Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 37, 16 September 1882 — KE KULANA O NA LUNA MAKAAINANA [ARTICLE]

KE KULANA O NA LUNA MAKAAINANA

| KK ;\AT AIiAOI I,\ n ~ 1!, 13 )SS*J. HEiu O ka poo no Inkou na ino;> i hoiko Hiun, iu nku hi, nu <>ukou in e kn poo. uuna iai koho nmi o unna iho, he man hnnn pnha i k\v i ka nniikai n<> ka poiso ; l »»ni no ko kakou aīnn, n nou o kn Inhui mo k<> krvk<m n<\h<> alii, nlaik, ii hnuwi mai nunnoi <>ukou i im huro plkolu uuh mai no k'kou pakahi; ukn, iuu ho h.ina ino kumukain kein, honhn 1 ;\ mwnei kn oukou in lnkou? n honhu hi ka uku hoopai o 1010 ni ke koloho, a e knawnle loa nku ai k.< poo <> koin nuo mni ko knk<>u llnle k:n kannwai aku? s'j kiimi !<>a ilolo <> k<> oukou hoomnuno nna no nn kau bnlota <» hiki nnii aim, llonha h-.iii iiku? Mamuli o koia hnnwi niun aua n likou, ili mni ln ilmin o ka uolio alii ka hoemi ia ana o koua mau loa.-:, a lioouknin mnī ln ua kakou na knumaha nui, nnnn i hoino nku mnlunnoka Moi he alunu, a peln akii. A oia koin, u:t hiiawi !nk<m no ka Moi lie $o.()00 li<sn, kn Moiwahine ]ie 80.000 hou, Hooilina 3loi he !•;(>,OOO liou, Likelike he 81.000 hou, n ia Kaiulani hoi, he $3.000. Alan ka hnuwo lioikoi a kakou e amo ai, mamuli o koia haua uoonoo ole a lakoii. A lieaha h<ni uku? 1 ke nliiahi iho 110 o ka lu a kkou i hoolilo aku ni ia Wailuliu uo un Ona miliomi la o Kamaomnu, un Inuiwi in mai ln he papaaiua nui a nani loa iloko o kona kakela uani e ku nei i Punohou. O ka hapauui o keia j>oai Jiaa\vi niu.i, mai na 'lii ua kuhina, a nie ko kakou mtui hmaīmiknniiiana; pa]>n];nu uui aku la kkou ilniln, ua ai, u:i inu, n hu aku i ka noo-: uoo mnikai o ko knnaka. A lieaha hou nku? I'a hai iiku kalii poe i ka makemake o holo makoua mokuahi uo Kalopoui, n un ao mtii oia 0 holo mo ka uku 010, K hoolnko aku 1 kekahi mau dak kupono uo ka lielo aua, a o mulnmn i:>. nia kekahi mau Hotelc o Kaleponi, aole uae e oi aku ka uui manmn o olia Hoa i ka holo hookahi aua, a pela aku uo a pau pouo ua Hoa haawi aina. O koia, ua lohe pouoi no]ca mea kaknu mai kekahi mai 0 lakou. A i kekalii la mai uo, ua lioohuoi ia kekaM mea makamae uia ka poli o kekahi o kkou e owaka aua ma ka aoao, a ua oleloia, he §'250.00 kawaiwai io, a ua olelo ae uo nue oia. nana ponoi uo 1 kuai i kalii "o men, uo ia kumukuai a i ka niiiau ia aua aku uae i kahi aua i kuai aku ai, oleloia mai, aole a lakou mea e like me ia kumukuai; mai ke 70 a i ke 90 elala wale no 'ka lakou, a he mea ia e loaa ae ai ka upu aua aku, oia mea kumuleuai nui, lie kaaua i ka pakali. A malia palia, he mau hua e ae kekalii i ohi ia mai no loko o keiahaua. Aole lioi lie 01010 aua no ,ke kuhiua Kipikona. oiai, ua alaa pu aku kona mau aie mua a pau e koua aie ana aku i ua keiki Kalepoui la uo kā uku panee haaliaa , aka, he naliesa uui nao e ukali la e uahu ia ia i ka wn e liiki ole ai iaia ke alo ae. A o ka Loio Kuhiua hoi, ua uleu dala ia no oia, oiai, oia no kekahi o kona mau loio naua i kuhikulii i kona pono o liana ai, a ua loaa no l;ona uku. Xo ;S'imona K. Kaai hoi, lie hiliuai w r nlo ae no knna, no ka mea ua lilo mai ka iala ia ianei ma lee leuai niaikai nna; a o J. E. Bush lioi, lie o lima ivale no leana. A i ka Moi hoi, he manawa ole uti kakau iuoa koke ia aku lu no. Auwe no hoi oo i ko leaulua ole iho. Hala ka luhi, kii mea i elia ai nakupuna alii ame ua pokiiolakou. lle uuku lmalele lon ilio no hoi na wahi Hawaii i koe, i iilolia, i aua lioi i ka nina, a lie elua o keia heluua uuku i luioloi ooloa loa aku i na mea oioi e liouhou anti i na kuliina me ka ikaika loa, ma kela a me keia ano, u nie he mnu Upu lti i kaili i;i mni ka poli mav kapoli aku. l'u nuna ole ia aku ko hikou kulaua kiekie. Un uuhee ka makau niiii leo lauii niiiu puuwai no ho kaua lima, o laua aku la no na •\vahi pukaua o llawaiii liakoko nku la. E na Hawiui oiaio a j>nu. IJe leaua uae a'u i hnuoli uui ai, no len mea, aohe 110 ke kipe iu, aole hoi he kumnkaia, ;tolo iio ka nmlialoia mai o ka aoao kulii'uti, aole no h°ike olinoliuo o ke gula nu>() wale; nlui, no ko kulaua no o ke kiuiaka i hooliauaui'a in.ii lie niea kuokou, i iim iho i ko kiaha piha o ke alolia aiua, aloiia alii, a aloha lahui. O ke kulaun o na Hawaii o kuia uuo ka i mnkomako ia uo ko knu o liiki mai uiiu i mauaoia uo ko kakou Halo Kaū Kanawai. Ina e piha pono ko'kakou mau poho lima i 28 wahn 01010 no ka- ■ kou e kohoi'ainai ai no ke kau o lS*Bi e hilei maiana, nlailn kakou pnlekanaia. Eia wele no nn kokua pu i ka aua niua ana, G. W. Pilipo, 0. Nawahi, i | kokua ia mai lioi e H. Aiwolii, ,1. M. | Kauila, J. Kaiuakele, J. Gardner, J. Kalua a me J. Keau. • Haule iho I la makou, a lilo akii la ka mea maka-

m?vo, ana koko ho m\ i liook«heia ao ua aiua la uo. Hookahi n'u iuoa i ko<» o knmailio liou ai malalo o ko.in, oia ka iuoa o ke Lii >T. "M. Kapona. Ho puuwai aloha i aina io koua; a iko alnahi mun loa n im Kuhina i hon aku ai i kokahi hapa. mii o na lunamakaniuano, ilaila oia i kapakapaka iho ai, c hoolo paa ana o auain Wailuku, ua kuo ikaika aku i kpia liana ana kuhinn, n o kaohi mai aua i )ia luuamakaaiuaua e kupaa aolo l«a v liaawi i kahi inilm aiun hookalii ,o ko nluipuan o ■ Waihiku, akn, i ka la o ko kaua liopo loa ana, ua hopu ia mai la oia o kokalii nunui, paa nn lima, paa na wa-\vae iko knpee, lilo alra la he ]>£«> malalo o ka mana kupua, o hiki ole ao ai iaia'ko pale m. Nolaila, ua haule aku la kona inoa me ka nele iloko o ka poai o ka poo aloha'aina. 0 keia wahi puali uuku loa ma ka aoao o Hawaii, ua ale ola holookoa ia aku la lakou a ]wu o oln ana no. Aka, aia nao. * lakou kā hauoli, a mo lakou 1»' »o ho inoa maikai imna o ko lakou aina, a c ola mau ana lakou ine koolano na Ava loilu e liiki mai ana. Hc inea kupono i ko'u manao ana ke hoomakaukau honua kakou o lioolawaia na noho o ka laliui, iloko o na leau Ahaolelo e hiki mai ana i poe ano liko me laleou. A ke wailio alm nei au, e lioomaka oukou o imi, Na oukou ia hana. No oukou ia -\vaiwai, . Ua oleloia. He kau Aiiaolelo uhanha elala keia ma na hoolilo ana iloko 0 ka Bila Haawina, pilia na mipepa i ka olelo no keia. Pilia no lioi na wali^a Iko kamailio akea ana. E o'u makamaka Hawaii iloko o ka.pilikiahookalii a īna ko'u ike maka maoli, a lohe no hoi, oiai no au ho līoa no ia Halo ma ko oukou aoao. Ke ao nei au, a ke hooia aku nei, ho oiaio loa ia mea, a e lioike aku ana 110 au i ko makou mau Hon, a ho pookelu ma keia hanu, ama na haawina hoi i haawi noonoo 010 ia. Aole i pau.