Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 27, 7 July 1883 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII

1 ka Poaono i hula ī hoi mai ai ka Lun;ik:umwai Kiokio A. V. Ju,1.l mai ālaui mai. l'a houkolmia o Mokin lvale*K ulika i Kakauololo uo kn Papa Oln, nm kahi 0 KiLaha i hualolo mai. ,1 kn l'oalima o ka pule i hala, ua lmkiia«kviilu4aoko ulanui lmki mokn ka mokualn V, I\, Bihopa o hnn« hou ift «i i oiui hnila nona mahopo, l a liot aku iun ko koniwiua Jmi "puka kopaa n Amorioa llnipuia i hoouna inai noi [ualuna o ka mokuahi Kaloj«)ni o ka Poakaki ilio noi. 0 kola wnlii moku lama a mnkou i hoiko akn n?i kola pulo i hala, un ili 111:1 1U ua nalmha liilii hi», nua kuaiia aku n« ka §232.. f >o. l' a »HĪ makou, o iiolo hoonmlia aku ana o luunkannwai l'okokona i Kapnlakiko, t lui oka lona 010 paha aunoi ka howa « koua hopo kupono. 110 puni hai nna o na akuie raa AVaianaoi ka lpalima ahila, a na piha kc kiakaln S"hJ) f i iui Jawo a «a mai a hooluki i Honoulu noi i ko, kakahiaka Poaono. L ku mai aua ka mokuahi liou loa "Mariposa'' mai liapalnkiko mai, i ka la 20 o Iula: uei. O keia ke pani o ka mokualii Sue/.a i uuuliiia aku nei niai ka holoaolo ana mawaena o Kapalakiko a meiionolulu nei. Ua ku niū iko kaleahiaka Poakolu iho nei, ka nokuahi mo ke Pailala ole, iloko o Xi la Jiolo mai Kapalakiko m»i. Eia ka mea kupanaha, ua aua iu na oie leta nupepa a i kahi la ae 1 haawiia wai ai. 1 kela pile aku nei i hala, he 20,000 <Jala ka nui o ua (laln i hoihoiia ae i ke Keonn Waiwai mai ka llalo Duto mai. 0 na loaa tolc no mai keia halo dute mai, ke kumu o kamau nei ke oolea o na kuli o keia Aha Kuliina. I ka waūaao Poakahi ilio nei ua halulu mai la ma koia awa lea mokualii City of Sy<luey mai na panalaau mai o lea liema, a ua liolo loa aku no Iv apalakiko i ke awakea Poakalii iho nei, ine ka pilia oliua a mo n;i ukana mai keia awa aku. Ua kakau inoa niai nei ko Hilo poe hoopono a kuonoono ona ano a pau, lie palapala e nonoi ana ike Kuhina I Kalaiaina, aole e hoopuka i laikini kuai rama ma ka apana o Hilo. Oiai ho a-i oolea keia Alia Kuhina, nolaila, ao1p i ;iKaT"» o ka oukou noi. Ua hele o Hilo a pirka7^77 ka hoo , koliu liou ia aua aku nei oE. Kei™» ; Luua Helu, U"a like keia me ka hoonaikola aku i ko Hilo, ka liookohu iiou ia ana aku o ka luua hela nana i helu paewaewa i ka makahiki i hala a nui ai na hooiialahala lehulehu o na poe hookaa auliau. Ua lolieia mai, e hapaiia ana kekahi hana ōolea ma'Hi'lh. I ke kakahiaka Poakoiu iho nei, ua komo mai ma keia awa, ka moku kaua lapana "Einjio," iie -13 iia la iiolo mai Kili mai. Ua liaalele keia moku. iā> Japaua ika lu 19 o Dekemaba i hala, a holo ao la ma ka hoomaamaBi'x Ina haumana e aoia arf4,uio. ka hdiō moana. O ka lua kem $.%& huakai ma kei an<ir Q ko, wn jj 80 a hala loa i o loa keia moku, lie 2i[) jkapuai, 38| kapuai ka laula a he 21 kapuai ka liohonu iloko u ke kai xnahopd ahe 20 mamua. Ua paleia oia me ka hao he iniha ka:. manoanoa. 0 ka &veriga o kona liolo, he 7J mile ika hora. Eia ke ao ia nei he 27 mau liaumana, aka o ka nui o na kanaka a pau maliuia;' he 368.,, O kona nui he 1'159 tona,i'\l."l>'ka ikaika o ka nmliu, ua like me ko na lio he 1350. Ke wawain nei ma keia anaina, ua kailiia mai ke lloona Kakau Kope aku o ke : aupuni Hawjaii o Hofiōlulu nei, kekahi \ palapala kuai i kakau inoaia eka Moi , ame ka MoiWahinē, ke Kama Aliiwa- ' hine Liliuokalani ame kana kane ke ! Kiaaina Doniinis, ame ke Kama Alii- ; wulūiie Likeliko mae-Hon. A. S Gleglioru kana kane, e lioolilo aku ana i na aina o W. P. >Leleiohoku i make 110 ke Alii E. Keeljkolani, i hooiaio pono ia > e Mr. Tliomtw Brown a laweia no ke • kope aiia ilolep o ka" Buke aupuni. Oua 1 palapala ua laweia a nalowale loa, aohe ik* iki ia i keia manawa. l O keia palap.ila,, ,he mea waiwai loa ia i kealii make, ; aona ponoi. kela waiwai mahope iio o ke kakau inoa ana o ka aoao inm, i hoolilo aku iaia. O keia niiiu aina, ua' hooliloia ia W. P- Leleiohokuimai ia B. Keelikolani aku, ma kona aio kaiki hanai nana. Aka, ua makei'kana hanai, a ua koi aku o 11 Keelii jltmi 1 na hooilina oka hnnai i niake,B hoihoi mai i ua niau aina nei, oiai ia make aku la no kana keiki hai«ii., ) kekalii keia ona liana paowaowiiloa ) keia au a kakou e ola noi, ko kaillia "ku.o 'kekahi pa--1 lupala waiwai Pui iiai kahi aku i manao ia ai, oia ki m'ata no na poo ola ma koia hopo uLu.

He ahaaina ka m puali koa Pualu, puali Ilapa liaolo a mo iiako o ka Moi' i ika la-1 ilio noi. 'j _ Kku anakamamiwalapaiumnko-! ia nwa, no a Ulu n ohu ].uto«. hiki m āi nua. V:a mako t)mool«> loa ma Kiuiluwoh Honoluln nei, o Ilana KoawoiumoU,, i ko ahinlii Poulima i luilii hino • , ;>. hoihoiia no ma ka Halomai Moiwahino, ho '27 mau lui'na m.-ti o ko moku kaua lapana, 1 Imiīioiia lnl v ov il„ko 0 kakoft imuhoi'ua ,> ln|,..,Mtia nt, i Piha poHo ku "Iwalani" makanahuakai hopo mui noi i na ohua a mo » (l nkana, mai na awa nmi o Kau, lvo !); , « me Maalaoa. Puka ihonoi lin .u„j ;\i,,],ji i0 0 p, uu kaa amo Pahala, amo ka llui Kiilopa o Hunia Ma, i koln mnlamn i pnu iho «t»i, a ua pau na puka i ka malieloia. -1 ka Poakahi ao noi o noho ai nahihia laipila, aua mnkomako ia nn hoiko, e akoakoa ao ma f Aliiolani H.alo i kn hora 9a m. hoolohe i koia. Ua lohomai makou, o haalolo ana ko Waimea Kauai i ke koho nna ia J Kauai i Lunamakaainana no lnkou, no ka nma aohe pala o kana mau kau i helo iho nei. Mawaena o ke kakahiaka a me ko aumoe o ka la 1 o lulai iho nei, ua lionumoe ae ma ka Halewai, he 1!) poo ona rama ame 1 holo nui. Hookalii o keia poe he waliine Hawaii, Ma ka mokuahi "City ol' Hy(.lney" o ka Poakahi iho nei, i kau aku ;u o MY- & Mrn. A. Peniamloi: no ka maknikai ana aku i na kapa kai o Kaleponi. H ]ielo laua, o iko, a e hoi no ke nloha ia līawaii. I ka wanaao Poakolu ilio noi, ua ]> u mai ma keia awaka mokuohi iloko o 11 la holo mai ivapa)akiko mai, mo 280 ohua pnko o hoi ana no Kina. Aole lakou i hookuu ia o lelo mai iuka nei mamua o ko lakou holo loa ana aku no Kina. Ua hoopuka ae kekahi keiki ma W.iiauae, i nupopa kakau lima uaua, aka no kona hoopuka ana i kekalii mau olelo pelapela, ua kailiia ua nupepa la mai kona malu aku. Ua lioopii ua keiki nei no kona waiwai i mua o ka aha apana no ke kanalima tlala koi polio, aka no ka hemahema, ua liaule Avale ka hoopii. O kela haole apuka nana i ailiue he S 150,000 mai kekahi hale kalepa mai 0 Kikako oia o Mr. Kerr; ahopuia mai nei ma Peru, Amei'iea Hema, laweia mai nei e ka manuwa Ameiiea Essox, ua lioiliona aku īnaluna o ka mokualii laAvo lefca "Oity of Syclney" i ke awakea Poakahi iho nei. Ua mako loa kekalii pake paahana o Wnimanalo ika liora 12 awakea Poanei, no ka hookuu loa i ka holoke kaa ma ke ala hao kuki ko, a 1 fca Mki ana ma kahi e hoohui ai na ala hso, ua wala aku īa ke kaa a nmke loa hpokahi, pakel,emai ekolu, aka ua. mahunehune; no naq. ,Ula.makēiemōole , le oiifo®epcfikfi ma,Wailxikū,JMaui',' „ jl.;| & kakahaa&a, Poiioāo i &al&/ <b 'Aaro<us I lea PoiiHma! ihb; tia ■ iaa.'lisa4niliii r uā ."kmiaka. Ia: o on'u: anla r -a'.i,kekBhi la ae, : Ho ,kinb kono,.&a ka mea kupttnaha,aole i koio- . neloia.kem mako' emoole,. Nowai keia he|māhāma'nia.ka> r aoao : o ke aupuni i' : htili:oteia ai ke kumu' o ka māke anā ' o kei&'kaiaka." Ua liooliiwaliiwa loa tie Jie keiki lalawai o 'i. ka' l ilio nei o Iu r lai mii Waltai\inftlo,.ma ka haawi'aiia i no na paaliana a pau, a me ka hōolēle a'na i na alai. lcrt,o lelo, mjii ka puu'aku o Puu oKona. .Ila lioohnla ao kū Waimanalo i manawa hiaikfii loa ma ka la*4 o lulai ma ke alio kul(via pu me. na puuwai America'. O na malihini o ka la, o Mi'. Henry Maefarla'uo a Mr. A. J. Qfti'twrig]it. ■ Ke hoeueu noi koimhi pue liaoie me ke kokua ana o kokalii poe pake i ko kukulu ana i na luakini, kahi e ao ia ni na pake ika hoomana pono ana i ke Akua. Ua paa ka luakini ma Honolulu a ke kukulu nei he hiakini liou ma Kaiopihi, Kohala. Ke liooikaika kino nei o Mr. P. W. Danion'i ka hana misiona mawaena o na pako, ,me ka hoilioi, a mamuli o konn mau ko].:ua, ke ulu mai .neikahana miaiomi pake mawaena o na pake. O na lilo no ka luakini pako e kukuluia nei ma Kohala, e oi ana mamua o ka $3 000, aka, ua lulu elala iho nei 11 a liaolo kuouoono n me na pake, j ka liuina ihiki aku i'ka 2 033 dala, a o ke koena, ke aie nei lako'u, Eia ka makou, oiai e nke una knkou a laha akea ka pono mawaena o ua ano*Jahui a pau e hoopunana ae m'& kakou, nolaila he pouo ia kakou na Ekalesia Hawaii i kokua nuiia o ko wnho mai poe, ke p.oiiai aku i na kokua nnii 110 koia poe> liemijhema,.oiai lakou e kukulu ana i lioiau 'no ke Akim Mana Loa.