Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 35, 1 September 1883 — HEAHA KA WAIHONA LAHUI! [ARTICLE]

HEAHA KA WAIHONA LAHUI!

0 ka waihoim Laliui, oi;i uu ka hoiiluuln ana i nn. dal;i o'Mwniwiii pa;v a me na -\vaiwai lowa, muiloio iiiai o mx anhan, i auliau ia aku, a 1110 na anlian 0 uakiuo kanaka, a me nn iiololiolona, a me na aiihau waiwai kuwalio, na imi ia lakoii a pau ma kalii liookalii, a ua kapaia aku xia waiwai la, He wailiona laliui, a i oie, lie waihona aupuni palui. Heaha ka hana a ia -n-aihona Laliui:? 1 Eift ka hana, ua kauoiia ia ua waihona la e ke kanawai, e haawi a e hoolilo aku i m waiwai la i kahi -\vale no a ko kanawai i kuhikuhi ai, aole ma kahi o ae, no ka mea, o ke kanawai i hana ia pela, a kauoha ia hoi, na ka lahni no i hana i ua kanawai pela i mea c hookelo pono ia ai ua mau dala la e wailio ana mn ia waihona, nolaila, e ivehewcho ana wau i keia mea i mua o ko akea, i ike ai ka laliui, no laleou ia waihonn, a 1 ole ia, i hiki ai no hoi i ka lahui ke makaala pono, pehea, a peheu la ka hoolilo ia ana o ua mau elala a lakou. Ke hoolilo ia nei paha malalo o ke kanawai, aole paha? Kc manao uei kekahi poe o na makaainana i ka wu i ohi ia ai na auhau, no hai 110 ia ' mau ilalu, pela ko laleou kuliihewa, aka, aole );ela. Peaei paha e hoakaka iki .ai, iilaila, maopopo lea. Ina o hui ua kanaka hookahi hanori ma kekahi oiiiana kalepa, a o ka huina dala i hoahu ia ai, ho elima tauaani, a ua hana lakou i kumukanawaino ia mau elala e kuhikulii ana i ie ano o ka waiwai e kuai, ma ke | ano e loaa ai ia lukou ka puka u uu mau elala la a lakou i hoahu ai, iiui ua hooholo lakou, o ka lole ka waiwai e kalepa ai, aole kekahi uiaa wai>vai (3 «e alaila, oia iho la; aole o hiki i ka mea i kauohaia e lmai i na waiwai lole, ke kuai aku i pai kaio. Ina hana oia pela, alaila, ua kue oia i kela liui, a mo ke kuhikuhi ana a ko lakou kumukanawai, a pehea laka manao o lui poo nana ke dala i hoolmi ai, noho malk anei lakou, anle, e ike ann oukou, e ko? be mai ana ua niho o ua poe la naua ke elala. Eia ka mauao o ka poe uana ke dala, e loaa ia lakou ka puka o kula mau dala alakou i hoahu ai, a pelu nu ka waihona Lahui, ua hoaliu ka lallui i na dala ma ko lakou wāihona, Jie mea 6 kokua ai i na hemahouia o ko aupuni oia hoi, e hoonoho i man luna aupimi hilinai maluua o ka lehulehu a mc ka malamapono anai ka maluhia o ke aupuni, a i loaa ai hoi iie poo e ihuw ana i na palena knpono, ama ke alanni wale no i kuhikuhiia in lakou, oi ;i ke alanui e hana ai; a o ka puka o ua imm dala la i mauao ia, aole .aio ka iahui i ka hai dala, aole hoi e hoolilo walo i ke dala no ka' hanohauo no v ka hihui, a haawi ana hoi i kekalii nuiu dala niau dala e hoopnkapuka ia, i ioaa ai hoi, a i mahuahua ai ka waihona/o ka pono loa, uole o ka lahui ke aie i ka hāi dalu hai ka mea kupono e uie mai i ke

ilala o li.a Ayailionn o lui lnhni, uiu Ko lealuiaiiui naauao. Nolaila, aia leokalii mau hoaknka e pili aua i ka waihona lahui. * E pono uo e uku ia aku kokahi o koia niau ilnla i na luna aupuui noho pono, liana pouo no hoi, aole i mau hma aupuni hokiii wale, oiai oia lie limn hana 110 ka lahni, aolo no lioi e pono i ]ca lahui ko nolio -\vale mo ka nana 010 i ua kuu\ya haua kekoo/iua o hana kokeo ana lakou, aka, ina aolo, pono, e pono e iHulmioin na knuwa laaikai, no ka uka lnhui ka lialui maiuna o ua luna aupun], ho uiau kauwa lawolawo wale 110 lakou, a uii uku ia hoi ua mau kaunei ohi lnhni; o like mo ko kuhikuhi oke kauawai. Eia keia, aolo o pono i na kauwa a ka lehulehu, ke hoolilo \vale i kekalii waiwai o ka luhui, o like me kona manao, malia palm lio manao inailmi jio lo -ia luua aupnni, o hoolilo ai ia mau ikila, aho moa hoi o pono tii ka lahui, aka, aole nao lie kanawai o koleua aiia i kn lioolilo ana ia mau ūala na howa ioa no ia hoolilo ana. Ua po---no no ia luna aupuni ko "hoolHo i koiia mau ilala ponoi, uo kn pouo o ka loliuiolu;, a hiki mai I ko kau ahaoloio o kokahimau makahiki aku, alaila, noi niai i ka alinolelo, a na ka alniolelo o hoihoi i uii mau (lala ponoi la aua, alaila ua halu ole ua mau luna aupuni in, alaila oia ka lunii uupaui naauao Aka, mai ka lani a i ka honua a lawo , utj ho $10,000 110 kalii oihana okoa i j makoniake ole ia, alaila, pelioa la ka ] ' lahui o 01010 ai ma ia walii'/ Nnoukon no (5 koho ikā ha linina kupono no yi ninau. Nolaila, ina o a a-e na luna aupuui maluna o na kanawai, alaila, na wai la e hoopau ia iakou, inai na oiha- ' iia ae'/ Na "ka Moi," īia poo aupuni, u aio lea laliui o hopau ia lakou, aole iioi ■ e pono ke hoopau wale ia na luna aupuni noho pono, oiai lakou e malama ana ina rula, ame na kuhikuhi nna a ] ke kanawai ia lakou, jkj kn mea, oia noho ioihi ana o kekahi moa mu ka oiiuma aupuni aie ka pololoi, oia kekalii moa o puka nui aī ke aupuni, alaila-, ! aolo o poho ko ka lahui waihona, ke uku iaia. Eia hoi koia, aolo hoi o po--110 i leekalii luna aupimi ke lawe ina ilala kipo niawalio ao, oiai oia o uku pono ia ana inai loko ao o ka waihona laliui. Eia keia, aole no e pono ke hoonoho ia i luna aupuni onaiama, oiai he dala inaemae ka ka laluii e uku ana iaia, a i ole, ia lakou paha, ko maopopo nao i īia inea a pau kona ona nkea. Ke hai aku nei au, oia ke kanaka aka lahui i hoopailua loa ai, a lie kanaka aihue no t ia. £ia keia, aole no oia e hana pololei ana i ko ka leliuiehu pono, e like me ka lahui uku maikai ana iaia, aia lakou paha. 0 kekahi mea mii loa ia, aole pili keia hoakaka ana i ka mea kiipoao, nana e malama pono nei na oi- i liana aupuni me ka laahia. aka, ua pili no keia i .na kauwa malama pono ole i ka laaliia o ka leliulehu. Ke olelo mai nei paha kekahi poe ia'u, ka, liealia la kou kuleaua e kamailio nei i keia mau mea? Ae, lee liai au īa oo ho kuleana nui ko'u, ma ko auo he makaainana no iialakaua ka Moi. Owau keleahi mea e uku noi i na auhau makaliiki. Aole oia wale; ua pono no ia'u ke luilai olelo ma na mea pili i ieo kakou waihona lahui, a he mea hoi e kokua ai i ka pono oka lahui; ina 'hookuli kokahi luna aupuni Ina manao o koia kalai olelo ana uo na mea e pili ona i ko kakou waihona lahui, ua hala 010 ka moa kakau inuuao kokua o ka lahui. Eia keia, ua pili no koiu olelo ia'u, uo ka mea, owau no kokahi luna ppuni. Aole iiao o keia liio ana i luna aupani, he meu ia 0 kamailio ole ai imua oka lahui, ua pono ia'u ke kamailio imua o ke akea, a ua pono no hoi ia kakou ke kamailio 1 ko kakou mau pono, aolo e polio ana ka laliui a me lee aupuni, i ko kakou hoakaka ana i ko kakou mau pono ilolio oke kakou waihona laliui, aolo hoi na ke kanawai wale no eao ia lakou, aka na kakou pu no kekali;. Ho , ,lH c - a ° kokm ana i ka lehulehn, hm lilo ka lalnū i mea kokua ia iakou iho, he lahui ikaika nui ia, aka ua malialo imi kakou ina luna aupuni o malama pono nei iua oihana, ua puka nui ko aupimi ma o lakou iho, aole o poho ana ke aupuni, ke lioonui hou i uku no lakou, ke manao ke aupuni pola. lna kokua kekalii ohana ia lakou iho he oliana maikai a kuoiaoono loa ua jhaiia la, ina kokua na Hola o luna o kekahi moku ia lakou iho, aole e pili. kia lakou; ina kokua ikaika na hoahanan o kekalii ekalesia i ko lakou kahu ekaleHĪa, aole e pilikia ana ia kahu ekalesia, a me ia ekalesia; ina kokua na makaaiiiaiia i ko lakou lahui ma ko ao ana, ma ka pnipai ana o malama i na [lono iahui, a me na oihana lahui, alaila lio uiea keia e kokua ai iko kakou Moi, a oia kokua ima poln, oi;i ke o)a o ko kakou wailiona lahui. Me ka mahalo. JosiA3J ILiole Wuiluku, Aug. 17, 1883