Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 51, 23 December 1882 — NUHOU O NA AINA E! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NUHOU O NA AINA E!

Mn ko ku mm mai o na mokuahi Su- ! <>?a i)iai Kaloj>oni mai i ki]aßabati aku nei a )»o Acstrai>ia i ka po aua iho oia I la no, ua loaamai iamakou uamea hou | mai u:i pea mai a pau o ke aoliolookon. j No AWEHĪOA Ma ka la 4 o l)ekemabn, ua welieia īia ahaololo uui elua o AiheneaHuipuia e ka Peresidena, me ka haiolelo ruai a ia mai. A o ka mea aao uui ma ia liaiolelo, oia iio ko ka Pife6idena aoi i ana ae i konaahaoleloiKpiiioo, 6 lioopoj aopono iiou iakekohi o ke kuikai hi panailike mawaena o America Hui- | puia a me Hawaii nei. A ua hoike pu ia mai no hoi, o na loaa a pau oia aupu- ' ni no ka makahiki liookaki e pau 'aiia i lune 30,1882, lio $403,525, 250.28. A i o na lilo i lioolOoia uo ia wa, lie $257, j 981,000. O ko koena rua iea wailioaa, j he $145,511,259.23. O koiaka hookelo auj)ui\i naauao o liahui aku ai o Hawaii. j I'a mauao waleiu, o kokua ana na komito o ko na aina e i ko kokua ana i $ 75,000,000 no ka eli ana i ko ala ivai oki o Nicaragua. j Ko kukuluia nei he Alahui Hooholo Mokualii holo loa mawnōna o Enōlaei j a me Ameiiea, i liiki ke holo iloko o 5 la, 0 kaeini o ka aie aupuui p Aineiiea Huipuia no ka malama o Noveinal;a wale no, he «5,534,412. 1 ka la 7 o Dekemaba, ua iuiulele aku o Kale Kauka ia Nu loka, no ka huli lioi loa mai i Hawaii nei. ! Eia ka olelo a ka nupepa (xazette o lapana no ka mea e pili ana i ka liuakai a Kapena ia aupuni; Ua ku mai o Mr. Kapena, kaEleleKuMna o Hawaii ilapananei, aua hookipaia mai eka Hikado ma ka Ia 15 o Novomaba. Ua haam waleia aku iaia lie' wahi e nolio wale ai me ka uku ole a me na liooiipa m». V a liele mai uei keia Elele Kuhina e hoOhuli i na manao o na luna aupuni maanei e hoapono aku i kekahi mea a lakou i lioolala ai, a lakou hoi i mmao ai me he mea la na nana ia me kamanao maikai ole, a uo ka hooikaikn ana e lioao e hoopau i ka Elele mua o Hawaii mai keia aina aka; oia lioi, ka hookomo ana akvi i na paahana lapana iloko o Hawaii, Aole loa i mani oia e lanakila ana kana raisiona ma kc:.> inea, 1 aka ua loaa uae iaia uakokaa hooponopono aupuni ana a pau ma kona aoao. I Ua liiki mai i ko lapuna Kanikola m» Honolulu nei ka lono, mai ana o His Ex. M. Suji, i ukaliia e Mr. Ishiba6hi ma ke ano kakauolelo, no ka makaikai i ka poni moi. Uil liaalele oku ka 3laquisa o Lorne a me kana aliiwaliine Louiee ia Potala- | na, [KeomoleAva,] i ka la 7 o Dekemaba a hoi ae la no Kapalak&o. No Eai'opn, 1 ka la 3 o I)ekemaba, he pau uhi nui ma ke kulanakaukale o Ladana, a ua manao ia ua 515,000 000 ke poho. Ua manao ia e pau ana kekahi kuhina o Enelani maliope aku o ka la Karibimaau. Ua manao o Pohakuhauoli, e waiho i ka oihana. Ke emi nei ka ikaika o ke ola o ke Kuhina Kaua o Enelani, a ua kauoha ia oia e na kauka e hele i ka aina e. Ke kokoko uei e haalele ka AmahaJbaZhoa o Cferemauia i ke alo alii o Peferoboro. Ke pii ae nei ko wai o ka muliwai o liine a hu paha aiianei maluna o kona mau aoao. Ua hoolanaia mai uei iloko oke kai ma Geremania he moku kaua hao hou loa no Kina. O keia ka lua o na moku kaua a Gereraania i kapili ai no Kina. 3la ka la '■) o Dekemnba, ua ae aku o Arabi Paso no komi hewa ma ke kumu hoopii he kipi. A naa ka auina la koke iho no, ua kau ia ka hoopai e make oia. Aka, i ka lohe ana o ke Kedive i keia hoopai, ua hoololi oia mai ka inaie a i ka hookuke iaia e kuewa mawalio aku o Aigapita. Ua hoopaiia o Dervi«vh Paao no ka niake. Ua hoike akuo Haku Laiaua, 'ko Eneīani Aniabaßadou' iua Parisa, aole loa o Enelaui e ae akn ia Pai'ani e nolio hooinalu maluna o ka ' moknpuni o Mailacasada. Ma ka la i hoolewaia ai ka • Aki Biliopa o Canterbury, ua hooima aku ka Moiwahine i kona Elele, e hele ma ko-

na inoa, a ua hiki kino ae no hoi ka Hooilina Moi. Ke noho nei ke Buletana o Tuieke ] me ka hopohopo no ka powa ia i na wa ] a pau, a no ia mea, ua> paniku iho oia iaia maloko o kona mau liale haia wahine. He omaimai ko Ilamuku Makamahone o Farani. Ua noi mai nei o l'eiwin i ko aupwni o America Hnipnia e hoonolio aku i Kanikela mnlaila, e nana i na pomaikai 0 kona mau mnkaainann. Ke laulaha mai nei ua lono, ke kokoke nei ke aupuni o Kina e kapili i'inau moku kaua liilii pale i konii man kapakai. A no lioia mea, un liolo aku kekalii luna anpuni i Nanking o hoolaln no kein mea ano nui. E mnlamain ana lie Hoikeike Lnhui nia Berelina i kein maknlnki ae. Aia ke nolio noi raa Pai'iun kokahi ahahui 011 • Elele ona anpuni nui, e uoonoo no kn me» ku]Mno o malamaia ai a 0 hooholo ponoia ai ka mnluliin 0 na 01010 waoa o hoounaia ana maloko u ua waea moo-monnn. Ke kukakukn nei na nupuni 0 Anieī'ien Huipuia a me Helevetia, no ka pouo o ka hoohiki kupa ana o koua mau mnkaainnna ke hiki ma Amei'iea Huipuia, a hooliiki kupa ia uo me ke kali ole i ko Helevetia ae mai. 0 ka nui 0 na lilo 0 Enelaui no ke kaua mu Aigupita he $17,500,000, ke huipuia me na lilo 0 ka lawe ana mai o na koa mai Inia mai. Uahoole nakoa i lioounaia e Aigupita e helo i Soudana e kaua ai, nia n lxoounaia o Arabi Paso. Ua hoopaneeia ka aliaolelo o Enelani uia ka la 2 o Dekemaha me ka haiolelo mai ka moiwahine mai. Ke manao nei 0 Ai'ahi Paso e hoohala 1 kona mau Ia kuewa i hookauia maluna ona e kr. Aha Hookolokolo Koa i hoololiia e ke Kedive, mn Damakeko, a i ole, ma Lnelann. Ua haawi aku 0 Arabi Paso i kona mahalo ika hoololiia aua o kona hoopai mai ka mak», a i k* iiookuewa anā. Ua hiki ue ma Liulanu lio lono, iia powaia he elua mau haole Ameriea Huipuia mu nu kapakni komohnna o Mailagasa, oia lioi kahi a nn mana aupuni pouoi 0 ka aina i papaia mai ai e na maua Farani inai ka hoouna ana aku i nn koa kiai. Aia malalo o ka īnana o ka Adimarala Farani e noho nlii nei maluna o nn manuwa Farani ma ka Moana Pakipika, he 1 manuwa ma Kile, 1 ma Kalio, 1 ma ka Pakipika Hema, 1 ma na kapakai o Peru, 1 ma Tahiti, 1 e holoholo nei mawaena o Kaledonia a me Polapola, a he 4 mau mannwa moku kiuia e holoholo nei mawaena 0 na Pae Aina 0 Eatuhiva a me Polapola. Ua Hoikeia aku ke alii 0 Aigupita e ke aupuni o Enelani, e hooliloin o Gen. Haku E. Wahie i alihikaua nana e kukulu hou i na Puali Koa Aigupita. Ua hopuia a hoopaaia e ke aupuni o Italia he 2 mau mnkaainana A"iLseturia 1 loaa aku e u hana poka pahu powa ana no na mea i manaoia e liooko ma Auaeturia i na paipai e kipi. E hoopauia aku ana e ke aupuni o Enelani, ke Kaknuolelo Nni 0 ke keena o na Panalaau a meka Luna Nana nui 0 na makai, no ko laua hookuu ana aku 1 na Cuba mahuka ia Sepania. Ma ka la 4 aku nei, ua hoopiiia rua Ladana kekahi haole o John Crunder, kona inoa, noka pnlapala hooweliweli i ka wahine a ka Hooilina Moi a me Pohakuhauoli. Ua.loheia ma Ladana, ua unulii mai 0 Farani i kona mau Kanikela a pau mai ka mokupuni mai 0 Madegaea. Ke hoopiinei ke kanaka kaulana o na Kilo-Aupuni e ola nei, oia o Bisimaka, 1 kekahi o na Kakau Moolelo kaulana e ola nei, oia o Mommsen, no kona kakau ana i kekahi olelo pahenehene ia Bisimaka. JsTawai la auanei ka eo a laua? Na ka lolopaha, naka makapeni paha?