Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 36, 8 September 1883 — KA LA 12 O FEBERUARI. [Koona mai kela pule mai.] [ARTICLE]

KA LA 12 O FEBERUARI. [Koona mai kela pule mai.]

Ka \U>!II AN.V MV() KrOIIOKAT OI,K LA.j A o ui no nnanu. Wolii k oia raa j o\\!u !:\ ? N:i kv»ia i\\!\« Papa knpnna aj nio kona »\a\i nmkun o hoiko mai. Al a \ k;i iioao o Kouwolioulu o woho uiua ao i ni kukou. O lionwohoulu koia a ]voa- ! woinaulili i ol<>lu ao ai, "ho wnlii ali : . liilii oia, aolo oia o, lioohonliannu mai uo'u, no ka moa, ho nlii au." O Koawelauilu koia a Kaloiopun i hoolo ai, "ao-.! lo 00. o kupoiio i ukali 110 ke koiki a ko a\ii," oi;\i i ke kaua a Kaleiopwn u\e Kahekili, i ko knua i ka Mokuiliinn, a o Kaleanilua kokahi inoa, ua uui ka i\ilikia o Kaleiopuu, a ua maopopo iaia' o pio ana, a ua uui ua heo aaa o kona nouo i kekahi miui ]ioouka kaua ana Nolaila ua kuka oia me kona mau nlii no ka hoopan i ke kaua, a me ke alii mo ko lakou aoao, o lielo ak;i ai a liui mo Kahokili, a un hooliolo lakou, o Kanioliameha I o ko koiki a alii Kahokili ko holo, a lioouua pu o Kaloiopuu nie olna mau alii nui makuakane, i mau uleali 110 ke alii opio, a o ua Koaweaheulu noi, koi aku oia "oia pu kokahi e hele pn nia koi huakai," aka, "oia mai Kaloiopuu, aolo oo o hele, aolo j)ono oe o uhai 1 ka liope o ke keiki a ko alii, e mako mai auanoi oe i na alii o kela noao," aka, hoopaakiki loa no oia i kona nuuiao a liele uo. I ka liiki ana o ka huakai alii i Wailuku, a ikea mai la lukou mū, liaiia aku la ia Kuiiekili, eia ao keia poo ke liele mai nei ianei, kauoha aku la ke alii, uaua pouo iaaku ka mea mamua, haliaiia aku la ke ano o ka mea mua i ke alii, hai mai lao Kahekili, "o Kameiiameha na o kuu keiki, ua pono healia la ka lmakai a ke alii i mauao ai a lioouiia roai ia i ke keiki," hai hou mai la na kiai i ke ano o ka lua, olelo pou ao la o Kp-&r>ili ; "o Keawemauhili iu, ua pono nauā e ukali i ka liope o kun keiki," hai liou aku ke kiai i ke iino o ke kolu, aliai mai no o Kahekili, "a apono ao la 110,'' hai liou mai ke kiai i ka ha o ke kanaka, olelo ae la o Kahekili, "o Keaweaheulu kena, make oe e ua wahi kanaka hookano, aole pahn e o oo kekahi e ukali i ka hopo o ka'u keiki." A kiki ka huakai alii, lilo loa ao la ko Kahekili mauao i ka xivfO i ko keiki aua, a i ka uinau i ka mouao o ka hiki ana nku; oiai o Kakekili e kamai--110 ana mo Kameiiameha, loaa mai la ka lohe ia Keawealikulu, e niake ana oe a o kou pakele wale ko, o kil iiolo me ka mama loa, a o ka liolo no ia mo ka mama ma ka uahelehelo akoko, a ilima lioi, a pela oia i pakolo ai. lie hookao alii ole ia koia, a peliea auanei o, Wolii aio Keohokalole maia aono. Nolo a nelo, lon. A penpi makou e lioomoe aku ni i koia mea. O luimnlno le noho ia Kumuimipuawaiu w hanau o Makua, a o Makua k, uoho ia Kapohelemai w lianau o J, 11; a o I, K, uolio,ia Kawalu w, hanau o Ahu k, a o Ahu k, uoho ia Kaoui w liauau o Kapailii k; a o Kapaihi k noho ia Umiuhiaknalmmanu w hauau o Heulu k; a o lloulu k nolio ia Ikuaana w r hanau n Keawenheulu k, (oiao iieaweaheulu i hoakaka ia maluna] ao Keawouhoulu k uolio ia Ululaui w hanau 0 Keohohiwa av, a o Kopookalani k noho ia Keoliohiwa w hanau o Aikanaka k. E iike mo ka hnnle am o Keawelieulu k i hooluiein, a i 01010 ia aHie alii liilii o Keawemauhni, pela no o Aihinaka kulami. A o Aikauaka k noho ia Kamao w hoiioa, ahe iiiakaainana ha-nau-o Keohokalole w ma ka loaa ana o Kooliokalole mai loko mai o Kaniae \v, 01 loa aku la ko Keohokalolo haule loa ana īualaloalaio Aikanaka. Pehea AVo--111 auei o Koohokalole? Aole, aolo loa, pela o nolo ai kaua mau koiki i ka Wolu 010. K lioomoe hou mai nei kola aoao, aia hou ka ia Wohi o Keoliokalolo mn o Ululani w la. Pola io paha, o Uluhuii koia i luuiloiaai o ka poliaku haulo waona a kau pouo iluua o ko poo, aohe uao, a luu aku la i ka wai o Phaukolo i Kawaihae, a hoi aku la mo ka luuluu. Na ka ipo kuaaiua no ;uia i aoao ai koia pohahu waena, oiai, o ua Ululaui la, oia nialulo aku o ka pohaku kahi i pili ai, a o uiiipa la hoi, aia oia ko nolio la maluun i> kn pohaku, aolo lau'n i iko koknhi i kekahi, no ka mon ho pooleele ia, a luhi w;,tlo uaipo la, o koua hookuu aku la uo ia i kaua poliaku, haulo nku

j Jn a )>:». pono i ko ia hi )jod malalo iho, | " paialio-i t\-.\ 1% iiolo, o hiki iua I'lula ■ ni la ko hoa akn i na ipo la, ua liilahi Jla loa oia ahm aku la ika wai o l'u- | haukolo, holoholoi aku ln. lna he Wohi |«a I hilani ki, aole anoi e mnko. keln ' knnaka i koiia inaa Uamuku. Aka auhoa hoi ka llninukn o koia Wohi ?Ho uoo a ho 010, miioli. lko ole ia keia wohi j ia Koohohiwa i kana kaikamahine. Ike j 010 ia ie Aikiinaka i kana moopuna ka- | ne, iko ole ia ia Keohokalole kana mooI pnna kualua, a pela kii nele ana o na ! keiki a Iveohokalolo i ka wolii. A i ka puka o. makaana mai mai loko naai o Kamae o lalo loa, aolie nao o lakou la> au o pai nuu mai nei. I\lanao mni nei paha oe, ua pau ou mau haku uiina e poalo ou mau maka, hoiko no noi oo i ko aoao i ka haakei, a liehiki wale no ka hoi ka lepo ke pif ae. Manao hou ae paha oe, ua kau aenei ia aoao ilana, a Jie moa hiki ia oe ke lalau wale ae i ko hai kuleana nou, aole e hiki ana pola. Aole i pau.