Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 50, 16 December 1882 — HAWAII MA KE KULANA PAONIONI [ARTICLE]

HAWAII MA KE KULANA PAONIONI

He mea e eliaelia ai īm naau, a e knniuhu ai na noontx> i ka ike ana, ke hoomaka nei ke kuliina Kipikoua e liookuee n hoomoknaliana aku i ke Komisina mu o nolio noi ma ko kakou alo alii, a oia hoi ke kiai no ko T?arani mau makaainana ma Hnw.aii nei, lio aupuni lioi uana i ae mai ma l;o kakau inika aim ike kuikalii e ao ann iu Hawaii e nolio aupuni kuokon. Eia na lono nmopopo i pn-e mai i ko makou mau pahu knni, a e laulaha nui nei. la Hon. H. A. P. Caaka i liolo »ku uei i Eui'opn, ua hookohu ia oia e ien aha kuhina o Ch-e<m-M r, i Elele Kuhina ina rlo alii o Farani a me Potugala no ka liooponopono ana i kokalii mau kuikahi. Ia Mr. Caata nae mn ia Mieiona, pau e iho nei ka aha kuhina nana i hookoliu aku iaia. Nolaila, hele aku nei ke komisina Farani i mua o Gibson, ke kuhina nui o ko na aina e, a ninau akn la ina ke mau ln no ka ma- j na o ko Mr. Caata hookohu elele kuhina i kona aupuni. Ia wa, ua īnioi aku la ke kuliina me ka olelo ana, ua hoopauia ko Mr. Caata mniui. Nolaiiu, palapala aku noi ke koxnisina Farani i kona aupuni e hoike ana i keia lioopau ia ana. Aka, me ko ke kuliina Gibaon palapala ole i ka Elele kuhina Hawnii loaa e aku nei i ke aupuni o Farani ka lono mai kona komiaina aku ma Hawaii nei e lioike ana i ko Mr Cttata maua Elele kukina ole. Aia Mr. Caata e kukakuka ana me na luna aupuni ma Parisa me kona hookohu i lioopau ole ia, hoole mai nei ke aupuni o Farani, aole e ike mai iaia ma ke ano Elele kuhina no Hawaii. Mahope oko ka Elele kuhina Hawoii hoikeike ana aku. i kona liookohu i hoopau ole ia i ke aupuni o Farani, ua ui hou mai nei o Faraniikona komiaina maanei ika oiaio o kana pa]apalaraua. Ua ninau hou aku ke komisina Farani ia Gibson i ka oiaio o kana olelo mua i hoike mai ai w Mi. Ouu.ia mana Elele kuhina i Farani Ua pane mai u« Jtuhina Gibson nei, aole oia i hoike pela, a ua lohe hewa ke komisina Farani. Nolaila i keia wa ua hoopau ke komisina Farani i kona launa ana mai i ko kakou keena o ko na aina e, a ke noho nei oia me ka manao aole ona hilinai i ke kuhina Kipikona, no kona hooliilahila iaia* ■. A me he mea la, ke nau la no paha ke kui o ko kakou Elele kuhina e hoi mai nei. Oka loaa ana o keia kuee mawaena o ko kakou kuhina 6 ko na aina e a me ke komisina o keka-1 hiaupuni nui, mamuli ona hanapaewaewa a ke kuhina a ka lahui e kue mai nei, ua hoopuipui mai ia i ka pono o ka makou man kalaimanao ana e koi nei e hoopau a e hoopoina loa i ko Gibeon inoa .maiwaena alai o ko Hawaii nei mau makaaiunnn I keia wa, ua paweo ke komiaina Farani j. ko kakou kuhina liookele paewaewa, a ke noho nei oia me ka launa ole mai i keia aupum, a na kona kakauolelo e lawelawe nei i ka liana pili i kona keenameko kakou, aole hoi elikeme na komiaina e ae. Ke hele aku nei kakoix e oi loa aku ke kupilikii mamua okeauo Moreno—Bush. Nawai hoi| 6 ole he paakikikepooi ke kuhikuhiia aku o ke alanui maikai. Na Bush~—Moreno i alakai Lawawa ia kakou i ka 1880, a na jsush—Gibsoh no e hookomo hou nei ia kakou iloko oka imu enaena o ka popiiikia. Ia kakou e manao ai e hakoko aku me kekahi aupuni nui a mana, he mea pono ia kakou ke hoomanao i kela puka paia o ka hale alii o Ne"Mene, Mene, Tekela, UpareBina.' Ua ike aua kamaaina keia lahui he puka-hee o Kipikona, aka, painuu aku no nae. Aia anei a lilo kakou i mea ole, alaila naauao ae? aole. Ano ka wa e Ola ai!