Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 38, 22 September 1883 — NA NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII.

ile omainiai ikaika ko ke Kiaaina waliine o ilawaii i koia mau la. Ua loohia ko Kiaaina Dommi.s ika mai kuliewa i ka Poakolu ilro nei, a ua lipihoi ia i knuhalo mo ia pilikia koikoi ns. |l T ft hoaie aku kokalii makainaka ° kuliiim kalai;iiua iaia lio |AU)OOj i mea o lioopaa ai iaia ma ka ana o nolio nei. V 1 loha mai makou, ua liauhoa ilio noWuūa alm luihiun, aolo o. lawolawe i H aliaiia lum o ko, aupuni, no keia mnu mtflanin aku, koo na hana i hoomakaia. 1 Jva la 21 o keia nialama, i pilia ni ka 21 oua mnkaliiki oka noho mave ami o ko Kama Aliiwahino Liliuokalani owo ka.no nlii kano. I ka l'oaono i hnla, ua iioi niai ka lunakanawni kiokio, niai ka hele ana aliu noi o lioau iKo knu kiurc o linu ma Huwaii. I. ka hoomaka nua o ke kula n Mr. Aliaiiwn, un hiki nlui ka nui o na hauinana i ke, (!0, a o ka hapa mii, mai na haumana aku 110 ia o ko kula o Alanui! Papu. Ua ]īo^uiia keknhi keiki liawaii i ka po Poakolu iho nei, no lia liooliaunaele mawalio o kekahi anaina liaipule. E malama e ka poe lioohaunaele o keia ano, no ka mea, he kauawai keia, Ua lolie mai makou, ma na la Sabati lie |°P e^u iiua oua Palapala Keakea a ke w.ipuni Hawaii i na aina e. Ke liilinai nei lakou ma keln olelo hoomanamana kaliiko, "a maikni ka la, maikai ka Jiaua." lVenakaula ona ao ma na huina aouli o ke komolinna, maliopo o ka napoo ann o ka la, o keia 'mau aliiahi. Ho liana anoi ka ka lewa 110 Ilawaii nei e lioikoike mai iieī i ola honua i hiohiona pahaoliao? Ua lolio mai makou, ma Wailuku aku nei leeka-lii agena o Kipikona kahi i haha ai i ko kulana oko laila mau makaainann, aka ua lioi mai oia me ka nele, mahope o kona hooweliweli ana aku i kekahi luua aupuni. E liooiewaia ana ke kino make o Ferederika Bootli, keiki a Keo Bu, ma ka hora 'L oke ahiahi o ka la apopo mai ka Halepulo aku o Polelewa. Ua kou°i<Mia makamaka a me na lioaaloha, 6 '1 ae iJcPiin hualf»i - - — i' olelo mai o "VY. S. Lokai ia makou, ua waiho aku oia i ke keena oke Kuokoa me ka maikai, a nolaila, he pono ina kanaka a pau i maa i ke kakau lela pili ika nupepa " luiokoa," e palapala pololei ne i ka nupepa " Kuokoa." Ma ka lialawai makaainana i malamaia ika po Poakolu oka pulo i hala ma Waiohinu, Kau, ma .ka liaiolelo mai a Hou. G. W. Pilipo mai, no ke kulana o ko aupuni, ua liooliolo lokahi lakou e koho ia Roy. J. Kauhane i lunamakaainana no lakou i ka 1884 aenei Ua waiho aku nei na Mea Hanohano A. S. Oleghorn a 1110 Kapena Loke i ko laua nolio aua la no ka Papa Hoopae Liina Hana, no leo paewaewa o na liana a ko Kuliina Nui. Hana wale oia ina mana o ka papa lioopae lima hana mo ko lakou ui ole īa altu. Heuhii, la ka mea e lioopau ole nei o Kipikona i ko kumukula o Keoneula uo iia kuo a kona nupepa i na haim a ko aupuui i keia \va?- Ua makau anei o Kipikonn, o ime pja\ūa na hana malu 0 koia mau maknhiki koleo iho nei no ma leola wnhi? 0 ke Kauka Lamni, oia ko kauka o ka Halemni Moiwahine i keia wa, mo ko kokua pu ia e kauka Borodi. Ika lioomaopopo ana, leo pii mai nei ka nui ia o ka lialemai, ake kakalio'mii noi mi kauaka ma Jca hoi ana ilaila a jne ke kii -laau ana. Ma keia, ke paipai nui nei makou i ka poe 1 looliia i na palnpu nawaliwali o ke kino, o liele ilaila, a o loaa ka palekana. Ua o J. xVnahu a me kana weihino, I). Malo a mo kana walaino, J. Makua a mo kana waliine, Niagnra Kaeoa, Kaualioa w., Wakoki w., Kōpekafcv., Imliea w., a mo na hoa kaliiko o leL Papa Himoni o Kawaiahao, e lrai j)T»no ke kama aliiwaliine Liliuokalani mi, ka liora 7 o ke aliialai Poakalii mfflfce. koena mainlo o Kawaiahao, no kekali liana ano nui. E hele nui ao. M« liookuli. Malioiio ilio o ka hora 10 o ka po Poaono i lialn, \ia lioopuiwa ia k&kalii poo nolii malio ma Kulaoknliua, oia lioi kn <|i;tna o Lpkana pake o na leo holinn. IĀ. ka holo nua aku o ka leliuloli'', lipluua mau kauaka Ilawaii a he liupn h(h li e lawelawo lima ikaika ana lio liaua 110 Lokana, aka, ua knu lakl,m maluna o na lio a holo aku hi 110 Waikiki, Ko makemako nei mnkou o k)fta keia ninu knnukn koloho i nanali ai ke k-iuiaivni in lakou.

Ca hanau ma Kipalmiu, 3!ani, i ka la G o 8opalemal)a ; Iie kaikamahine na ka wft]jin© a -T. Nakila. E ku inai aiia ka mokualu Zrl,nilia i ka la apopo mai na Panalaau rcai o ka laoma, no ka J;olo loa aku no Kaualakiko. Ua lioaoia ka waapu mokuuhi o ka lmio If. IIaokfiil,l A C„.i ka Ponha nei. līo umi lio U ikaika o kona ninliu. L T a nui na liauniana o komo no.i i na kula ololo Beritauia kuokoa o keia lnilauakanhalo, mai ua kula hanai a i na lenla k, Un haawi makana ao ka Luiiakauawai Kiekio Alapakai F. Jud,l ; i ka ekalesia o Kanmakapili, ho $100., mai ka waiwai ao o loano Ti i mako. E malialoia ka lunakanawai kiokio ina keia liaawi ana i ka ke Aleua. Ua ikoia aku i ka Poalua noi, lio elua kaa o lioohikihiki ana i ko Jala i ka hale aupuni mai ka hannko aku o Bilwpa Ma. () na mau dala la, oia no na auhau o ka o;ia miliona i hookaa o iho nei no keia makahiki. Iie puolo lioomanamana kai loaa aku ia Kaliko w, o Auwaiolimn, mawalio ilio o kona hale oiai e kauo hele ia msi ana e ka ilio, Eia' na mea iloko Jie awa, a lie ia ula, ua walii ia i ka lole ula palani mawako ae. Ea kolekole ka noa la J Ma MakapalaKohala, kekahikanaka 0 Kapenaki kona inoa, iaia e lioi ana i i kona liale me ka liikaka, ua haule pahu | akula oia iloko o ka loi a paa loa oiai ua nui ka ona iluna ona; a na kahi poe 1 kokua iaia. Mai lioohalilio o ko Koliala meleeia hehena. Mawaena o lea hora 11 u mo ka 12 o ka po Poalia iho noi, ua pau i ke ahi he ekolu mau hale laina o ka mahiko o Kaneoho a pakakolo aku lea halo oihana, a me ka hapa nui o ua hale, aole i maopoopo ia makou ko kumu o ko ia poino, E pono no e makaala. 1 ka la -31 o lulai, jia haalele ka moku kiapa V. h'. Halbevl, R. S. i>avis ia Potalana, Oregona, me ka piha ukana no Nu loka, aka ma lea la 18 o Augate, iaia ma ka latitu akau 12 tlegero a ma ka lonitu komohana 11G dogere, loaa 'iho la oia i kekahi makani ino ikaika loa, a lawe aleu la i kekahi mau lala o ka moku. Maliope iho o keia, ua koo-.iiio.iaai-la n-i';. * V manao maanei e lapaau ai, aīaila iioio' aku uoNu Ioka. Ma ke ahiahi Poaha iho nei, ua ku mai oia maanei.