ana Ika mai Samola poki. Hooholoia. Hora 12 m hoomaha ke komite. Hora 1 30 p m noho ke komite. Ma ke noi, ua hapaiia Na Hana o ka La. Komite ka hale i ka noonoo ana i ke koena aku oka bila haawina. Kaheao Hon J M Kapena ma ka noho. Uku o ke Kakauolelo Buke Helu 1 $3 600 hoo. Uku kakauol«loßakeHelu 2 3 000 " Uku kiai Oihana ma kc awa 3 000 " Uku kokua kakauolelo '2 400 " Uku Luna Helu Papaa 3 600 " Ma ke noi, ua waihoia i ke komite wa« na haawina, Luna Dute ma Kahului f 4 000 ame uku Luna Dute ma Mahukona $4 000 hooholoia. Ma ke noi, ua waihoia ka haawina uku Luna Dute o Hilo Si 000 i ke komite. Uku Luna Dute Kawaihae S3OO hoo. " " " Kealakekua 100 " " Koloa 200 " " malama Hale Papaa Mokuahi 1 200 - Uku malama hale Aila mahu SiBo hodt Make noi, ua waihoia keia mau haawina oku kiai oihana ma Kahului 2 000" dala. Uku kiai oihana ma Mahukona 2 000 dala. Uku kiai oiliana ma Hilo 2 000 dala i ke komite wae. Make noi, ua waihoia keia kokua kiai 12 000 i ke komite wae. K»l& a me keia lilo oih.ana dute 3 000 hooholoia, a ma ke noi, ua waiioia keia liaawina waapa hale uute 1 200 i ke konute wae. Uku o na Luna Helu -3 2S i)00 hoo. " Auhau 26 000 " NaPapa Hoopii " 1 000 " Aie Aupuni e ukuia aua 69 300 " Uku pauee aie Aupuni '>5 000 - Dala Halemai (na loaa i manaoia) 17 000 " Kela a me keia lilo keena Waiwai 3 000 " P*i aaa i Pala Pepa 1 000 ' H*o ttoaiion& me nahō*ilona Pai 500

Na niekala Ilio 600 h o o Na Elelo 1 000 " Ma ke noi, ufl wnihoia keia haawina Kokua Laina Mokiimahu Holomoann $ 50 000 i ko komite wae. Ma ke noi, ua waihoia keia haawina Hoihoi i na auhau papalua $ 200 i ke komite wae. Hoopnuia ke komite. Noi o II on Kaulukou, e noonoo hou ia ka liaawina luna hale papaa 3 000Ao ia. Ma ke noi, ua waihoin keia haawina i ke komite wae o ua hanwina mua i waihoia ni, koe ka haaM'ina no ke ko. kua Laina Mokuaiii: Pilipo, Kalun, Pahia, Hiee, Bush. Komite no ke kokua laina mokuahi: Clegliom, Gibeon, • Kapena, Aholo, Nahinu. Ivomito 110 n.n auhp.u papalua : Kaunamnno, Kaukau, Liliknlani, Xakaleka, Paloliau. Hoopaiu'e ki! Hale

La Hana 13. lune 27, 1882. Halnwai ka halo e like nie ka niau. Hoike a na Komite. Na Hon Kaunamano, he hoopii na Kuikahi ma, e hoihoi ia mai ka laua mau dala he 10 i ukuia i ke aupuni no ka aina ma Piuia. Waihoia i ke komitc Aha Hookolokolo. Hoike mai ke komite wae i waihoia Rku ai na haawiua e pili ana i ka malama Ola maloko o ka bila haawina e hoomahuahua ae, a e lioonohoia i 6 kauka 110 Hawaii; 4 no 3laui: 1 no Molokai; 2 no Oahu mawaho ae o nr< kauka mau o Honolulu; a o knukn uo Kauai. Aponoia. N ■ Bil.« me n i Uk'lo 110-holo. Na Hon Kaunamano, e lawe mai ana ia he bila kanawni e uku lioomau ai ia A P Briekwood. Na Hon Lilikahuii, o lawo mai ana ia i bila e hoomalinnhua ai t ka uku hoomnu o H Swiutoii, Nn Hon Palohau, e lawe mai ann ia i bila e laikini ai i na poe uwi waiu. Ma ke kapae ia ann o ua ruln. ua heluhelu mai o Hon Kaunamano i kana bila maluna ae no ka wa mua. Ma ko kapae hou ia ana o na rula. ua heluhelu hou ia kela bila e haawi hoomau ai ia A P Briekwood ma ke poo Waihoia i ke komite wae o na haawina mau. Na Hon Lahilahi i helialielu mai no ka wa mua he bila e hoololi ai i ha Pauku 1, 2 a me 2-4 o ka mokuna 41 o ke kai-aima, a e pakui mai i mau Pauku hou, ae heluia na pauku 31,32, a me 33, e ae ana i nakanaka Hawaii e inurama. Kauohaia keia bila e pai. N& Hon Lihkalani i heluhelu mai no ka vra mua i kana bila e hoomahuahua ai i ka haawina hoomau o H Swinton i $ 400 no ka makahiki. Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu ia kela bila ma ke poo wale no. Waihoia i ke komite wae o na haaT\ina hoomau. Ma ke noi, ua hapaiia Na Hana o kaLa. Oia ka noonoo ana i ke koena aku o ka bila auhau iloko o ke komite 0 ka hale. Noho o Hon Kapena. Heluheluia ka Pauku 70 a hooholoia me na hololi. Heluheluia ka Pauku 71 a hooholoia me ka hoololi. Heluheluia ka Pauku 72 a hooholoia me na hoololi. Heluhelu pakahiia na kanawai i hoopauia e keia kanawai oia he 1S a hooholo loa ia me na hoololi. Hoopauia ke komite. Ma ke noi, ua waihoia ka bila no ke kakau poepoe a heluhelu akolu ia i hookahi pule mai keia la aku. Hoopanee ka hale. La Hana 44. lune 2S, ISB2. Halawai ka hale e like me ka mau. Hoike n na Koiaite. Hoike mai ke komite wae no na waipipii e apono ana i na noi dala no ia mea, oia i 8 5 000 no kona Hawaii. <? 5 000 no M-ikua. Oahu. AvK>noia. I>A BIIA A 5A 01 EU HCOHOU\ 1 Na Hon Kaulukon, he olelo h<x>holo, § 1 000 no ke aws ma Waimanalo. } Oahu. Wailioia s n.>T.>v pu me ka bila haawina. NaHon Kioe. , 3a*e mai ia i keia mau bila: He k&nawai e hoololi ai i ke k&nawai e pili ana i na paiapala kena a me hopu ; ma na Aha Hoomalu a me Apana. He kanawai e hooponopon? moakaka I lea ai i ka hoopaaia ana o na mea msre He kanawei e hooponopono ai i na i hoopai no m hooiaio i na i palapaia kope. He kanawai e iiooponopono ai i hooJ pai maluna o na poe komohewa iloko o { na kula hanai kaikamahinp. _ ( Ma ke kapaeia &na o na rula, ua heluhelu mai o Hon Nawahi ke hoopii

mai Hilo mai, i 500 000 ilala no ka hoomoe ana i alnnui hao mai Hilo ahiki i Waipio. Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina. Ma ko noi, ua hapaiia NA HANA 0 KA LA. Oia ko komite o ka hale no ka noonoo ana i ke koena aku o ka bila haawiua. Nolio o Kapena i lunahoomalu. Oihana Loio. Uku Loio Kuhina 12 000 hoo, " Knkauolelo 6 000 " " Ilamuku 7 000 " " Makai nui o Hawaii 5 000 " " " Maui ' 5 000 " ' " " " Kauai 1 000 " " Kakauolelo Makai nui o Hnwaii 1 200 " Uku Knkauolelo Makai nui o Maui 1 200 " Hopu ana i na lawehala 0 000 " Kola a me keia lilo 2 000 •' Na lilo ona Alia Kolonelo 1 200 " Na lilo o na Hihia kaiaima 20 000 oini e neonoo ia ana koia haawina, un hoomaha ka hale i ka hora 12 m. Hora 1: 30 p m noho hou ke komUeMa ke noi, ua haawi ia i ko koiuite vao ka hnawina S2O 000 no na hihia kai-ainia. Punli koa, Hnawiua Kuikawa o hoolilo ia ma ke kauoha a ka moi iloko o ka Alia Kuliina ?C0 000 hoo. Hoopauia ke komito a Hoopanee. La Hana iō. Il'ne 29, 1882. Halawai ka hale e like me ka mau. Na Biln a me na Olelo Hoolalin. Na Hon Kelua, lie olelo hooholo, e hoopaaia ka uku o na Luna Aupuni e noho oihana uei i hoohiki kupa Hawaii 010 ia, a aole e ae ia kokalii poe lima aupuni o noho nei i hoohiki ol», e hooliiki. "Waihoia ike komite Wao: Kapona, Kalua, Gibßon, Kaluhi, Kauai. Na Hon Pahia, lie 01010 hooholo, i $500 000 110 ko kapili aun i moku knuu. Hoopanee loa ia. Na Hon Kauila, lie 01010 liooholo, o hoomahuahuaia ka uku o ka lawe leta mai Hilo, Puna a liiki i Kau, i 18 00 dala no ka pule. Hoopanee loa ia. N a Hoa Aholo, e lawe mai ana ia i bila e hoomaopopo ai i ka īnanawa o hoopai i nahihia haalele hana. Ma ko noi, ua hapaiia KA HAXA O KA LA. Heluhelu akolu ia ke konawai e hooj mahuahua ai i ka haawina hoomau no ka Moiwahine Emma a hooholo loa ia. | Heluhelu aluaia ma ke poo wale no ke kanawai e loaa ai ka hooko pono loa ana i ka oihana malama ola o ka lehulehu. Ma ke noi, ua komite ka hale no ka noonoo ana. Noho o Hon JudcL Heluhelu ia ka t>ila mai mua a hope, a ma ko noi, ua noonoo pakahiia na pauku. Heluheluia ka pauku akahi, a mahope o kekahi noonoo pokole ana, ua hoopauia ke komite, a ua waihoia ka bila i ke komite malama ola. Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka Pauku 1 mokuna 18 o na kanawai o 1574 i aponoia i ka la 13 o lulai e hoihoi ai i Wailuku wale no e malama ai ke kau hookolokolo kaapuni apana 2. Waihoia i ke komite o na Aha Hookolokolo. Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka mokuna 111. o na kanawai o 1878, e pili ana i na palapala ae holo, imua o kB hale ma ka noouoo pokahi nna inn pauku. Heluheluia ka pauku 1 a hooholoia. Helaheluia ka pauku 2 a hooholoia. Heluhaluia ke poo o keia bila a hooholo ia. Waihoia no ke kakau poepoe a helulielu akolu ia i ka Poaono. Hora 12 hoomalia ka hale. Hora 1. 30 p m noho hou ka hale. Heluhelu aluaia ka bila e hoolololi ai i ke kanawai e hoololi ai i na pauku 6i, 65 a me 66 o ke kā\ila i aponoia i ka la 1S o Sepatemaba 1878, a hooholoia e kakau poepoe. a e heluhelu akoluia i ka Poaono. Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ke kanawai e hooponopono ai i ka mookuauhau alii Waihoia i ke komite wae : Aholo, Kaunamano, Mahoe, Kaai, [ Palohau. I Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i i ka pauku 267 o ke kivila, e hoonohonoI ho ai i ka nui o na makai ms kela a me | keia apana ona mokupuni. TTaihoia i ke komite wae e noonoo ai i na haawins o na makai. Heluhelu aluaia ka bila e hoopau loa ai i ka mokuna o < o ke karamaa, e pili ana ika hoemi i na ino i loaa nia ka hookamakama. Waihoianoke kakau poepoe a e h-?luhelu akolnia i ka Pop.ono. Hoopanee ka hale. La Hana 16. Inne 30. ISB2. Halawai ka hale e like me ka mau. Na Hoike a na komite.

Hoiko mni ka kapa nui o ko komite wae i-ivaikoia fli ua haawina lioomnu, o apouo anu o uku ia o J P E Kahaloaahu i 200 elala nokamakahiki. Na ka hapa nui no oia komito i hoiko apono mai, o uku hoomauia o Mrs Nihoa Kipi i 300 dala 110 ka makahiki. Aponoia. Na ka lmpa uui 110 oia komito i hoiko apouo m;:i. o uku hoomau ia o Hon Kuihelani i I'OO dala o ka makahiki. Aponoia. Xa i(i liapa liui 110 oia komite wao maluna ue, i hoiko apouo mai e hoapo--110 i ka elilu o hoomaliuahua ai i kn. haawina hoomau o H S Swinton. AponoiaNa Biln a mo na Olelo Hooholo 2va ko Kuliina Waiwai, lio 01010 hoohooholo, o kauohaiu ko Kuhiua Wniwni e uku nku i ko Kuhina Kalaiainn, uo ka uku aua ia "Waila ma, i 10 000 ilala no ka hooko ana i ka aolike uo ko alanui liuki īuoku. Haluhu mawaho ona rula, Na Hou Lilikalaui, Uo hoolaha, o lawo mai anu ia ho l>ih' o hooponopouo ai i na kalopa kalowa. ]N*a Hon Koau, ho 01010 hooholo, i 1 iiOO 110 ka lioomoe aiia i paipu wai a hiki i Iwilei. AVaihoia i ko Kuhina Kalaiaina. Hoakaka mai ka uo ka mai o ke kiaaina Domiiiis ke kumu o kona liiki ole mai. Na ka Loio Kuhina, ho hoolaha o lawo mai aua ia ho bila o hoololi ai i ko kaiiawai o hooponopono ui i ka lawe ana oua okua kaa a me na ukana no ka apana o Honolulu. ]!sa Hon Kalua, lio olelo hooholo, kauohaia ka Loio Kuhina, e hoakakn mai i kona manao no ke kanawai hookupa, ua pili 110 paha i na luua aupuui wahine kupa 010 ia kanawai. Hoolioloia Pane ka Loio Lnliina, o pano no ia Ma ko noi, ua hapaiia iSA HANA O KA LA Ivouiite ka halo no ka noonoo ana i ko koona aku o ka lūla haawina, Noho 0 Kapena. Oihana Hoouaauao. Uku Kahukula Nui 8G 000 hoo. '• kona lilo kaahelo 1 000 " " kakauololo oka Papa 6 000 " Ma ke noi a Hon Pilipo, ua hooholoia e waiho ike komiio Hoouaauao i na haawina Kokua Kula Hawaii me Boritania § 70 500. Kokna i ua Kula Aupu- I ni 10,000, Kula Hoopolei §9,500 a me | Kukulu me ka liana hou i na lialekula §10,000. Noi o Hon. Pahia, e hookomo niaanei Kula Ao Kanawai no ke Aupiini malalo o ke ao ana auo a ka Lunakanawai 6,000 dala, Oiai e noonooia ana, ua hoomaha ka Komite i ka hora 12. M, Hora 1 P M noho hou ke Komite. Noonoo hou ia ka haawina S 6 000 a mahope o ka hoopaapaa loihi ana, ua hoopauee loa ia. Kokua haumana taa Punahou 720 hoo. Lako palapala kela a me keia lilo SOO " Na Elek 1 000 - Ma ke uoi, ua hoopauia ke komite. Ma ke Kupaeia ana o na rula, ua heluhelu īnai ke Kuhina "Waiwai he olelo hooholo bila kanawai, e kauōha aua i ke Kuliina "Waiwai e uku nku i SlO 000 ia "Waila ma. Hooholoia, Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu aluaia ka olelo hooholo bila kanawai maluna ae a kauohaia e kakau poepoe n e heluhelu akoluia ma ka Poaono. Hoopanee La Haua 17. luiai 1, 1882. Halawp.i ka halo i ka hora mau. Na Bila ame m Olelo Hooholo. Na Hon Pahia, lie olelo hooholo, o kauohaia ke Kuhina Kalaiaina, e hoike mai i ka olelo aelike mawaena o ke Kuhina Kalaiaina a me Hon S G- "Wilder no ke Alahukimoku, no ka lohe waleia ua hoolimalimaia no ka umikumamalua makahiki ma ka akahi hapalua o na lilo. Na Hon Pahia, ihoolahamai, he bila e ao kanawai, a he bila e laikini ai i ka poe kalewa poi i hookupa ole ia a he biia o kīikulu ai i Banako no ka lehulehu. Ma ke noi, ux hapaiia Na Hana o ka la. Oia ka heluhelu akolu «ua i ka olelo hooholo bila kanawai. e uku aku i 10 000 dala ia Waila Ma, no ka aelike alanui huki moku a hooholo loa ia. Oiai, aole ī makaukau na bila kana- ™, a P« u kauohaia no ka heluheln akoiui keia la, nolaila ua noi o Hon J. Mott Smith e heluhelu akolu ia na bila 1 makaukau oie no keia la, i ka Poaha e hiki mai ana, Hooholoia. Heluhelu aluaia ka bila - i;,x>lo!i ai i > ka Pauku 19S oke kivila, e pili ana i! ka uku mua la ana o na uku liooliinn'i- • ma ona Makeke. Hoopanee loa la. ! Heluhelu aluaia ka bila e ho«oponopoz;'''' ai i ka lawe ana mai a b-. a Lu ana o ka rama a me ke ana "aku.' " aihoia ikp kosiite w E e he makahi lala: Pre ? tcn, Brown. 1 e, Aholo, KaunamaEo, Kaukarr K=-!- : Pahin. Paloiiau, Smith, I , \Vaihom3i ka Lc:o Kukīra i j pane no ke Linawai ; j aole e noho !"':••• Br.puni, a aok 1 ' ' pili keia i na iaTf. -'l ! ni haol? a ine ei kac»i 6 * " i Ois: »- L:. p;-.: ;• i ua : —''-7 —Ī-'-'- hk