Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 34, 26 August 1882 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua. KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua.

KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA

UUKU i MOKUNA XVII. Ke kanuia tina o un'lii he umikumnmalun —Ku waimnn n ke Kilo Mei'eliua.

J kti lohe iu ana o keia mau olelo wauaua weliwpli a u:i kilo nei, uu komo aku la leo anu o Waialeale iloko o na puuwai o u;i mea u pau, a hoalii iho ln hoi na eheu o ke uuou.no iliilihia maluna o ua anaina 1«. No kekahi īnanawa i hoolailni ai ka hakuuu lai malie iwaena o na mea a pau, a ia wa i hoouna mai ai ka Moi j Ata i elele e kii mai a hali aku imua ona i ka makaula Merelin«. Ia Alei'elina i hiki aku ai imua ona ue, ninau koke mai la oia ia ia, "Auliea la na naita Balina, Balaua a mo lea Moi Pelinoa?" Paue aku la hoi ua makaulc> ln, "E ke Alii, nole e liuliu a hnlawiii uo oe me ke Alii Pelinoa, a no Baliua hoi aole no e liullu a halawai pu 110 oq me ia; a o koua hoahanau n:>e oia ka naitn Balana, aole oe e ike hou auu ia a, oiai 0 haalelo iho ana ia i kou alo alii nei a holo akumu kekalii hiwkai nui a loihi.' - "Ke puaii», r.e nei iiu," walii a ke alii Ata, "Ue mau naita koa a ikaika maoli no keln, n, o Baliuu no nae kn oi a'eu o laua, a ua iini loa au e ike iaia, a ua ake hoi e noho pu oia me a'u." "Ae, e k\iu nlii," walii n merelina, "ua pono no kou makemake e ke alii, aka, eia ka'u mea hiā aku ia oe, momna ae o kou noonoo ana no Balina, he mea pono ia oe ke hulimai ahoolohe i kein; Oiai, he nui no na enemi ou e ke alii, a ua ouo ko lakou mau puu i kou koko, a ke noho mai nei no lakou me na manao hoohalua, o ka loaa o ka ira pono e lele inai ai malunn ou, a hooko 1 na kuko eleele a ko lakou mau puuwai i lia ai, a noiula, i mea nou e ke alii e pakele ai, he mea -pono nou e ke alii, ke malama loa i ka wa-hi o ko pahikaua, oia hoi o Kuuilaok: maLe, oiai, ina e paa mau ana ua wa-hi la ma kou aoao, alaila, aole loa e kulu nna kahi wahi iiuiia koko mai kou kino aku, ina no e nui nna na wahi o kou kino i moku i na mea kaua a ka enemi." Ma keia mau olelo a ke kilo Merelina, ua kauoha ia ae 1 nabatnliona koa ft pau, s huli hoi i kahale kakela no ka hooluolu aiia, a o na makamaka hoi o ka poe i niake, ua alakai ia aku la lakōu a pau no ka hale alii o ka Moi Ata maloko o ka pa o ka hale kakeln o Kamelota. Ia ahiahi iho i ka liula e wena ana maluna o' ka ilihonua, uia hoi ikeia aku la he mau kino kanaka elua e holoholo ae ana maloko o ka mala pua o ka halealii. Hookahi o laua he wahine a o ka lua he kanaka opio hiohiona ui, n aia na hoonipo una a na hoinauinau aloha ipo maluna o ko laua mau helehelena a i ka hoomaopopo ana aku, he mau ipo laua e hoao ana e kakiwi i na kui houhou a ke anu. Hele aku la laua a komo aku la maloko o kekahi punohu waina hihi, a malaila laua i haule iho ai a noho maluna o kekahi noho laau nui. No kekahi manawa loihi i noho iho ai laua me ka pa leo ole, a mahope lohe ia aku la he leo olu nanahe e puana ae ana i keia mau hnaolelo. "E Akelona! O, e kun Ano ka wa—ae—ka wa i hoohui nou ia ai kaua inahope iho o ko kaua kaawale ana no eono inakahiki. Nani wale ka hoounauna wale ia ana oia mau makahiki iloko o na moeuhane palaualelo, aka, e ka Laki, ke mahalo aku nei au ia oe no kou hoopomaiki ona mai ia'u me keia laki nui, oia hui, ua liui houau me kuu Akelona." O! e kuu lede Moregana—he oiaio" na huaolelo au i puana ne nei, aka, mai hookuu kaua i keia wa pono i munawa e hoounauna wnle ia ai iloko o na huaolelo a na kainalii iiilii, ake, e kamailio kaua nou, no Uriana kau kane a me Ata kou kaikunane. "Ae, e kuu Akelona, henha'? E ninau mai a ē pane aku ao an," wahi a ka lede Moregana. Da ika ae nei no paha ko makou poe hpluhelu. o Moreganahe wahine ia na ka Moi Uriana, a o ko ke Alii Atn. kaikuahine hoi, nolaila, ma keia -wahi o

ivii leakou 'nioolelo, ke ike nei kakon ei» keln wahine o Moreguna ke liui nei me Akelono. 2s T o ka olelo a ua lede la, ua uiiiau uku Ja o Akelolaa inia; "He oloha 110 anei oe ia Ui'iana kau kane'?" "Aole' " wahi a ua wahine la me ha uui ana iho o kona hanu. Niniiu hou nku la oia iuia; He aloha 110 nnei oe i kou kaikunaue oia o Ata?' "Aole " wahi hou no a uawahine la. Alniln, ke īnnau hou aku nei an i» oe a e paiie mai oe ma ka oiaio, he aloha anei oe ia'u?" "Ae—ke aloha nei au ia oe mo ko'u naau a pau," wohi a lede Moregana. "Nolnila, eia ka'u olelo iu oe e kuu !ede Moregana, o ka uiea huua iloko o kuu puuwai he ake au e inake ka Moi Ata kou kaikunane, oiai ua lilo kona iilii nna a me kana mau hana leoa kaulana loa i mea lapuwale ia'u, a uolaila, ua makemako loa au e make oia. nmkaukau no au i ke kaua aku ia iu ine ko'u mau tau9ani koa, akn, liookalii au uiea i kanalua ai o ka lpaa ana iaia o kela pahikauu kupanaha loa, a tue kona wa-hi, a nolaila, iua he aloha io kou ia'u, alaila, e hooko oe me ka hookaulua ole e loaa mai kela pahi a nie kela wa-hi ia'u, aluila, ho mea oiaio uo uluha io oe ia'u." "0 kau mau mea a pau e olelo mai nei, e hooko no au; a eia ka'u noi, aole 0 Ata wale kau e pepehi, aka, o ka'u kauo o Ui'ianu keknhi," i pane hou ae ai ua wahine la. I ka pau ana o keia mau kuaolelo a ua wahine la, ua ku hou ae la laua ilunn, a hoi aku la no ka halealii. E na makamaka, ke ike ae la knkou 1 na hanu kumakaia eleele loa a kela -waliine-Ua makemake kona puuwai daimonio o make kana kane, a e inake Uoi koua kaikunaue alii. Noluiln, ena mukamaka, ke kokoke mai nei ka hora 0 ike ai kakou i ke kumakaia ia ana o ka kakou hiwahiwa e kona io ponoi. He oiaio mamuli o na pelo an i a me -mv-hoopumni ana a ua wahine la iit > tn, ua haawi io mai oia i kann paki a me ka wa-hi, a mamuli hoi o ke akainai a nie >}a maalea o Akelona, ua hanaia e kona kanaka hana mea kaua, he pahi 1 auo like loa me ka pahi a Ata, oia hoi o Kanlaokamake, «■ oia pahi ka ua wahine lapnwale nei i hoihoi aku ai ia Ata. 0 keia pahi i kanaia ai, ua like loa no me Kauilaokamake, a pela no me ka wa-hi, aole no hiki e ke hoohewahewa iho. iNolaila, ma kaia hana ana a kela j wohine, he mea maopopo ua komo poo aku la o Ata iloko o ka pilikia, a e hooa inai ana ka hora e hooko ia ai keia hana kumakaia eleele. * j A pnhi hau oku. •