Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 47, 25 November 1882 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua. KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua.

KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA

UUKE4 MOKUNA XIX. Owui u Akeloua? —Na powa hc hvaknluakumamalua—Ka po leR o Hulnlii—Poipu na Powa—Ka iiookalie ko]fo weliweli—Eleu na N"aitalic uuiikiiinanialua—Aohe lua <o Akelona—■O ka oi 110 nae o Ata—Jla-ke-no-a-make—Koli oln ia o Akelona. J? na lioa liooiiipo o keia Nanea, ma ka lielu i liala ilio nei ua ike kakou i na mea a pau e pili ana i ke ana pahi kaiaa. ana iliawaena o Ata me Akalona ka paa pio ana o ua keikl alii la, a pela pu lioi me ka, Lede Moregana le Fe; a hookahi wale no inea i koe a kakou e na makamaka e nana aku ai a lele ae keia moknna, oia lioi keia, ka mea e pili ana i ke koli ola ia aaa o Akelona, a me ka, lioopai i kau akti maluna o ka Leele Moregana, Ia po ua lilo i mea nui iloko o ka noonoo o Ata, healia la auanei kana hoopai e kau aleu ai mahma o ka Lede Moregana le Fe, oiai, o ka ino ana i hana ai aia ia ke ku mai la rae koha hioua fleele a pan, p o kona ano kai. kualiine hoi nona, aia ia mea ke ku kahoaka mai la me ka walohia imua o kona mau maka, a me he mea la e paio ana ia man mea a i elna imua o kona nooaoo ana. E hanini ana kona inaina i ka wa ana e noonoo ae ai i ka ino a kona kaikuahine i hana mai ai iaia, a ke lioomonao ae hoi oia i kona kaikuahine ana nona, e hu mai ana eo ke alohn wnloliia nona, a nolaila \ih lilo io no i mea nui iloko o lona noonoo, ka hoao tuia ae e mawehe i ka ninau koikoi e kokoia ana iloko ona ia wn, oia hoi keia. Heaha ln kana hoopai e kau aku ai malnna o ka Leele Moregana le ITe i ka io o kona mau io, ke koio o kona koko, aok iwi o konu mau iwi? Ua loihi na hora oia po.i hooliloia e ua Alii Opio la no ka noonoo ana i keia ninnu, aka, ua hiki ole nae iaia ke hooholo, nolaila, ua manao iho la oia e waiho a kakahiaka ae, i waikoJ aku ni oia i ua ninan la imua o kana Kilo, a malia 0 hiki ana iaia ke hai mai 'iaia i ka mea kupono e hanaia nku ai maluna 1 o ka Lede Moregq.na. Me ia manao ana haule aku la ua 'lii opio la maluna o kona -wahi moe a hio. lani aku la me ka luluu t> kona m&u lala i ia nipewi a ka Inlii, I ke ao ana ae ua o mai la ua kukuna pnmehana o ka la maluna o ka ili lionua e ho-olino ana i na kulu hau liilii e ka-kau ana maluna 0 na mea uln. He nani molale malie ka n'ua mua oia la, oiai ia e omaka oe ana, akß, i ke kiekie loa ana ae o ka la, aia hoi ikeia aku la na ao kaalelewa e holokiki ae ana me ka nahaehae, a me he mea | la e pioo ana na ao o ka lewa, īna aooka lani e hee ana me ka mania, aia hoi ke aea mai la na ao eleele a hohola ae la i ko lakou loa a me ko lakou laula ma ka papalina kilioopu o ~kfrlairi.- — Ae, lie ino e liiki mai auul Ua ike

paha na lani he la iho ia, nolaila, hoike e mailu na ouli o ka lowa. Aia lioi! ae la ka hokili, a~o mni Ia na 'lelo mauamana o ke ahi n o ka lewa. A lie mea oiaio na lioike mai la, na lani i kouu inaina i ka mea liewa e mako ana ma ia la. I keia iva.e nukulu nei ka lewa, e olapa ana lioi ka uwila, a e pioo ana na ao knalelewa, aiu he elua mau kinokanaka enoho'ana mnloko o kekalii keona. "Ea, ua nui ko'u noonoo ana i ka po nei no ka mea o pili ana i kn hoopai kupono u'u e kau aku ai maluiia oka Leele Moregaiia, aka ua nui ko'u liookauhmia mai, a nolaila, ke ninau aku nei iui i kou noouoo, oiai ua hilinai au i kau niau knlnlaihi a iue kau mau alakai ana?" "Ae" wahi a ka pane. "E ke Alii, ua lohe «.u i kou manao, a o kn'u walo aku | no koo ia oe. Auliea oe, aolo 0 liiki ia'u ke kai aku ia mamuli o ko'u uoouoo knnnkn iho, nkn, o ko ke Akua ike ka'u o nmia aku ai. Nolaila, e kali iki kaua nmanei. 1 ' I \va liuli ao ai oia, n lalau iho 'la i koknhi omole kookeo uuku iloko o kona poli, a unulii ao la. Mo ia moa ninini iho la oia he eha . kulu iloko o kona poho lima a lu ae la iua mau kulu la moluna o ke poo o ke alii,- me-ka namunamu nua ae he mau huaolelo liilii. la ano o ae la na iiiohiona o ka Moi, a ia mauawa no lioi i ku ae ai kona kokoolua iluna a olelo akn la imua oua. "E ke Alii— Ke lioike mai nei ke Akua I leu mea polūhihi, I kuuiliki ai ko ke Alii noouoo Eia ke paio lua nei Iloko o ko ke alii noonoo ■ Ke aloha a me ka enemi', Aia ka enemi ke ku mai la, Akn, aia ke aloha]s.Q akeakea ae la, Ae, un aloha ke Alii i kona koko A ua enemi no ke alii i kona koko Ano, he mea pohikihi io no Ka lee Akua e hoike mai nei Aka, ke hoike hou mai nei la E kau i ka lioopai maluna o ka moa hova, Oia hoi e īuake oia i ka make emoolo Oia ka make o ka pahikana Oia la e ke Alii —a — Ke auhee ae nei ka ke Akua lioike aiuu" Ia wa i nolio iJio ai oia ilalo a nana aku la kona mau maka maluua o ka Moi Ata. Kamailio maila hoi oiaiaia. "E Merelina, ka'u kauwa i hilinai nui ai, ua lolie au i kau mea i hahai mai nei. He oiaio he mau manao paio lua keia iloko 0 ko'u noonoo mai ka po mai nei a ao wale uo' O kuu aloha i kuu kaikuahine he mea nui ia ia'u. a o kona hewa he mea nui no ia ia'u, ma kona auo ua hana mai oia ia'u i kekalii liewa nui loa, he enemi oia no'u, a he mea pono ke kau ka hoopai maluna ona; aka, o kona ano kaikuahine no'u, he mea oia 1 alohaia e a'u, a o keia mau mea la a i elua ua kaua laua me ka haliana iloko 0 ko'u noonoo ana; a ua hiki ole ia'u ke hooholo. Aka, ano ua hai inai nei oe, e Mei'elina, ha mea pono ke make oiaikamakeokapahikana. Uapono E make io oia e pono ai—A o keln Keikialii ano holoholona oia hoi o Akelona, he kohola kona koopai." Ia manawa iku ae ai ua Moi Opio la a holoholo ae Ia iloko o ke keena, a liuliu kauoha mai la oia ia Merelina e puka i waho a hai aku i ka Naitr>. Libe e komo mai. Ua puka aku la o Merelina i walio e like lae ke kauoha a ke AJii ahaiaku la ia &ii'. Naita Libe ua makeinakeia kona hanohauo e ke alii. Ia Libe ikomo aku ai a ke keena o ke Alii, ua ike mai la oia iaia, a ia wa oin i kauohaia mai ai e haawi koke aku 1 ka lohe a puni ke kulanakanhale i ka hora 12 ponoi oia la e haawiia aknai ke kino o ke Keikialii na ka lehnlehu e ko-li ola. Manawa ole «a puni kokeke kulanakauhale i ka Lohe no keia mea, a ua nui ke pihoihoi a me ke pioloke o na mea he nui no keia liaa-noia ana o ka make mainoino malnna o ke Keikialii Akelona, oini nole lakou i ike i ke kumu o keia make e leau mai ana maluna ona. Aka he nui ka poe i lele ae ko lakou mau hauli i ka hoomanao ana ae i na hana i hanaia ike la po weliweli, a ua kohokoho wale iho no kekahi pok oia ke kumn o kona make, a u« ikeia oia ke kunni oia mau hana manaonao. Nolaila, i ka hiki anaika hora 12 IKmoi o ■ ua Ia 'la ua hali ia aku la na Keikiaki la a nakmakiia akn la ina kekahi kumulaau, a malaila oia i waihoia ai no kona make mainoino. Aole palia he mea pono i ka mea kakau ke hoike aku ī na mea & pau e pili ana i ke ano o na hana i hanaia aku j malnna o ke keiki ahi Akelona na la | wa no paha ka olelo ana ae- «Ua m&~ keoia ika make o ke koli ola ia ana, īio ka mo ana i haua ai," O ka Leele Moregana hoi ua hanle aku la hoi oia īka make a ka paliikaua aua hala aku la ia ma ke la aoao oka muliwai eleele me kana ino i hooulu ai i ke ao nei, Aloha wale! Nolaiia, na hnli keia mokuua o ka kakou iianaao na makainaka me na mako ana o ke keiki alii Akelona a ine , Moregana, na mea napa i liooiilu i kn mo muimonao o ke lapo hnuoli. Āok i pav.